میزان ضریب نفوذ و اثرگذاری شبکه های اجتماعی در زندگی انسان مدرن تا بدان حد شده که هر تولید کننده یا فروشنده کالا یا خدمات را برای ترغیب مخاطبان به سمت خود جلب می کند. حضور شبکه های اجتماعی در قشر شهرنشین ایرانی به حد قابل تاملی بالا رفته و ساعت ها از زندگی شهرنشینان ایرانی در شبکه های اجتماعی اینترنتی و موبایلی می گذرد. بنا بر برخی آمارها، پست های شبکه های اجتماعی تا ۷۸درصد روی خرید، تأثیرگذار است و امروزه 3۳درصد افراد از طریق شبکه های اجتماعی با برندها، محصولات و خدمات جدید آشنا می شوند.
متأسفانه در ایران، نه آمار دقیقی از میزان نفوذ شبکه های اجتماعی در جمعیت کشور داریم و نه آماری قابل اتکا از میزان نفوذ این ابزار در تصمیم گیری های ایرانیان، اما چند واقعیت غیر قابل کتمان در این رابطه وجود دارد:
- بخش عمده ای از ایرانیان در شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک، یوتیوب، واتس اپ، تلگرام، لینکدین، اینستاگرام، گوگل پلاس، کلوب، آپارات و… حضور دارند که هر روز تنوع این موارد نیز بیشتر می شود.
- بسیاری از استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی که نسل دهه 60 به بعد هستند، بخش پیشرو و آوانگارد جامعه بوده و تأثیرات زیادی روی سلایق، علایق، انگیزه ها و شیوه های خرید مابقی افراد و خانواده خود دارند.
- بخش عمده ای از جامعه در حال پیوستن به شبکه های اجتماعی هستند تا به قولی از قافله عقب نمانند و بی گمان تا چندسال آینده میزان ضریب نفوذ شبکه ها در ایران بسیار بیشتر خواهد شد.
با این اوصاف است که میزان تبلیغات برندهای معتبر جهانی در شبکه های اجتماعی که در سال ۲۰۱۲ حدود ۵ میلیارد دلار بوده، در سال 2014 به بیش از ۷ میلیارد دلار و در سال 2016 به بیش از 10میلیارد دلار رسیده است! و پیش بینی می شود هر روز، هزینه های تبلیغات و شیوه های تبلیغاتی در این عرصه بیش از پیش شود. نکته اینجاست که این فضا برای همه برندها مفید و اثرگذار نیست و تنها مجموعه هایی می توانند از فضای مجازی بهره گیری کنند که حرفه ای و با برنامه در این عرصه حاضر شوند. در اینجا به طور اجمالی برخی نکات مهم برای انجام تبلیغات اثرگذار در دو شبکه اجتماعی تلگرام و اینستاگرام را واکاوی می کنیم
تلگرام، بستری جدید و فوری برای ارتباط با مخاطب
امروزه تلگرام به عنوان یک پیام رسان چند سکویی در عین حال که سازوکاری غیر اقتصادی و بیزینسی دارد، در عین حال می تواند اثرات خوبی در راستای تبلیغات و برندینگ و روابط عمومی مجموعه ها داشته باشد. البته نکته اینجاست که اگر به هر دلیلی این شبکه اجتماعی قطع شد یا افول کرد، ما می توانیم با بهره گیری از شبکه های اجتماعی مشابه و براساس رویکردهایی که در زیر اشاره می شود از آنها استفاده کنیم.
استفاده از تلگرام به چند شکل می تواند انجام شود:
* ایجاد یک کانال تلگرامی و جذب مخاطب
* ایجاد یک گروه تلگرامی از افراد مرتبط و ارتباط با آنها
* راه اندازی یک روبات تلگرامی و معرفی کسب و کار
* تبلیغات به صورت گروهی یا در گروه ها و کانال های تلگرامی مرتبط.
اما چند نکته ضروری برای بهره گیری از نرم افزار تلگرام یا نرم افزارهای مشابه:
* تلگرام بیشتر فضایی برای روابط عمومی است نه تبلیغات؛ تبلیغات در تلگرام باید به صورت نرم و غیر آزار دهنده باشد.
* اگر در کانال های معتبر و پربازدید تبلیغات می کنید، حتما قبل از آن یک کانال یا روبات تلگرامی ایجاد کنید.
* تعداد مطالب در کانال تلگرام هر چه بیشتر و متنوع تر باشد جذابیت بیشتری برای مخاطب دارد.
* مطالبی که در کانال می گذارید باید کاربردی، جذاب و غیرتکراری باشد.
* در فضای امروز، اول فیلم بعد از آن تصویر و عکس و بعد از آن متن است که جذابیت دارد؛ براساس همین موضوع حرکت کنید.
* از لوگو و متن معرفی مناسبی برای عنوان کانال خود استفاده کنید.
* مطالب و عکس هایی که در کانال می گذارید حتماً دارای لینک کانال در زیر آن باشد تا مطالبی که فوروارد می شود به همراه لینک تان فرستاده شود.
* مطالب کانال با لینک زیر آن را در گروه های مختلف فوروارد و ارسال کنید تا توسط دیگران دست به دست شود.
* کانال تلگرام این قابلیت را دارد که چند ادمین انتخاب کنید، اگر فرد مورد اعتمادی می شناسید بهتر است به شما در انتشار مطالب کانال تان یاری دهد.
* آدرس کانال تلگرام خود را از طریق بسترهای مختلف مانند کانال های پربازدید، سایت خودتان و پیامک های موسمی اطلاع رسانی کنید.
* سعی کنید برای اعضای کانال خود، جذابیت هایی خلق کنید، اخبار ناب و تازه ای ارائه دهید یا پیشنهادها، تخفیف ها و جوایزی در نظر بگیرید.
* امروزه فقط تولید محتوای تخصصی مشتری ندارد، در صورت امکان بهتر است کمی هم جذاب بوده و چاشنی خنده و طنز نیز به مطالب خود اضافه کنید.
* نگهداری اعضا مهم تر از جذب عضو جدید است، پس سعی کنید دغدغه ها و نیازهای مخاطبان را درک کنید و خودتان را جای آنها بگذارید.
* لینک کانال را کوتاه و با معنی انتخاب کنید تا کاربران بتوانند آن را به راحتی به خاطر سپرده و در تایپ آن مشکلی نداشته باشند.
* تکرار مطالب، مخصوصا امور تبلیغاتی باعث افت جذابیت کانال می شود، بنابراین از ارسال مطالب تکراری و صرفا تبلیغاتی خودداری کنید.
* در بخش معرفی کانال حتما اطلاعات تماس با ادمین را بنویسید؛ مخاطبان کانال باید بتوانند نظرات و پیشنهادها خود را به گوش شما برسانند.
* اگر هم قصد خرید تعدادی عضو دارید، این موضوع به تعداد محدود و فقط در ابتدای راه اندازی کانال باشد، چراکه این موضوع از دید مخاطب، پنهان نمانده و شما را با مشکل مواجه می سازد.
* در صورت ساختن روبات تلگرامی، آن را به صورت کامل، حرفه ای و شامل اطلاعات کامل در خصوص معرفی مجموعه، محصولات، خدمات، ویژگی ها، مزایا و همچنین راه های ارتباطی، امکان نظرسنجی و. . . راه اندازی کنید.
* گرچه نظم و دیسیپلین در مورد فضای مجازی لازم است، اما در به روز رسانی کانال و ارائه پست ها خودتان را محصور در چارچوب های سخت نکنید و هرچه بتوانید ساختارشکنانه عمل کنید، مخاطب بیشتری جذب شما خواهد شد.
* در ست اداری، کاتالوگ، کارت ویزیت و برنامه های تبلیغاتی خود، آدرس کانال یا روبات را ارائه دهید.
اینستاگرام، فضای تعاملی دوطرفه و فانتزی
اینستاگرام یک اپلیکیشن موبایلی فانتزی مبتنی بر عکس است که به سرعت رو به توسعه و در حال محبوب شدن است و هر روز بر تعداد کاربران آن اضافه می شود.
گرچه اینستاگرام بیشتر یک فضای فانتزی و شخصی محسوب می شود، اما در عین حال می تواند به عنوان یک گزینه تبلیغاتی یا اطلاع رسانی تعاملی در مورد کسب و کار نیز کاربرد داشته باشد و شرکت ها، سازمان ها و کسب و کارها هم می توانند از این شبکه برای ارتباط بیشتر و بهتر با مخاطب خود استفاده کنند.
در ایران این برنامه محبوبیت و ضریب نفوذ زیادی دارد و میلیون ها نفر عضو آن هستند و بر این اساس خوب است که در بهره گیری از آن برای جذب و توسعه و ارتباط بیشتر با مخاطب به نکاتی اثرگذار توجه کنیم:
* در استفاده از اینستاگرام، نام، آرم و لوگوی مناسب، معرفی جذاب و کاربردی و همچنین اعلام راه های ارتباطی آسان اهمیت زیادی دارد. مخاطب در نگاه اول باید بداند که شما چه هستید و قرار است با پیگیری صفحه شما چه نیازی از او رفع شود.
* مبنای اینستاگرام بر پایه عکس و فیلم های کوتاه است، لذا انتخاب عکس و فیلم مناسب، متنوع، زیبا و برانگیزاننده اهمیت زیادی دارد.
* شما باید دائما در حال جذب عضو باشید و همین افراد می توانند فالوور شما شوند، لذا پیدا کردن مخاطب در اینستاگرام بسیار مهم است.
* شما باید مخاطبان خود را بشناسید، صفحه آنها را عضو شوید و با لایک کردن و کامنت گذاشتن، آنها را به سمت خود بکشانید.
* در صفحات اجتماعی حتما تعامل دوطرفه را رعایت کنید. اگر افرادی شما را پیگیری می کنند یا برای شما لایک و کامنت می گذارند، آنها را پیگیری کرده، به آنها توجه کنید و نسبت به کامنت گذاری و لایک کردن دیگران فعال باشید.
* شما می توانید با نصب نرم افزارهایی خاص، نسبت به عضوگیری افراد جدید یا حذف افرادی که شما را فالو نمی کنند اقدام کنید.
* برای اینکه حرفه ای باشید لازم است حداقل یک بار در روز اینستاگرام شما به روز شود و پست بگذارید.
* تجربیات و تحقیقات نشان داده عکس هایی که دارای چهره می باشند 38درصد بیشتر نسبت به عکس هایی که فاقد چهره هستند، لایک دریافت کرده اند.
* براساس تحقیقات دانشگاه وینکانسیس، استفاده از رنگ های زرد و آبی در اینستاگرام جلب توجه بیشتری می کند.
* استفاده از توضیحات برای عکس ها و فیلم ها در اینستاگرام امری لازم است، اما نباید توضیحات شما طولانی و خسته کننده باشد.
* حتماً در اینستاگرام از هشتگ (#) استفاده کنید و برای این کار تا حد امکان از هشتگ های بیشتر و محبوب تر استفاده کنید.
* یکی از قابلیت های اینستاگرام، قابلیت اصلاح و فیلتر گذاری برای عکس ها است که استفاده از این موضوع، بعضا می تواند به جذب مخاطب بیشتر و زیباتر شدن عکس ها در اینستاگرام کمک کند.
* زمان مناسب پست گذاری را بشناسید، معمولا حوالی ظهر و بیش از آن، آخر شب، بازخورد بیشتری برای پست های اینستاگرامی خواهید گرفت.
* به هیچ وجه در یک زمان کوتاه چندین عکس پشت سر هم نگذارید، چون هیچ کسی دوست ندارد که کل اینستاگرامش با عکس های شما پر شود.
* تنوع در عکس ها، فیلم ها و متن های اینستاگرامی مهم است؛ پست های تکراری و شبیه به هم نگذارید.
* حتما از عکس ها و فیلم های با کیفیت بالا و خلاقانه استفاده کنید.
* در صفحه خود، کانال تلگرام، سامانه پیامکی، سایت اینترنتی و تبلیغات مکتوب خود را معرفی کنید.
* در صورتی که صفحه کسب و کار دارید، برای اعضای صفحه، حتما به تناوب شرایط و پیشنهادهای ویژه ای در نظر بگیرید.
* در صورت وجود صفحات مرتبط، دوستان خود را روی عکس تگ کنید.
* به کامنت های زیر پست های خود حتماً توجه کرده و به آنها جواب دهید.
* حتماً اکانت فیس بوک بسازید و اکانت اینستاگرام خود را با آن لینک کنید تا صفحه شما یک پیج بیزنسی باشد و بهره وری را بالا برده و راحت تر از ثمربخشی حضور خود در این فضا اطمینان حاصل کنید.
* به طور روزانه دایرکت های دریافتی از سوی کاربران را پاسخگو باشید.
* از قابلیت های به روز اینستاگرام که در حال حاضر ساخت و ارائه storyیا تصویر LIVE است، بهره بگیرید و همواره به روز باشید و از هر قابلیت جدیدی که ارائه شد استفاده کنید و به عنوان یک فرد یا سازمان پیشرو مطرح باشید.
* تلاش کنید که صمیمیت را با مخاطب در عکس ها و متن ها حفظ کنید و حتی المقدور از ارائه پست های خشک و رسمی پرهیز کنید.
* اگر برای کسب و کارتان هم صفحه شخصی داشته و به صورت غیرمستقیم هم حضور داشته باشید، بازخورد بیشتری از صفحه رسمی سازمان خواهید گرفت.
* برای صفحات کسب و کار خود، حتما عکس و فیلم واقعی از محصول یا خدمات خود را ارائه دهید.
* عکس و فیلم مدیران و پرسنل خود و مشتریان را نیز منتشر کنید.
* هماهنگ با نوع شغل و صنف خود، فیلم ها و عکس های آموزشی و محتواهای آموزنده به صورت تولیدی توسط خودتان ارائه دهید.
دکترای مدیریت کسب و کار