به بهانه سکوت معنا دار نامزدهای حامی افزایش یارانه ها در مناظره سوم انتخابات ریاست جمهوری / وعده های نجومی در کما

وعده یارانه های جذاب که فضای جامعه را برای مدتی درگیر خود کرد و برخی از نیازمندان به آن را در رویای چند برابر شدن فروبرد، در نهایت آنها را در کما رها کرد.

کاندیداهای ریاست جمهوری به ویژه دو کاندیدا آنقدر در روزهای اخیر در گفته های شان از روند فعلی پرداخت یارانه نقدی انتقاد کرده و از هدف شان برای چند برابر کردن آن سخن گفتند که کم کم مخاطبان یارانه و به ویژه اقشار عام در حال باور این ادعا بودند، چرا که شاید نمی دانستند حتی ۱۰۰۰ تومان اضافه کردن به مبلغ فعلی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی هم در هر ماه چه هزینه سنگینی به همراه داشته و منبعی در جایی برای آن تعریف نشده است.

اما در سوی دیگر ماجرا، کارشناسان و مدیران اقتصادی بودند که فشارهای یارانه نقدی را که پایه آن از ابتدا و از دولت قبل کج گذاشته شده بود به خوبی حس کرده و به وضوح می دانستند که یارانه ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومانی وعده ای است که برای جمعیت بیش از ۷۵ میلیونی دریافت کننده آن سنگی بزرگ خواهد بود که بیشتر نشان نزدن بوده و تنها شعاری پوپولیستی و به قول کارشناسان عوام فریبانه است.

به گزارش ایسنا، با همه انتقاداتی که نسبت به طرح چنین ادعاهای منحرف کننده ای مطرح می شد همگان خاصه اقتصاددانان و افراد آشنا با یارانه منتظر ماندند تا شاید در روز مناظره اقتصادی، برنامه و آنچه کاندیداهای مدعی به همراه داشتند اعلام شده و آن را در بوته نقد قرار دهند، اما این انتظار محقق نشد؛ همانند وعده پرداخت یارانه چند برابری و رویاسازی که برای مردم به همراه داشت.

کاندیداهای ریاست جمهوری موضوع خاصی در پاسخ به این سوال که «برنامه شما در حوزه هدفمندی یارانه ها چیست؟ » نداشتند.

نامزدهای مدعی یارانه چند برابری که با انحراف از سوال به آن پاسخ می دادند، در نهایت نگفتند که قرار است چه کنند. سایرین هم یا حرف های گذشته را تکرار کردند یا اگر مدعی افزایش یارانه نبودند، نگفتند که قرار است برای حل اوضاع فعلی آن چه کنند.

رئیسی از فقر موجود که با سیاست های دولت فعلی افزایش یافته سخن گفت و تأکید داشت که در وضعیت موجود باید مبلغ یارانه رشد کند. وی در مقابل درخواست برای اعلام راه تأمین منابع هم پاسخی نداشت و تنها به بیان اینکه قانون هدفمندی یارانه ها محل دخل و خرج را مشخص کرده است، اکتفا کرد.

قالیباف نیز که تا پیش از این از یارانه های با رشد بالا و کارانه ۲۵۰ هزار تومانی صحبت می کرد و وعده می داد در مناظره سوم حتی اشاره ای به آن نداشت و بازهم از نقش 4درصدی ها در وضعیت موجود سخن گفت.

اما میرسلیم که قبلا گفته بود برنامه ای برای افزایش مبلغ یارانه ندارد، در این مناظره عنوان کرد که در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز اعلام کرده است که باید از پول یارانه ها درست استفاده شده و با مردم صادق بود. وی این را هم گفت که باید طبق برنامه و اصول فارغ از برنامه های سیاسی و انتخاباتی وارد عرصه هدفمندی یارانه ها شد. اینکه بی توجهی به این موضوع نتیجه ای جز رکود و بیکاری نخواهد داشت. اینکه فقط بگوییم این پول را می خواهیم به فقرا بدهیم کافی نیست و باید برنامه ای برای آن داشت.

هاشمی طبا نیز که مخالف پرداخت همگانی یارانه و افزایش آن بود از رئیسی خواست تا درباره منابعی که برای رشد یارانه در نظر دارد بگوید. وی از نامزدهای موافق افزایش مبلغ یارانه خواست که بگویند این منابع دیگر از کجا قرار است تأمین شود.

وی در همین رابطه گفت: نفری ۴۵ هزار تومان در دولت قبل یارانه دادیم، قیمت  میوه ۱۰ برابر،  بنزین هشت برابر و مسکن سه برابر شد. یعنی ما گفتیم ۴۵ هزار تومان می دهیم اما ۳۰۰ هزار تومان از جیب آنها در آوردیم. مگر می شود یارانه از آسمان نزول کند!؟

نوبت به دو کاندیدای دیگر رسید که خود در دولت فعلی مسئولیت ریاست جمهوری و معاون اولی رئیس جمهوری را برعهده دارند. حسن روحانی گفت که بسیار مهم است که مردم بدانند عده ای دنبال بازگشت به چهار سال پیش هستند و خیلی روشن این موضوع را بر زبان می آورند که می خواهند مثل دولت قبلی که بین مردم پول پخش می کرد، پول پخش کنند.

آن زمان هم دولت سابق باید ۱۷هزار میلیارد یارانه می داد که تخلف ۴۲هزار میلیاردی کرد، پرونده اش هم موجود است و امروز هم ۷۰هزار میلیارد تومان وجود دارد که می توان همه آن را به مردم داد، اما در آن صورت باید وضعیت بهداشت به گذشته بازگردد و گازرسانی به روستاها متوقف شود، اما ما معتقدیم که باید پرداخت یارانه ها به همین شکل ادامه پیدا کند، ولی یک نظام جامع برای بهداشت کشور تشکیل شود.

البته روحانی پیشنهادی را مطرح کرد که قبلا هم دولت وی آن را امتحان کرده، اما به نتیجه ای در مورد آن نرسیده بود. وی گفت باید کسانی که در فقر مطلق هستند بیایند و نام نویسی کنند و دولت نیز موظف است وسایل ضروری زندگی آنان را برایشان تأمین کند.

این در حالی است که دولت یازدهم در اوایل آغاز به فعالیت خود و در فروردین ۱۳۹۳ با توجه به اینکه راهی برای غربالگری یارانه بگیران نیافت، تصمیم به ثبت نام مجدد از متقاضیان گرفت و درحالی که از مردم خواسته بود آنهایی که نیاز به یارانه ندارند برای ثبت نام اقدام نکنند، ولی تنها حدود 2میلیون نفر انصراف داده و همچنان بیش از ۷۵میلیون نفر در فهرست یارانه بگیران باقی ماندند.

کاندیدای دیگر جهانگیری بود که به صراحت گفت امکان پرداخت یارانه چند برابری وجود نداشته و اصرار بر آن نتیجه ای دیگر دربر خواهد داشت.

وی خطاب به مردم اعلام کرد که این ۱۵۰هزار تومان دارای سه راه برای تأمین مالی است؛ یا باید قیمت حامل های انرژی را افزایش دهند و بگویند که بنزین لیتری ۸۰۰۰ تومان شده است یا باید بگویند که هزینه های دولت را کم می کنیم و از حقوق معلمان،  پرستاران و بودجه دفاعی بکاهند یا اینکه بگویند در پول های بانک مرکزی دست می کنیم و آنها را بر می داریم. در هر حالت اگر ۱۵۰هزار تومان به مردم بدهند، یک میلیون تومان از جیب آنها وارد جیب دولت می شود و اقتصاد ایران و طبقه محروم را نابود می کند.

به هر حال با شرایطی که رقم خورد به نظر می رسد و شاید بتوان به یقین رسید که ماجرای یارانه های با ارقام جذاب چیزی جز وعده ای واهی و پوچ نبوده، چرا که مدعیان آن نتوانستند کارشناسان و حتی عموم مردم را برای پرداخت و تأمین منابع قانع کنند.

این در شرایطی است که برای مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی هم تاکنون دولت در هر ماه حدود ۳۴۰۰ میلیارد تومان پرداختی داشته که در طول سال به ۴۲ هزار میلیارد تومان می رسد؛ آن هم در شرایطی که منابع واریزی به حساب سازمان هدفمندی در طول سال به رقمی کمتر از ۳۷ هزارمیلیارد تومان رسیده و دولت باید مازاد آن را از محل بودجه عمومی صرف کند که در این حالت پولی برای پرداخت به سایر بخش هایی که قانون هدفمندی یارانه ها تعیین کرده است، نمی رسد.