خودروسازان به مشتری احترام نمی گذارند

رئیس کمیسیون صنعت اتاق تهران، با تاکید بر ضرورت ارائه هدفمند تسهیلات به واحدهای تولیدی و مشتریان معتقد است که خودروسازان داخلی، به مشتری احترام نمی گذارند. بحث تمایل مشتریان به کالاهای خارجی همواره در صنایع پوشاک، لوازم خانگی و خودروسازی مورد توجه اقتصاددانان و تحلیلگران بوده است.

یکی از پایه های اصلی رکود در صنعت که آفتی برای صنایع داخلی هم قلمداد می شود، همین بی رقبتی مشتریان ایرانی به خرید تولیدات داخلی است.

بر این اساس، دولت برای تحریک بخش تقاضا در چند مرحله اقداماتی صورت داد که البته همه بی نتیجه ماند.کارت اعتباری برای خرید کالای ایرانی یکی از همین پروژه های شکست خورده است. عدم تمایل خریداران به خرید لوازم خانگی ایرانی باعث شد ثبت نام برای این کارت در بانک ها در حد ناچیزی باقی بماند و از طرفی بانک ها هم استقبالی از آن نکنند.

یکی دیگر از طرح های حمایت از تولید داخل با تحریک بخش تقاضا اعطای حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان وام به خریداران خودروهای داخلی بود. این طرح نیز بنا به گفته اغلب فعالان حوزه مانند مسکن مقطعی عمل کرد و نتوانست تفاوت چندانی در وضعیت خودروسازی کشور رخ دهد. مهدی پورقاضی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی تهران در این رابطه توضیحاتی ارائه می دهد.

مهم ترین علت کم توجهی مشتریان ایرانی به خودروهای ساخت داخل و رکود در این بخش چیست؟

مهدی پورقاضی: به نظر می رسد مهم ترین دلیل این است که صنعت خودروسازی به مشتری خود احترام نمی گذارد. همین موضوع باعث شده تا به ندرت مشتری داخلی را ببینیم که از کیفیت خودروی داخلی رضایت داشته باشد؛ البته دلایل دیگری هم در این موضوع دخیل هستند، خودروسازان از لحاظ بهره وری کارکنان در سطح بسیار پایینی قرار دارند و بیش از سه برابر نیاز خود پرسنل دارند که این یعنی افزایش هزینه و افزایش قیمت تمام شده کالا است.

از دیگر موضوعات می توان به سوءمدیریت مالی آنها اشاره کرد. خودروسازان کشور ما در زمینه نحوه مدیریت و استفاده بهینه از منابع مالی و . . . خیلی خوب عمل نمی کنند. در ارتباط با تامین کنندگان قطعات نیز اصلا رفتار مناسبی نداشته و با فشار شدید آنها را به مرز ورشکستگی می رسانند. یک بنگاه خوب، هرگز با تامین کنندگان و مشتریان خود چنین رفتاری ندارد.

 با وجود این مشکلات، آیا تامین نقدینگی و اعطای وام به خودروسازان از سوی دولت مشکل آنها را حل می کند؟

حل مشکل مالی این صنعت توسط دولت مشکلات اصلی این صنعت را حل نمی کند؛ چرا که تا زمانی که اقبال به خرید تولیدات داخلی به وجود نیاید، هر چقدر این شرکت ها تولید کنند باز هم در انبارها دپو می شود و مشکلات بیشتری مانند معوقات بانکی و عدم توانایی در بازپرداخت وام را به وجود می آورد.

 این مشکلات تنها در بخش خودروسازی دیده می شود؟ رکود در صنایع دیگر چه دلایلی دارد؟

خیر. این موضوعات مختص صنعت خودروسازی نیست و در تمام صنایع ما همین رفتارها را می بینیم. در تمام بخش های دولتی و خصوصی خیلی از ما تولیدکنندگان هنوز نمی خواهیم قبول کنیم که رفتار با مشتری می تواند حیات بنگاه ما را رقم بزند. ما متوجه نشده ایم که باید حقوق مشتری را رعایت کنیم. وقتی حرف از حقوق مشتری و انجمن های حمایت از مصرف کننده به میان می آید مدیران صنعتی مقاومت کرده و آن را یک تهدید برای خود می بینند، در صورتی که رعایت حقوق مشتری می تواند پایه و زیرساخت حل مشکلات بنگاه تولیدی باشد و به خروج از رکود کمک کند. حل این مشکلات ارتباطی به کمبود نقدینگی ندارد. شاید با کمک های مالی دولت بتوان گفت که به صورت مقطعی و کاذب فروش این شرکت ها بالا می رود؛ اما در نهایت باز هم به همین نقطه خواهند رسید.

 پس نقش تسهیلات دولت در حمایت از صنعت چیست؟

 با تسهیلاتی که دولت به صنایع داد، نمی توان گفت مشکلات تولید و رکود حل شده است؛ البته من با تامین نقدینگی تولید برای حمایت از آن مخالف نیستم، بالاخره به یک بنگاه تولیدی باید تسهیلات داد تا سر پا بایستد، اما باید این اعطای تسهیلات با برنامه ریزی و کاملا هدفمند صورت گیرد.  

یعنی اگر تسهیلات را در اختیار صنایع بگذاریم بهتر از این است که آن را به مصرف کننده و خریدار پرداخت کنیم؟

اینکه ما تسهیلات را به مصرف کننده بدهیم و تقاضا را تحریک کنیم، درست است، اما صنعت در این وضعیت نگران است که اگر تسهیلات به مشتری داده شود و اختیار انتخاب داشته باشد، ممکن است تولید داخل را انتخاب نکند.

 به هر حال شاید این پرداخت تسهیلات به مشتری بتواند عامل تحریک و رقابتی کردن بازار برای رشد کیفی تولیدات داخل باشد؟

وزارت صنعت باید این نقاط ضعف را بررسی و آسیب شناسی کند که چرا مشتری ایرانی کالای ایرانی نمی خرد؟ به هر حال باید اقدام جدی برای اصلاح وضعیت صورت گیرد. برخی تولیدات ما از نظر قیمت تمام شده و کیفیت، به هیچ وجه با کالای خارجی قابل رقابت نیست؛ ضمن اینکه آسیب شناسی صنعت مهم ترین موضوعی است که متولیان اصلی باید به آن بپردازند. اینکه صنعت ما رقابتی نیست، مهم ترین معضل و علت رکود است. اگر تولیدات ما رقابتی بود، صنعتگران ما می توانستند با یک سرمایه در گردش کوچک کالای خود را به فروش برسانند و از رکود خارج شوند.