شاخص فلاکت در سال 1392 به دلیل افزایش نرخ تورم و بیکاری به بالاترین میزان خود در یک دهه گذشته رسید. به گزارش صدای اقتصاد، شاخص فلاکت در سال 1392 به دلیل افزایش نرخ تورم و بیکاری به بالاترین نرخ خود در یک دهه گذشته رسید. اما با آغاز به کار دولت یازدهم، در کنار کنترل قیمتها بهعنوان یک اولویت، نرخ بیکاری نیز در سطح 10 درصد کنترل شد. نتیجه این اقدامات در طول دو سال گذشته، فلاکت را به کمتر از نصف آنچه در زمان آغاز به کار دولت ایجاد شده بود، رساند. براساس آخرین نرخ بیکاری اعلام شده از سوی مرکز آمار در تابستان ٩٤، شاخص فلاکت به ٢٦ درصد افت پیدا کرده است که 6.57 درصد کمتر از نرخ فلاکت سال ٩٢ است.
طبق تعاریف جهانی هر زمان این دو شاخص با هم رشد پیدا میکند، به معنای حادث شدن رکود تورمی است. همان پدیدهای که اقتصاد ایران در دو سال ٩١ و ٩٢ با آن درگیر شد. نرخ تورم و بیکاری در اقتصاد کشورهای توسعهیافته به طور متوسط عددی کمتر از 5 درصد است. وقتی در ایران ترکیب تورم و بیکاری به عدد ٤٥ درصد رسیدبه مفهوم فاصله ٩ برابری شاخص فلاکت ایران با استاندارد کشورهای توسعهیافته است.
سبد خانوار چقدر کوچک شد؟
براساس آخرین آمار اعلامی که به سال ٩٣ بازمیگردد، در سال ٨٩ در مجموع هر خانوار 2 هزار و ٣١٨ کیلوگرم مواد خوراکی و آشامیدنی مصرف میکرد اما این مصرف در سال ٩٣ به یک هزار و ٨٧٤ کیلوگرم رسیده است که نشان میدهد سبد غذایی مردم 15.19 درصد کوچکتر شده است. اگر فقط ملاک مقایسهمان مقدار مصرف اقلام خوراکی و آشامیدنی اساسی باشد میزان مصرف از یک هزار و ٧٦ کیلوگرم به ٨٤٦ کیلوگرم کاهش یافته که به این ترتیب 37.21 درصد افت مصرف مشاهده میشود.
دستمزدها کفاف زندگی را میدهد؟
برای آنکه بدانیم دستمزدهای تعیین شده از سوی شورای عالی کار کفاف زندگی خانوادهها را نمیدهد کافی است که به جداول بودجه خانوار بانک مرکزی مراجعه کنیم. مقایسه هزینه و درآمد خانوارها طبق معمول از عقب ماندگی درآمدها نسبت به هزینه افراد حکایت دارد. در سال ٩٣ هر خانوار در سال ٣١میلیون و ٨١٥ هزار و ٤٩٨ تومان هزینه داشته که میشود 2 میلیون و ٦٥١ هزار و ٢٩١ تومان هزینه ماهانه و اگر بخواهیم هزینه هر نفر در ماه را محاسبه کنیم، رقم ٧٧٩ هزار و ٧٩١ تومان به دست میآید.
در مقابل هر خانوار در سال ٩٣ به طور متوسط ٢٠ میلیون و ١١٧ هزار و ٢٠٥ تومان درآمد خالص پولی داشته که درآمد ماهانه خانوار بر این اساس یک میلیون و ٦٧٦ هزار و ٤٣٣ تومان برآورد شده و درآمد هر فرد در یک ماه ٤٩٣ هزار و ٣٨ تومان محاسبه میشود. با کسر میزان هزینه از درآمد ماهانه هر فرد ملاحظه میشود که هر نفر در ماه برای مخارج خود ٢٨٦ تومان کسری درآمد دارد.
حقوق پایینتر، بهرهوری کمتر
بررسی جداول منتشر شده مرکز آمار ایران نشان میدهد در سال ٩٢ از ٢١ میلیون و ٣٤٦ هزار و ١٧٩نفر شاغل در کشور، ٤٤٠ هزار و ٢٤٩ نفر دوشغله بودهاند. تحلیلگران بازار کار بر این باورند که هرچه تعادل میان درآمد، نرخ تورم و پایداری شغلی بیشتر شود تا حد زیادی مانع از روی آوردن افراد به انجام چند شغل میشود. آنها میگویند دوشغله یا چندشغله بودن افراد ممکن است وضع معیشتی خانواده را بهبود بخشد، اما بر میزان بهرهوری، سلامت جسمی و روحی افراد و میزان تعامل با اعضای خانواده تأثیرگذار خواهد بود. اگر چه افراد دو شغله و حتی چندشغله را در جوامع مختلف میتوان پیدا کرد اما آنچه مسلم است بروز چنین پدیدهای در جامعه ما طی سالهای اخیر گسترش یافته و به سرعت نیز در حال فراگیر شدن است.