نگاهی به عملکرد بورسها در دوره ششماهه ابتدای سال و مقایسه با سال گذشته نشان میدهد شرکت فرابورس ایران عملکرد بهتری نسبت به سایر بورسها داشته و چشمانداز روشنتری در میانمدت میتوان برای آن متصور بود. در ادامه عملکرد مالی بورسها در سال جاری را به اجمال بررسی خواهیم کرد.
بورس انرژی
بورس انرژی بازار نوپایی است که از شروع فعالیت روند رو به رشدی داشته است. ششماهه ابتدای سال هم با افزایش درآمدها نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده، با توجه به سیاستهای وزارت نیرو در سوق دادن بازار دولتی برق به سمت بورس انرژی، توسعه بازار خردهفروشان در بورس انرژی با ورود صنایع سنگین به این بورس از ابتدای نیمه دوم سال جاری و همچنین ورود نیروگاههای آبی به بورس برای پوشش تقاضای شرکتهای توزیع، انتظار رشد قابل توجه درآمد و سود عملیاتی شرکت در ششماهه دوم سال وجود دارد.
لازم به ذکر است تمامی سود خالص شرکت از زمان شروع فعالیت مربوط به سود حاصل از سپردهگذاریها است. همچنین باید در نظر داشت اجرایی شدن معاملات نفت و همچنین صادرات برق از طریق بورس انرژی میتواند این بورس را به یکی از مراجع قیمتگذاری در منطقه تبدیل کند که نتیجه آن تحول در سودآوری این شرکت خواهد بود. (جدول 1)
بورس اوراق بهادار تهران
میتوان گفت این بورس ضعیفترین عملکرد بین بورسها را در سال 94 داشته است. درآمد حاصل از کارمزد معاملات شرکت در ششماهه 94 با کاهش 17درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل همراه بوده همچنین سود عملیاتی و سود خالص شرکت به ترتیب با کاهش 50 و 40درصدی همراه بوده است. با توجه به اینکه بخش اصلی درآمدهای شرکت مربوط به کارمزد معاملات است، با در نظر گرفتن شرایط فعلی معاملات انتظار تغییر چندانی در درآمدهای شرکت از این محل در نیمه دوم سال جاری وجود ندارد. (جدول 2)
فرابورس ایران
در سال جاری برخلاف بورس اوراق بهادار تهران، پذیرش شرکتها و ابزارهای مالی جدید در فرابورس به روند مثبت خود ادامه داده که این امر منجر به عدم کاهش درآمد حاصل از کارمزد معاملات باوجود شرایط رکودی بازار شده است. در گزارش ششماهه 94 درآمد حاصل از حق پذیرش شرکتها و همچنین درآمد حاصل از حق درج بازارهای پایه و اول و دوم نسبت به دوره مشابه سال قبل با افزایش همراه بود و انتظار میرود این روند ادامهدار باشد. (جدول 3)
بورس کالای ایران
در ششماهه اول سال جاری درآمد حاصل از خدمات این شرکت به دلیل شرایط رکودی در اقتصاد نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش 25درصدی را نشان میدهد. این کاهش درآمد ناشی از کاهش 37درصدی کارمزد معاملات کالاهای صنعتی و معدنی، کاهش 21درصدی کارمزد معاملات کالاهای پتروشیمی بوده که البته افزایش قابل توجه کارمزد معاملات کالاهای کشاورزی بخشی از این کاهشها را جبران کرده است.
در این دوره حاشیه سود عملیاتی نیز به شدن کاهش داشته است (جدول4). حدود 7درصد از کل درآمد ناشی از ارائه خدمات در ششماهه 94 مربوط به کارمزد معاملات آتی بوده است. راهاندازی بورس آتی ارز که در جلسه اخیر شورای بورس مورد تصویب قرار گرفت، میتواند درآمدی بیش از بازار آتی سکه برای شرکت به همراه داشته باشد.
بحث و نتیجهگیری
مطالب فوق نشان میدهد، شرکت فرابورس ایران در دوره ششماهه عملکرد بهتری نسبت به سایر بورسها داشته است. بورس انرژی نیز عملکرد قابل قبولی داشته و برای نخستینبار از زمان شروع فعالیت خود توانسته از زیان عملیاتی خارج شود. در مورد بورس اوراق بهادار و بورس کالای ایران نیز باید گفت بیشترین اثر را از شرایط رکودی فعلی پذیرفتهاند و در حقیقت آینه تمامنمای اقتصاد کشور هستند و انتظار نمیرود تا پایان سال تغییر چندانی در عملکرد آنها ایجاد شود.
تحلیلگر بازارهای مالی