اتحادیه صنف تهیه و توزیع کنندگان مواد و تجهیزات دندانپزشکی، 400عضو پروانه دار تولیدکننده، توزیع کننده و واردکننده دارد. البته 100عضو در حال دریافت جواز کسب هم دارد.
رضا لیلاز مهرآبادی در مورد اوضاع کلی حاکم بر این بازار به «فرصت امروز» می گوید: تولیدات ایران به ویژه در 10سال گذشته همواره رو به ازدیاد بوده و حتی در این زمینه صادراتی هم داشته ایم.
وی در ارتباط با صادرات چنین تجهیزاتی اضافه می کند: صادرات فعلی ما حدودا 35درصد از کل تولید است؛ صادراتی که به کشورهایی چون آلمان، حاشیه خلیج فارس، آسیای میانه و. . . انجام می شود. رئیس اتحادیه تهیه و توزیع کنندگان تجهیزات پزشکی در ادامه تجهیزاتی چون یونیت صندلی، تجهیزات جرم گیری، دستگاه های کشش بزاق دهان و... را از جمله تجهیزات صادراتی ایران معرفی می کند.
لیلازمهرآبادی همچنین با اشاره به ممنوعیت وارداتی که طی سال های اخیر در مورد بعضی از تجهیزات اعمال شده، می گوید: دندان مصنوعی، سر سوزن و چندین کالای دیگر مورد استفاده در این صنف وارداتش ممنوع شده و همین امر کمک زیادی به تولیدکنندگان داخلی می کند.
وی در ادامه به واردات دستگاه ها و تجهیزاتی اشاره می کند که فاقد کیفیت مطلوب هستند و می گوید چون بحث سلامتی انسان ها در میان است، باید چاره ای جدی در این زمینه اندیشیده شود.
وی چنین تجهیزاتی را اغلب چینی معرفی می کند و معتقد است که واردات چنین تجهیزاتی بازی کردن با جان انسان هاست.
لیلازمهرآبادی در ادامه مهم ترین دلیل این واردات را سودی می داند که واردکننده می برد زیرا تجهیزات بسیار ارزان قیمتی وارد می کنند که کیفیت لازم را ندارند و از قیمت کمتری برخوردار هستند.
وی در ادامه با اشاره به واردات یونیت صندلی مخصوص مطب های دندان پزشکی اضافه می کند: یونیت صندلی های ایرانی بین 15 تا 50میلیون تومان قیمت دارند اما اجناس وارداتی قیمتی بسیار کمتر دارند و همین امر موجب شده تا واردات بی رویه ای در این زمینه داشته باشیم درحالی که اصولاً نیازی به این واردات نداریم و تولید داخلی کفاف نیازهای بازار را می دهد.
***
سرمایه اولیه
ورود به تولید چنین وسایلی نیاز به استفاده از تخصص های مهندسی و پزشکی دارد چون راه اندازی واحدهای تولیدی در این زمینه، واحدهای دانش بنیان محسوب می شوند. حتی اگر خود فرد سرمایه گذار در این زمینه تخصصی نداشته باشد باید از نیروی انسانی متخصص سود ببرد زیرا تولیدات این صنف کاملاً تخصصی بوده و مهم تر از آن با سلامت افراد سروکار دارند. برای راه اندازی یک کارخانه تولید تجهیزات پزشکی حداقل 2هزار متر زمین نیاز است.
خرید دستگاه ها و ماشین آلات برای تولید و وسایلی چون یونیت صندلی مورد نیاز دندانپزشکان به سرمایه اولیه ای بین 4 تا 5میلیارد تومان نیاز دارد. همچنین چنین طرحی برای بیش از 20نفر ایجاد اشتغال کرده و سالانه 100دستگاه نیز تولید می کند. البته واحدهای تولیدی کوچک تری هم می توان احداث کرد و به تولید تک محصولی پرداخت. مثلاً برای تولید دندان مصنوعی تنها به 300تا 400متر زمین نیاز است.
سرمایه اولیه مورد نیاز برای راه اندازی چنین واحد تولیدی هم تا 400میلیون تومان است. خرید دستگاه ها و ماشین آلات و استخدام نیروی انسانی و تهیه مواد اولیه مهم ترین هزینه های سرمایه گذار برای شروع کار به شمار می روند. همچنین می توان از خدمات شركت های لیزینگ ماشین آلات و تجهیزات استفاده کرد که در زمینه اعطای تسهیلات به روش اجاره اعتباری یا اجاره به شرط تملیك و فروش اقساطی در بخش پزشكی فعالیت می کنند.
از جمله خدمات آنها می توان به مواردی از این دست اشاره کرد: اعطای مستقیم تسهیلات به اعضا به منظور توسعه فعالیت و اجرای پروژه های در دست اقدام، تامین دستگاه ها، ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز و اعطای تسهیلات به خریداران دستگاه ها و ماشین آلات تولیدی یا وارداتی در راستای توسعه بازار فروش نقدی.
***
مجوزهای لازم، ریسک ها و تهدیدها
سرمایه گذاری در بازار تجهیزات پزشکی به داشتن چندین مجوز از چندین ارگان نیاز دارد. ارگان های اقتصادی از یک طرف و ارگان های بهداشتی و اتحادیه ها و انجمن های مربوطه هم از طرف دیگر. از آنجایی که چنین تولیداتی مبنای دانش بنیان دارند از حمایت های دولتی زیادی برخوردار شده اند.
این شرکت ها در اولویت های حضور در شهرک های صنعتی هستند. حضور در شهرک های صنعتی کار تولیدکنندگان را تا حدودی راحت می کند. در این زمینه دولت سوبسید هایی را هم در نظر گرفته است. به این صورت که تولیدکنندگانی که در این زمینه سابقه دارند برای بهبود تولیدات خود و تولیدکنندگان جدید برای تولید محصولاتی دانش بنیان، طرح های توسعه ای و بهبود محصول خود را به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارائه می دهند.
با توجه به طرح پیشنهادی تسهیلاتی در این زمینه به طرح ها برای توسعه محصول ارائه می شود. البته قبل از آن باید عضو انجمن صنفی تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی شوند. همچنین پروانه بهره برداری را از وزارت صنعت، معدن و تجارت و پروانه ساخت محصول نهایی را از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت می کنند.
واحدهای تهیه کننده و توزیع کننده چنین تجهیزاتی نیز باید مجوز فعالیت خود را از اتحادیه صنف تهیه و توزیع کنندگان مواد و تجهیزات دندانپزشکی دریافت کنند. مهم ترین ریسک و تهدیدهای این بازار برمی گردد به بسته بودن این بازار و پنهان بودن زوایای اقتصادی اش.
واردات بی رویه و بی کیفیت با قیمت بسیار پایین تر از محصولات استاندارد و سودجویی بعضی از خریداران برای تهیه مواد اولیه کم کیفیت و کم قیمت موجب شده تا سرمایه گذاری در این عرصه با ریسک هایی برای برگشت سرمایه و سربه سر شدن سود همراه باشد، اما مهم ترین نکته مثبت بازار نیاز همیشگی و روزافزون به چنین تجهیزات و کالاهایی است.