گفت وگوی «فرصت امروز» با تولیدکنندگان ماشین آلات، قالب های شیرینی و تولیدکنندگان کیک و کلوچه در نمایشگاه شیرینی و شکلات / شیرینی بازار شیرینی

بازار شیرینی و شکلات در نگاه اول ویترین های شیرینی فروشی و قنادی های سطح شهر را به ذهن می آورد. اما به واقع چنین نیست و کسب وکارهای زیادی در این میان حضور دارند تا در نهایت شیرینی تولید شود و به سبد مصرف خانوارها برسد. بنابراین بازار بسیار بزرگی در این عرصه وجود دارد که بازیگران بسیاری را به خود می بیند.

از تولیدکننده مواد اولیه گرفته تا تولیدکنندگان قالب های فلزی و کاغذی شیرینی، تولیدکنندگان فرهای کیک و کلوچه و... به این بازار باید تولیدکنندگان محصولاتی چون آدامس از نوع سنتی و امروزی اش را هم اضافه کنیم. مجموعه ای از این کسب وکارها در کنار یکدیگر بازار شیرینی و شکلات را تشکیل می دهند.

چند کارخانه و تولیدکننده این عرصه را در نمایشگاه بین المللی شیرینی و شکلات ملاقات کردیم تا از این بازار بگویند و اینکه چه گستره ای برای این بازار در نظر می گیرند و با چه سرمایه ای می توان به این بازار ورود کرد و چه ریسک و تهدید هایی سرمایه گذاری در عرصه شیرینی، شکلات، کیک و کلوچه را تهدید می کند. در این میان علی بهره مند، رئیس اتحادیه قنادان تهران نیز توضیحاتی در مورد این بازار و هزینه های سرمایه گذاری در زمینه راه اندازی یک واحد قنادی  به «فرصت امروز» داده است.

بازاری با تولید 100تنی

در بازار شیرینی و قنادی کالایی به فروش می رسد که شاید در نگاه بسیاری از افراد نوعی کالای مناسبتی باشد و در سبد مصرفی روزانه خانوارهای ایرانی جای پروپاقرصی نداشته باشد. اما علی بهره مند به عنوان رئیس اتحادیه قنادان تهران نظر دیگری دارد و می گوید: با همه مشکلاتی که مردم برای تامین مایحتاج روزمره زندگی خود دارند، اما من به عنوان عضوی از صنف قنادان، کاهش مصرف در این زمینه را تایید نمی کنم. در همین تهران ماهانه بیش از 100تن شیرینی تولید می شود و به فروش می رسد.

این عدد و رقم را در مورد همه شهرهای ایران اگر در نظر بگیریم می بینیم که تنها در صنف قنادان مصرف بسیار بالایی به چشم می خورد. حال اگر شیرینی، شکلات، کیک و کلوچه را هم به این بازار اضافه کنیم، اعداد بسیار بزرگی به دست می آید که نشان از بزرگی این بازار دارد. با توجه به سخنان رئیس این اتحادیه، به طور میانگین هر ماه تنها در تهران بیش از 100تن شیرینی تولید می شود.

اگر قیمت میانگین 10هزار تومان را برای هر کیلو شیرینی در نظر بگیریم و 100تن یا 100هزار کیلو را در رقم 10هزار تومان ضرب کنیم، می بینیم که در همین تهران گردش مالی یک میلیارد تومانی ماهانه به دست می آید و البته این اعداد و ارقام همگی تقریبی محاسبه شده اند و این بازار گستردگی بسیار بیشتری دارد.

20هزار نفر از قنادی نان می خورند

بهره مند در مورد اشتغال زایی این صنف در تهران نیز به «فرصت امروز» می گوید: بیش از 2هزار واحد صنفی در تهران، شهرری و شمیرانات در 11رسته شغلی در بخش قنادی مشغول به کار هستند که می توان گفت برای بیش از 20هزار نفر ایجاد اشتغال کرده اند.

وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که هر قنادی برای دریافت مجوز از اتحادیه باید دارای چه متراژ فضا برای راه اندازی کسب وکارش باشد، می گوید: اگر کار تولید شیرینی را هم انجام دهند، حداقل متراژ مورد نیازشان 40متر است و اگر تنها سردفروش باشند یعنی صرفا کار فروش شیرینی را انجام دهند و تولید شیرینی نداشته باشند، حداقل متراژ تعیین شده توسط اتحادیه قنادان 18متر است.

وی صدور مجوز و پروانه کسب را منوط به این میزان از متراژ می داند. همچنین کارت های بهداشت و تایید سلامت از دیگر گزینه های مورد نیاز برای دریافت مجوز است. بهره مند در ادامه و در مورد میزان سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی یک واحد قنادی می گوید: باز هم باید اشاره کنم که بستگی دارد فرد سرمایه گذار سردفروش باشد یا تولید شیرینی را هم داشته باشد. اما در کمترین حالت می توان این کار را با 50میلیون تومان آغاز کرد. هر چند این حداقل سرمایه گذاری است و در صنف ما واحدهایی هستند که تا یک میلیارد سرمایه گذاری اولیه داشته اند.

رسول شلّه، مدیرعامل شرکت مافین رویال پک

تولید لوکسی که 500میلیون سرمایه می خواهد

یکی از کسب وکارهای حوزه شیرینی و شکلات و قنادی، تولیدی های قالب های قنادی هستند؛ قالب های شیرینی و قنادی که بیش از یک دهه است به صورت کاغذی تولید می شوند و در ویترین های قنادی ها به چشم می خورند.

رسول شلّه، یکی از این تولیدکننده ها به شمار می رود که در نمایشگاه شیرینی و شکلات در گفت وگو با «فرصت امروز» محصول تولیدی اش را کاری لوکس معرفی می کند که به شدت تحت تاثیر سلیقه بازار قرار دارد و هر روز قالب های جدیدی به بازار می آیند و روزآوری حرف اول را در این بازار می زند.

وی خود را واردکننده کاغذ هم معرفی می کند و می گوید: کاغذهایی که در ایران وجود دارد کیفیت لازم برای قالب سازی را ندارند و بنابراین باید کاغذهای مورد نیازمان را وارد کنیم.

وی اضافه می کند. در ایران بیشترین کاری که در این زمینه انجام می دهند، مربوط به فرمینگ یا همان شکل دهی و قالب سازی است.

شلّه می گوید واحد تولیدی اش را که از بزرگ ترین تولیدکنندگان کاغذ مافین در ایران است، در فضایی 400متری و در شهر اصفهان راه اندازی کرده و برای بیش از 90نفر هم اشتغال زایی کرده است.

به روز نباشید، شکست می خورید

این تولیدکننده، ماشین آلات و ابزارهای مورد نیاز برای چنین کاری را تا 60درصد وارداتی معرفی می کند و می گوید: حدود 40درصد از ابزارها در واحد تولیدی خودمان و توسط طراحان و تراشکاران داخلی تولید می شوند و توضیح می دهد که کشورهایی چون ترکیه و کره جنوبی بیشترین ابزارها و ماشین آلات را به ایران صادر می کنند.

شلّه در پاسخ به این پرسش که حدودا چند تولیدی در این زمینه در ایران فعالیت می کنند، می گوید: آمار دقیقی ندارم اما حدود 15تولیدی در این زمینه داریم که بازار رقابتی بسیار سختی را هم ایجاد کرده اند. چون در این بازار فرم های نو و تازه حرف اول را می زنند و گاه برای طراحی یک قالب تا 10میلیون تومان هزینه می کنیم و ممکن تنها طی چند روز این قالب از رونق بیفتد، چون قالب هایی با شکل و فرم و کیفیت بهتر به بازار بیایند. بنابراین از جمله ریسک های سرمایه گذاری در این بازار همین بایسته بودن روزآوری پی درپی است که هزینه اش بسیار بالاست.

500میلیون حداقل سرمایه اولیه

این تولیدکننده از مهم ترین دلایل موفقیت در این بازار و تضمین سودآوری را تولید محصولاتی به صورت مجموعه ای در طرح ها و اشکال متنوع معرفی می کند و می گوید: قالب سازی باید تنوع بسیار بالایی داشته باشد. باید بازارهای جهانی و کشورهای رده اول جهان را در این زمینه بررسی کنیم تا از بازار عقب نمانیم.

وی در ادامه و در مورد سرمایه مورد نیاز برای راه اندازی چنین کسب وکاری می گوید: حداقل 500میلیون تومان برای تهیه ابزارها و ماشین آلات نیاز است و هزینه مکان را هم باید جداگانه محاسبه کنیم و ادامه می دهد: سود چنین کسب وکاری ماهانه تا 10میلیون تومان است که تحت فشار اداره های دارایی و مالیات و بیمه تولیدکننده را به برچیدن بساط تولید ترغیب می کند تا ماندگاری در بازار و ادامه دادن کسب وکار. به همین دلیل اگر روزی 100بند کاغذ برای تولید این قالب های کاغذی استفاده می کردیم، الان میزان مصرف مان به 50بند رسیده چون توان تولیدی مان به خاطر هزینه های سربار کاهش یافته است.

محسن دشتبانی، مدیرعامل شرکت تولیدی کهن  فر کاوه بازار خوبی داریم

تولید فرهای مناسب برای پخت شیرینی و قنادی در کارگاه های کوچک از دیگر کسب  وکارهای بازار شیرینی و شکلات محسوب می شود؛ بازاری که به گفته محسن دشتبانی از تولیدکنندگان این حوزه، روزگار خوبی را می گذراند.

وی فرهای کوچک را که بیشتر برای تولید کارگاهی مناسب هستند، تولید می کند و در مورد بازار این دستگاه ها به «فرصت امروز» می گوید: بازار این تجهیزات بازار مناسبی محسوب می شود، چون هر شیرینی پزی به آنها احتیاج دارد.

کیفیت تولید داخلی هم نسبت به وارداتی کاملا رقابتی است و نمی توان گفت کم و کاست عمده ای در این زمینه به چشم می خورد. وی در ادامه اضافه می کند: در حال حاضر علاوه بر بازار داخلی به کشورهای حوزه خلیج فارس و حتی کشورهای اروپایی چون دانمارک صادرات داریم.

وی اعتراضاتی هم به واردات غیرضروری در این زمینه دارد و می گوید: همان فری را که ما به قیمت 20میلیون تومان به بازار عرضه می کنیم، از ترکیه با قیمت 60میلیون تومان وارد می کنند که به لحاظ ساختاری برتری خاصی به فرهای داخلی ندارد! وی قیمت فرهای تولید داخل و ویژه تولید کارگاهی را بین 8 تا 50میلیون تومان معرفی می کند.

100کارخانه تولیدکننده فرهای کیک و شیرینی

دشتبانی تعداد تقریبی کارخانجات و واحدهای تولیدی فر را در ایران تا 100کارخانه برآورد می کند و در مورد میزان تولید سالانه این کارخانجات می گوید: هزار تا هزار و 500دستگاه فر در اندازه های کوچک و بزرگ در طول سال توسط این کارخانجات داخلی تولید می شود.

وی همچنین به اشتغال زایی این کارخانجات نیز اشاره و اضافه می کند: به طور متوسط هر واحد تولیدی و هر کارخانه برای حداقل 10نفر اشتغال زایی می کند.

وی در ادامه مواد مورد نیاز برای تولید این دستگاه ها را استیل و آهن معرفی می کند؛ استیل وارداتی است ولی آهن از بازار داخلی تامین می شود. البته لوازم برقی مانند دینام این فرها هم وارداتی است.

مدیرعامل تولیدی کهن فرکاوه همچنین به هزینه های سالانه تامین مواد اولیه این کارخانجات اشاره می کند و می گوید: هر واحد تولیدی سالانه بین 300 تا 400میلیون تومان تنها برای تامین مواد اولیه هزینه می کند. وی در ادامه در مورد متراژ فضای مورد نیاز برای راه اندازی تولیدی فر می گوید: حداقل فضای مورد نیاز تا 300متر است.

کار خوب ریسک ندارد

محسن دشتبانی وضعیت این روزهای بازار را مثبت برآورد می کند و می گوید: طی دو سه سال اخیر با ثبات قیمت  مواد اولیه، بازار روال مناسب تری را به خود می بیند، به همین دلیل ریسک سرمایه گذاری در این حوزه کاهش یافته است.

وی اضافه می کند که دولت با ثابت نگه داشتن قیمت ها به نوعی امنیت شغلی ایجاد کرده و قیمت های کاذب را از بین برده است. در این شرایط سرمایه گذار می تواند بازار را پیش بینی و براساس آن برنامه ریزی کند. بنابراین حاصل این برنامه ریزی تولید باکیفیت است. وقتی تولید باکیفیت باشد، فروش بالا می رود و ریسک کار کاهش می یابد.

وی مهم ترین ریسک و تهدید این بازار را پاس نشدن چک ها و نبود خرید نقدی می داند و می گوید: قانون  مدونی باید وجود داشته باشد که مثلا وقتی فرد خریدار نمی تواند چک من فروشنده را پاس کند، بتوانم فر و دستگاهی را که فروخته ام، پس بگیرم نه اینکه در پروسه طولانی مدت پاس کردن چک گرفتار شوم و از تولید و نیاز روز بازار عقب بمانم. اما در کشور ما تاکنون چنین قانون نوشته شده ای وجود ندارد و تولیدکننده ها مشکلات زیادی در این زمینه دارند.

محراب دلدوزی، مدیر تولید شرکت برنا گندم امید

7میلیارد تومان؛ سرمایه اولیه کارخانه کیک و کلوچه

کیک و کلوچه از اعضای شاخص بازار شیرینی به شمار می روند. این محصولات که از جنبه های صادراتی مناسبی برخوردارند، در بازار داخلی هم با اقبال عمومی روبه رو هستند. محراب دلدوزی، مدیرتولید شرکت برنا گندم امید در این باره به «فرصت امروز» می گوید: بازار کیک و کلوچه دارای گستره مصرف بسیار بزرگی است. چون علاوه بر جنبه های فروشگاهی و خرده فروشی در سطح شهر باید مصارف بیمارستانی، اداره ها و سازمان ها را هم به این بازار اضافه کنیم؛ امری که شاید تنها در ایران دارای ابعاد گسترده و قابل توجه است و حجم مصرف را افزایش داده است.

وی در ادامه اضافه می کند: در حال حاضر حدود 70کارخانه بزرگ تولید کیک و کلوچه در ایران فعالیت می کنند. البته این 70 واحد جدا از کارگاه های ریز و درشتی هستند که در سراسر کشور وجود دارند و آمارشان به چند هزار هم می رسد. دلدوزی کیفیت کلوچه و کیک ایران را بالا دانسته و این امر را به استفاده از مواد اولیه باکیفیت مربوط می داند.

وی همچنین اشاره می کند: تنها دلیلی که ما نمی توانیم در بازارهای جهانی حرف عمده ای داشته باشیم، این است که اروپایی ها فرمولاسیون برتری نسبت به ایرانی ها دارند و همین امر موجب می شود تنوع محصولات شان افزایش یابد. ما اگر بتوانیم به فرمول های جدیدتر و ترکیب های به روزتر دست یابیم، می توانیم گستره صادرات مان را به کشورهای اروپایی و آمریکایی هم بکشانیم. اما در حال حاضر تنها به افغانستان، عراق، مالزی و پاکستان صادرات داریم.

ماهی 30هزار کارتن؛ تولید کیک و کلوچه هر کارخانه

وی به عنوان یک تولیدکننده کیفیت ماشین آلات داخلی تولید کیک و کلوچه را هم پایین می داند و برخلاف نظر این تولیدکنندگان، کیفیت پخت دستگاه ها و ماشین آلات خارجی را بالاتر دانسته و می گوید: ما به عنوان تولیدکننده حاضر هستیم هزینه بیشتری بپردازیم ولی دستگاه باکیفیت تری در اختیار داشته باشیم. چون مشتری و مصرف کننده امروز در جریان کیفیت جهانی قرار دارند و هر محصولی را نمی خرند.

این مدیر تولید در ادامه و در مورد متراژ فضا و سرمایه اولیه مورد نیاز برای راه اندازی یک کارخانه تولید کیک و کلوچه به «فرصت امروز» می گوید: حداقل فضای مورد نیاز برای ایجاد سوله و فضای اداری 3هزار متر است. همچنین این کارخانه برای بیش از 25نفر به طور مستقیم شغل ایجاد می کند.

وی سرمایه اولیه مورد نیاز را تا 7میلیارد تومان برآورد می کند و می گوید: تنها برای خرید یک فر تونلی ساده باید حدود 700میلیون تومان هزینه کنیم. محراب دلدوزی میزان تولید چنین کارخانه ای را روزانه بین 800 تا 1000کارتن 35 تا 40تایی کیک و کلوچه برآورد می کند و می افزاید: باتوجه به آمار و ارقام موجود، حدودا ماهی بین 28 تا 30هزار کارتن کیک و کلوچه محصول تولیدی هر کارخانه است.

وی یکی از ریسک ها و تهدید های بازار کیک و کلوچه را مربوط به شیوه های توزیع و پخش این محصولات می داند و می گوید: برای پخش باید از شرکت های پخش استفاده کنیم و این شرکت ها اگر به موقع چک های شان پاس نشود، قرارداد را لغو می کنند. کارخانه های تولیدی هم به دلیل هزینه های بالای پخش قدرت اینکه در هر شهر فروشگاهی دایر کنند و محصولات شان را بفروشند، ندارند.

از طرفی تعداد کارخانه ها روز به روز بیشتر می شود و شرکت های پخش به اصطلاح دست شان باز است که هر از چند گاهی کارخانه دیگری را که پول نقد دارد، انتخاب کنند و به قراردادهای قبلی خود پایبند نباشند. همین امر موجب می شود که مشکلات زیادی برای فروش محصولات ایجاد شود.

***

سرمایه اولیه:

گستره بازار شیرینی و شکلات بسیار زیاد است. در هر قسمت آن که سرمایه گذاری شود، هزینه، جا و مکان متفاوتی را طلب می کند. اگر فردی تنها در بازار قنادها و فروش شیرینی تر وارد شود، حداقل سرمایه مورد نیاز 50میلیون تومان و متراژ فضای مورد نیازش 18متر است. اما این رقم تا یک میلیارد تومان و در فضایی 300متری هم قابل افزایش است. برای ورود به بازار تولید کاغذ و قالب شیرینی به حداقل 500میلیون تومان سرمایه اولیه و حدود 300متر فضا نیاز است.

همچنین راه اندازی یک کارخانه تولید کیک و کلوچه حداقل 3هزار متر فضا و 7میلیارد تومان برای تهیه ماشین آلات و ایجاد سوله و فضای اداری نیاز دارد. از دیگر کسب وکارهای حوزه شیرینی و شکلات می توان به تولید دستگاه ها و فرهای مورد نیاز برای پخت شیرینی به صورت کارگاهی و در ابعاد کوچک اشاره کرد.

در این زمینه سرمایه اولیه حداقل 2میلیارد تومان است و فضایی تا 400متر مورد نیاز است. البته همه این موارد بسته به میزان تولید، شیوه سرمایه گذاری براساس بازار داخلی یا بازار کشورهای همسایه و اینکه چه مدت زمان را برای سودآوری در نظر داشته باشید، متفاوت است.

***

مجوزها و ریسک ها :

مجوزهای هر کدام از حوزه های یادشده در بخش سرمایه  اولیه از طریق نهادها و سازمان های مختلف صادر می شود. فعالان صنف قنادان مجوزهای خود را از اتحادیه قنادان دریافت می کنند. پروانه کار این واحدها بعد از صدور گواهی حسن سابقه کار از سازمان هایی چون اماکن و گواهی پزشکی و سلامت از اداره بهداشت و داشتن مکان صادر می شود. همچنین برای واحدهای صنعتی مانند کارخانه های تولید کیک و کلوچه به دلیل وجود بند استاندارد، باید از این سازمان مجوزهای لازم را دریافت کنند.

همچنین در این حوزه مجوزهای سازمان غذا و دارو نیز مورد نیاز است. ثبت کسب وکارهای واحدهای صنعتی نیز در اتاق بازرگانی و سازمان صنعت، معدن و تجارت هر استان انجام می شود. مجوزهای صادرات و واردات را نیز باید از این سازمان ها دریافت کنید. مهم ترین ریسک  ها و تهدید های این حوزه بنابر اظهارات فعالان این حوزه ها مربوط به عدم نو آوری در بازاری است که براساس ثانیه تغییراتی را به خود می بیند.

بنابراین به روز نبودن از ریسک های این حوزه است که به ویژه در بازار کیک وکلوچه و تولید کاغذهای قالبی بسیار به چشم می خورد. همچنین در بازار تولید فر، واردات از ریسک های این حوزه است چون گاه این واردات دارای کیفیت پخت بالاتری هستند و تکنولوژی پیشرفته تری دارند که بازار داخلی ها را کساد می کند.