سرنوشت خاکستری کارت های اعتباری 3 رنگ

34 روز از آغاز توزیع کارت های اعتباری سه رنگ می گذرد و برخی بانک ها می گویند که هنوز دستورالعملی برای اجرا دریافت نکرده اند، برخی شعب نیز با بی مهری تمام دست رد به سینه متقاضیان
می زنند.

درست اول مهرماه بود که بانک مرکزی اجرای این سیاست را برای بانک ها لازم الاجرا دانست. از آن روز به بعد، بانک ها با تب و تاب زیادی تلاش کردند که خود را با سیاست های سیاست گذار پولی و بانکی کشور همراه نشان دهند، اما همه چیز به این راحتی نبود.

اکنون هیچ بانکی نتوانسته کارنامه قابل قبولی را در اعطای کارت های اعتباری در میان مردم به جای گذارد. همه چیز گویا چیزی بیش از یک شوی رسانه ای از جانب بانک ها نبوده است.

هنوز هم برخی بانک ها از عدم ابلاغ دستورالعمل اجرای کارت های اعتباری از سوی شعب مرکزی شان می گویند و وقتی که در مقابل مشتریان متقاضی کارت های اعتباری قرار می گیرند، به صراحت عنوان می کنند که بانک متبوع شان، برنامه ای برای اجرای کارت های اعتباری ندارد و قرار هم نیست به زودی زود، مجری این سیاست بانک مرکزی و دولت یازدهم برای تحریک تقاضا و تامین نقدینگی و منابع مالی مورد نیاز مشتریان شود. آنها حتی می گویند که فشار پرداخت وام های قرض الحسنه ازدواج برای شان آنقدر زیاد بوده که نمی توانند حداقل ظرف سه تا چهار ماه آینده به اجرای سیاست اعطای کارت های اعتباری بپردازند.

نمره منفی در انتظار همه بانک ها! 

این در شرایطی است که در همان روزهای ابتدای اجرای سیاست اعطای کارت های اعتباری از سوی بانک مرکزی، فرشاد حیدری، معاون نظارتی بانک مرکزی در پاسخ به سوال مهر حضور تمامی بانک ها در این طرح را لازم الاجرا دانست و گفت: یکی از اولویت های بانک مرکزی تخصیص اعتبارات خرد به تمامی مردم است و بر این اساس مدام آمارهایی را از بانک ها دریافت می کند تا بتواند میزان تسهیلات خردی را که آنها به مردم ارائه می دهند پایش کند. 

وی به این نکته هم اشاره کرد که در این زمینه بانک ها باید فعال عمل کنند و چنانچه میزان تسهیلات خرد آنها از حدود مشخصی پایین باشد، نمره منفی از سوی بانک مرکزی به آنها تعلق می گیرد، ولی در عرصه رقابت بانک ها یکی از اصول شاخص بانکداری، مشتری مداری و رضایت مردم است. در عین حال همه بانک ها باید در این طرح مشارکت کنند و اگر بانک یا موسسه اعتباری در این طرح شرکت نکند، ممکن است ناشی از کمبود منابع آن باشد. اما اصل بر مشارکت است و این تکلیف بانک مرکزی به بانک ها بوده که حتما باید در این طرح حضور داشته باشند و البته بانک مرکزی هم عملکرد تمامی بانک ها را در حوزه صدور کارت های اعتباری رصد می کند.

گفته های معاون نظارتی بانک مرکزی در شرایطی است که گزارش های میدانی مهر حکایت از آن دارد که برخی بانک ها حتی یک فقره کارت اعتباری هم برای مشتریان صادر نکرده اند و برخی دیگر نیز آنقدر پیچ و خم های پیش روی متقاضیان را زیاد می کنند که عملا مشتری از ادامه فرآیند کار برای دریافت کارت منصرف می شود. بر همین اساس است که به نظر می رسد اکثر بانک ها باید منتظر نمره منفی بانک مرکزی در کارنامه خود، بابت عملکرد ضعیف در اجرای این سیاست موکد دولت باشند.

دلایل بانک ها برای عدم اجرای کارت های اعتباری

در این میان اکثر بانک ها دلیل عدم مشارکت خود در این طرح ملی را کمبود منابع اعتباری عنوان می کنند.

آنها می گویند تکالیف جدیدی که به بانک ها در مورد اجرای سیاست های جدید دولت آن هم در سال پایانی فعالیت آن و تلاش برای خروج از رکود ابلاغ می شود، کار را برای شان سخت کرده و آنها به راحتی و با منابع محدودی که از بابت سپرده های مشتریان دارند، نمی توانند پاسخگوی تکالیف بانک مرکزی باشند.

موضوع از این قرار است که بانک مرکزی با توجه به سیاست جدید دولت به بانک ها تکلیف کرده وام قرض الحسنه ازدواج را به یک باره از ۳میلیون تومان به 10میلیون تومان افزایش دهند تا بلکه بتواند کمکی به زوج های جوان در شروع زندگی مشترک باشد، اما همین تامین منابع مالی باید از منابع داخلی بانک ها صورت گیرد تا بتوان به مشتریان و متقاضیان وام های 10میلیون تومانی اعطا کرد.

حال بانک ها می گویند که دیگر منابعی ندارند که در اختیار اجرای طرح کارت های اعتباری قرار دهند و به همین دلیل هم به راحتی نمی توانند زیر بار اجرای این طرح بروند و همین امر زمینه را برای فشار مضاعف به سیستم بانکی کشور فراهم کرده است.

گزارش میدانی مهر از شعبات مختلف بانک ها حکایت از آن دارد که بانک ها عزم جدی برای اجرای سیاست اعطای کارت های اعتباری ندارند و به نظر می رسد سرنوشت روشنی در انتظار این طرح نیست؛ گویا این طرح در برخی بانک ها بعد از گذشت بیش از یک ماه از اجرای رسمی، به بایگانی رفته است.