پرورش ماهی: سرمایه تان را در استخر پرورش ماهی شناور کنید

پرورش ماهی کسب و کاری است که حداقل برای شروع به 200 میلیون تومان سرمایه احتیاج دارد.

در میان ماهیان سردابی قزل آلا یکی از پرطرفدارترین گونه ها بین مصرف کنندگان و تولیدکنندگان است. در حال حاضر تقریبا در اکثر استان های کشور مزارع پرورش قزل آلا وجود دارد، البته استان های مازندران، چهارمحال و بختیاری، لرستان و فارس به لحاظ تولید در جایگاه اول تا پنجم قرار دارند. شاید در نگاه اول با دیدن یک مزرعه پرورش ماهی ذوق زده شوید و به خصوص در هنگام غذا دادن از بالا و پایین پریدن ماهی ها لذت ببرید و دلتان بخواهد که یک مزرعه پرورش قزل آلا راه اندازی کنید ولی باید بدانید که کار به این سادگی ها هم که فکر می کنید نیست و مشکلات خاص خود را دارد. در گزارش امروز به جوانب مختلف سرمایه گذاری و راه اندازی یک مزرعه پرورش قزل آلا می پردازیم که در ادامه می خوانید...

بخش مرتبط: معرفی فرصت های سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار

شروع سرمایه گذاری و امکانات لازم

برای سرمایه گذاری در احداث و راه اندازی یک مزرعه پرورش ماهی مهم ترین مسئله مکان یابی است؛ مکان یابی مناسب هم به لحاظ دسترسی به منابع آبی مناسب جهت تولید و هم به لحاظ موقعیت مکانی و میزان دسترسی به بازار فروش. در واقع مکان یابی دقیق و اصولی نه تنها در بهبود شرایط فروش و سود آوری به شما کمک خواهد کرد بلکه به لحاظ دسترسی به منابع آبی کافی و مناسب می تواند دوره پرورش و فرآیند تولید را کوتاه تر کند.

بهترین منابع آبی برای پرورش ماهیان سردابی استفاده از آب چشمه های طبیعی با محدوده دمایی 14 تا 17 درجه سانتیگراد است و دمای زیر 10 و بالای 20 درجه سانتیگراد برای پرورش قزل آلا نامطلوب است چون در این بازه های دمایی میزان رشد ماهی بسیار پایین می آید و راندمان تولیدی مزرعه از حالت مطلوب خارج خواهد شد البته در پرورش ماهی قزل آلا از روان آب های سطحی مانند رودخانه ها و نهر های بزرگ و همچنین در مواردی از آب چاه نیز استفاده می شود.

مطلب مرتبط: چرا ذهن تان شما را از سرمایه گذاری برای آینده بازمی دارد

مسئله بعدی یافتن زمینی به مساحت حداقل 2000 متر مربع در محدوده مورد نظر است. گفتنی است که در صورت داشتن طرح توجیهی مناسب و سرمایه لازم (30 درصد آورده شخص) برخی زمین های بایر و بلا استفاده یا زمین های سنگلاخی و صخره ای توسط سازمان جنگل ها و مراتع به افراد متقاضی واگذار می شود.

به گفته کارشناسان امر راه اندازی یک مزرعه پرورش ماهی با ظرفیت تولید زیر 20 تن در سال، توجیه اقتصادی ندارد؛ بنابراین برای شروع باید کار را با این حجم تولید در نظر بگیریدکه برای راه اندازی آن لا اقل به سرمایه ای بالغ بر 200 میلیون تومان احتیاج دارید، البته این مبلغ منهای هزینه های خرید زمین است.

هزینه ها شامل ساختمان اداری، انبار آذوقه، اتاقک نگهبانی، ساخت استخرها و کانال های ورودی و خروجی آب به مزرعه و نصب تجهیزات فنی مزرعه است، بنابراین از این مبلغ 70 تا 80 میلیون تومان برای احداث ساختمان اداری، انبار غذا و انبار لوازم و تجهیزات استفاده می شود (معمولا در مزارع پرورش ماهی به جای احداث ساختمان های مجزا از یک ساختمان دو طبقه که طبقه زیرین شامل انبار غذا و تجهیزات و طبقه دوم هم ساختمان اداری و دفتر فروش و یک اتاق استراحت است استفاده می شود).

ساخت اتاقک نگهبانی هم هزینه آنچنانی برایتان ندارد و کمتر از پنج میلیون تومان تمام می شود. مهم ترین قسمت کار ساخت و طراحی استخر هاست که معمولا در مزارع به صورت متداول از سه نوع استخر استفاده می شود؛ استخر های 1×10 برای نگهداری بچه ماهی های یک تا سه گرمی، استخر های 5/2 ×20 برای نگهداری ماهیان پیش پرواری و استخرهای 3×30 متر برای نگهداری ماهیان پرواری.

امروزه در اکثر مزارع پرورش ماهی از روش های تولید لایه ای استفاده می شود به این ترتیب که پس از هر مرحله از تولید و رشد مرحله غربال گری صورت می گیرد و به این ترتیب ماهی ها با اندازه ها و وزن های یکسان در استخر های مجزا نگهداری می شوند و به همین ترتیب کار ادامه می یابد. به این ترتیب تقریبا در تمام طول سال ماهی آماده فروش در مزرعه موجود است لذا مزرعه دار می تواند مشتریان خود را در تمام طول سال راضی نگه دارد. فضای کلی که برای استخر در نظر گرفته می شود بین 800 تا 1000 متر مربع است که یک فضای مفید500 تا 700 متری را در اختیار شما قرار می دهد.

عمق استخر ها برای پرورش ماهیان پرواری معمولا بین 1/80 تا 2/40 متر است و در حالت متداول دو متر و20 سانتیمتر است که از این میزان دو متر آن آبگیری می شود. در هر متر مربع بین 40 تا 60 ماهی می توان پرورش داد بنابراین حدود 20 استخر در ابعاد3×30 لازم است که مبلغی حدود 50 تا 70 میلیون هم باید برای ساخت استخر ها کنار بگذارید. به ازای هر استخر یک پمپ هوادهی نیاز است که سر جمع هزینه ای حدود 15 تا 20 میلیون تومان روی دستتان می گذارد. علاوه بر این، حدود پنج تا هفت میلیون تومان هم باید برای پمپ های برگشتی و تجهیزات آن هزینه کنید که برای استفاده در مواقع اضطراری یا در صورت کمبود منابع آبی به کارتان می آید. در نهایت مزرعه ای در این سطح را با سه نیروی کار می توانید اداره کنید.

در رابطه با دریافت مجوز ها باید با ارائه طرح توجیهی به اداره شیلات منطقه ای که در آن زندگی می کنید مراجعه کنید. پس از بررسی کارشناسی، موافقت اصولی طرح شما صادر می شود. در ادامه استعلام های مورد نظر از ادارات محیط زیست، بهداشت، دامپزشکی، منابع طبیعی و غیره گرفته می شود تا در نهایت مجوز کارتان صادر شود.

بخش مرتبط: معرفی فرصت های سرمایه گذاری و راه اندازی کسب و کار

فرآیند تولید و میزان سود آوری

شروع تولید از خرید بچه ماهی های یک تا سه گرمی آغاز می شود، البته در برخی مزارع از بچه ماهی های پنج تا 140 گرمی متغیر است. قیمت هر بچه ماهی یک گرمی در بازار حدود 160 تومان است و پس از آن تا پنج گرم به ازای هر گرم 15 تومان برقیمت آن افزوده می شود. از پنج گرم تا 10 به ازای هر گرم 10 تومان و تا 20 گرم به ازای هرگرم هفت تومان قیمت بچه ماهی ها افزایش می یابد و از 20 گرم به بعد به صورت کیلویی خریدوفروش می شود.

در گام اول به حدود40 تا 60 هزار بچه ماهی نیاز دارید که بین 10 تا 15 میلیون برایتان آب می خورد. طول دوره تولید شش تا هشت ماه است و طی این مدت برای تولید هر کیلو گرم ماهی آماده فروش 1/4 کیلو گرم غذا مصرف می شود که در حال حاضر بین 4800 تا 7000 تومان در بازار قیمت دارد بنابراین برای کل تولید در یک سال حدود 28 تن غذا مصرف خواهد شد که چیزی قریب به 130 تا 180 میلیون تومان باید برای این کار هزینه کنید البته پس از پایان دوره اول تولید چون فروش تقریبا به روز خواهد شد برای تامین این مبلغ مشکلی نخواهید داشت. اگر با همان فرض اول مسئله را حل کنیم و 20 تن تولید سالانه مدنظر قرار گیرد در این صورت با توجه به قیمت هر کیلو گرم ماهی قزل آلا در بازار (15000 تومان به ازای هر کیلو گرم) در نهایت کل فروش شما تقریبا معادل 300 میلیون تومان خواهد شد که با کسر هزینه ها 20 تا 25 درصد سود خالص برایتان به ارمغان می آورد و ظرف مدت پنج تا هفت سال سرمایه شما بازگشت خواهد کرد.

مکان یابی کارشناسانه شرط موفقیت در کار

در هرفعالیت تولیدی، بازار مهم ترین بخش کار است بنابراین شناخت شرایط بازار و عوامل موثر بر آن بسیار در کار تولید کمک کننده است. امیر سعید ویلکی، کارشناس مسئول و مشاور معاونت توسعه آبزی پروری شیلات ایران در رابطه با شرایط بازار ماهی قزل آلا در گفت وگو با «فرصت امروز» گفت: در حال حاضر به دلیل اینکه آبزیان از جمله گوشت های بدون ضرر شناخته می شوند و از لحاظ ارزش غذایی در جایگاه مناسبی قرار دارند در دنیا طرفداران زیادی پیدا کرده اند و سرانه مصرف این نوع گوشت روز به روز رو به افزایش است.در ایران هم به همین ترتیب است بنابراین بازار به لحاظ تقاضا شرایط بسیار مناسبی دارد اما با این وجود مهم ترین عامل در رونق یک مزرعه و فروش بیشتر مکان یابی دقیق و اصولی است که باید با نظرات کارشناسی انجام گیرد.

وی در ادامه افزود: تجربه نشان داده که در مکان های پر تردد و توریستی فروش بسیار بالاتر است و عرضه ماهی به صورت مستقیم انجام می شود که این کار دو مزیت عمده دارد؛ اول اینکه دست واسطه ها کوتاه می شود و درآمد بیشتری نصیب تولید کننده خواهد شد و مزیت دیگر این است که مصرف کنندگان ماهی تازه خریداری می کنند و از تازگی و سلامت محصول مطمئن خواهند شد.

ویلکی در رابطه با تهدید های این فعالیت تولیدی، ریسک پذیری بالا را یکی از معایب این کار برشمرد و اظهار کرد: به دلیل اینکه اکثر مزارع پرورش قزل آلا در مسیر رودخانه ها و نهر ها واقع شده اند تا بتوانند از آب این رودخانه ها استفاده کنند همواره در معرض خطر وقوع سیلاب های ناگهانی قرار دارند که باعث از بین رفتن سرمایه مزرعه دار می شود. از سوی دیگر بیماری ها نیز یک تهدید بزرگ برای سرمایه گذاران به حساب می آید.

با تجربه و دانش وارد شوید

محمد رضـــا شـــاه مرادی یکی از پرورش دهندگان و تولید کنند گان ماهی قزل آلا در شمال کشور نخستین شرط ورود به این کار را داشتن تجربه و دانش مناسب عنوان کرد و افزود: اگر کسی سرمایه کافی برای ورود به این حوزه داشته باشد تنها زمانی به او پیشنهاد سرمایه گذاری در این فعالیت را می دهم که از دانش و تجربه کافی برخوردار باشد یا از وجود کارشناسان استفاده کند. وی با اشاره به نبود فرهنگ غذایی سالم و مناسب در جامعه عنوان کرد: فرهنگ مصرف آبزیان در ایران هنوز جا نیفتاده و سرانه مصرف ما نسبت به خیلی از کشور ها پایین تر است لذا اگر این فرهنگ جا بیفتد که مردم از ماهی و آبزیان در رژیم غذایی خود بیشتر استفاده کنند در نهایت به نفع کل جامعه تمام خواهد شد.

ویلکی نیز در توصیه به سرمایه گذاران عنوان کرد: بهتر است فارغ التحصیلان رشته هایی نظیر شیلات در این حوزه سرمایه گذاری کنند اما مشکلی که الان در جامعه ما وجود دارد این است که خیل فارغ التحصیلان به دلیل نداشتن سرمایه کافی امکان راه اندازی یک کسب و کار را ندارند و افرادی که سرمایه مناسبی در اختیار دارند از دانش علمی لازم بی بهره اند و به نظر می رسد برقراری ارتباط بین این دو گروه در شرایط فعلی دشوار است بنابراین می توان گفت که سرمایه و دانش لازم و ملزوم یکدیگرند.

گجت های مورد نیاز

پرورش ماهی از مشاغلی است که در عین سود آوری ریسک بسیار بالایی هم دارد. بسیاری از افراد شاغل در این حوزه در طول دوران فعالیت خود تجارت پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته اند. با وجود اینها، تعداد علاقه مندان به این شغل کم نیست و افراد زیادی در این حوزه فعالیت می کنند.

اما کمتر فردی است که با ابزار و گجت های مورد نیاز به طور کامل آشنایی داشته باشد. بر همین اساس تصمیم گرفتیم در گجت های مشاغل این شماره نگاهی داشته باشیم به گجت هایی که برای این شغل وجود دارند. پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید

***

Fish Feeder Combo

وقتی صحبت از پرورش اتواع ماهی می شود، اغلب ما به یاد استخرهای بزرگ با ظرفیت پرورش تعداد زیادی ماهی می افتیم. اما برای پرورش دهندگان تازه کار یا افرادی که تجربه چندانی در این خصوص ندارند، چندان ساده نیست که کار خود را با حوضچه های بزرگ شروع کنند. از سوی دیگر تجهیز استخرها به دستگاه های تصفیه با استفاده از این دستگاه ها در ابعاد بزرگ بسیار دشوار است.

اگر جزو افرادی هستید که قصد دارید کار پرورش ماهی را آغاز کنید، بد نیست از دستگاه های تصفیه کننده ای مثلfish feeder cambo استفاده کنید؛ دستگاهی که وظیفه تصفیه آب در ابعاد بزرگ را بر عهده دارد و می تواند به طور روزانه گالن ها آب را تصفیه کند. این دستگاه با قیمت های متفاوتی در بازار موجود است و از 139 تا 379 دلار دامنه قیمت دارد. بنابراین هر کاربر بر حسب نیاز و احتیاجات خود می تواند از گالن تصفیه و پرورش مخصوص به خود استفاده کند.

***

TDS Meter & PH Meter

بررسی وضعیت PH و دمای آب از موارد مهمی است که نمی توان به سادگی از آن گذشت. در واقع کسب اطمینان از کیفیت آب نه تنها از طریق دستگاه های تصفیه، بلکه با کمک انواع گجت ها امکان پذیر است. دستگاه دو کاره سنجشگر دما و PH وسیله ای است که تنها با قرار گرفتن چند ثانیه ای در آب، وضعیت قلیایی یا اسیدی بودن، مواد معدنی و املاح آب را تعیین می کند.

نمایشگر اطلاعات این دستگاه با نور LED و 10 درجه تنظیم روشنایی در دسترس کاربران قرار دارد. برای استفاده از این دستگاه نیازی به ورود به اعماق آب نیست و می توان با فرستادن آن به عمق 10تا 15 سانتی متری آب نیز به نتایج دقیقی دست پیدا کرد.

تعیین وضعیت هشدار با رنگ قرمز و وضعیت متعادل با رنگ سبز از دیگر مزیت های کار با این دستگاه است که قدرت تشخیص را سرعت بیشتری می بخشد. استفاده از این محصول نه تنها در حوضچه های پرورش، بلکه در انواع آبگیرهای طبیعی کاربردی است. قیمت تقریبی این گجت 200 دلار است.

***

Bio cleaner

یکی از مشکلات رایج و همیشگی پرورش دهندگان ماهی، ناسالم بودن کیفیت آب و وجود مواد شیمیایی در محیطی است که قرار است آبزیان رشد کنند. بر همین اساس است که اغلب پرورش دهندگان ماهی با انواع دستگاه های تصفیه آب و روش های کنترل میزان آلودگی آب آشنایی دارند.  یکی از دستگاه های مدرن و بسیار کاربردی برای کنترل میزان آلودگی های آب، دستگاهbio cleaner است؛ این محصول ابعادی کوچک (60 در 50 سانتی متر) دارد. کارکرد این دستگاه بر پایه متد دقیق علمی است و نه تنها آلودگی های رایج، بلکه مواد صنعتی و شیمیایی مخرب مثل نفت و انواع روغن را به سرعت شناسایی کرده و از میان می برد.

این دستگاه به حسگر و ردیاب آلاینده مجهز است و در نتیجه با شناسایی سریع آلاینده های موجود در آب، به سرعت تمامی این مواد را جذب می کند. اما نکته جالب تر در مورد این گجت ارسال پیام هشدار برای آبزیان است. در واقع در طول مدتی که دستگاه مشغول شناسایی آلاینده ها و تصفیه آب است، به ارسال پیغام هشدار صوتی اقدام می کند؛ این محصول که به GPS و چراغ LED نیز مجهز است با قیمت 50 دلار به فروش می رسد.

***

Emperor Aquatics SMART UV

دستگاه هوشمند ضدعفونی کننده آب، یکی از گجت های مناسب برای پرورش دهندگانی است که به موارد بهداشتی اهمیت زیادی می دهند. این دستگاه با کمک اشعه ماورای بنفش کار می کند و کمترین آسیب را به محیط پرورش انواع ماهی ها وارد می کند. می توان امیدوار بود که با هر بار استفاده از این محصول محیط زندگی آبزیان بین سه تا پنج روز پاک و عاری از هر نوع میکروب و آلودگی محیطی شود.

این دستگاه در سه مدل و با ابعاد سه گانه در بازار موجود است. مدل 25 واتی با 29 سانتی متر طول، مدل 40 واتی با 43 سانتی متر طول و مدل65 واتی با 70 سانتی متر طول. از مزیت های این دستگاه می توان به مقاومت بالا در برابر آب، قابلیت نصب آسان و امکان تعویض لامپ ها اشاره کرد.

امکان شکسته شدن شیشه این محصول بسیار ناممکن به نظر می رسد و حتی در صورت چنین اتفاقی امکان آسیب رساندن به محیط توسط این محصول بسیار اندک است. بر همین اساس استفاده از این محصول با اطمینان خاطر کامل انجام می شود.  قیمت این دستگاه بر حسب ابعاد و کارایی بین 300 تا 600 دلار متغیر است.

***

FISH FEEDER

تغذیه آبزیان، یکی از مهم ترین مواردی است که پرورش دهندگان تازه کار در درازمدت متوجه اهمیت آن می شوند. دستگاه شناور fishreeder ، محصولی است که وظیفه غذارسانی به ماهیان را بر عهده دارد. این محصول با هر بار پر شدن قادر به تامین ذخیره غذایی مورد نیاز صدها ماهی پرورشی طی چهار روز است. این دستگاه با دو روش شارژبری و خورشیدی کار می کند و می توان در محیط های آفتابگیر از شارژ خورشیدی برای آن استفاده کرد. 

فرمولاسیون این دستگاه به شیوه ای طراحی شده که قادر به پخش خودکار گلوله های غذایی مورد نیاز ماهیان در فواصل زمانی خودکار باشد. حجم گلوله های غذایی فرآوری شده در این دستگاه 3.4اینچ است و بر این اساس برای ماهی های پرورشی با وزن نسبتا بالا استفاده می شود.  کاربری وسیع و ابعاد بزرگ این دستگاه باعث می شود استفاده از آن در حوضچه های تخصصی پرورش انواع ماهی یا دریاچه های حفاظت شده بیش از استخرهای کوچک باشد. قیمت تقریبی این دستگاه تخصصی بین 5 تا 9 هزار دلار است.

***

Deeper Smart Sonar

دستگاه هوشمند امواج یاب، نوعی محصول مدرن است که با ارسال امواج صوتی به محیط درونی مخازن و حوضچه های پرورش انواع ماهی از سلامت آبزیان اطلاعات کسب می کند. در واقع مکانیزم این دستگاه به شیوه ای طراحی شده که نیازی به ورود مستقیم به آب یا نمونه برداری از ماهی ها نیست. با کمک این دستگاه می توان با ردیابی حرکات ماهی ها، سرعت حرکت و کیفیت وضعیت زندگی آنان، تمهیداتی برای بهبود شرایط شان اندیشید.

از سوی دیگر، نرم افزار این برنامه فرصت مناسبی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ردیابی شده از آب در اختیار کاربران قرار می دهد. این برنامه قابلیت نصب بر تلفن های همراه اندوید و ios را داراست. با هر بار شارژ این محصول می توان تا شش ساعت مستمر از آن استفاده کرد. افزون بر اینها، اگرچه می توان از این محصول با کمک نرم افزار استفاده کرد، اما امکان برقراری ارتباط با آن از طریق USB نیز وجود دارد. این دستگاه تا عمق 130متری قابلیت نفوذ و مقاومت در برابر آب را دارد و با قیمت 160 دلار به فروش می رسد.

مطالب مرتبط :

گزارش «فرصت امروز» از شیوه های نوین پرورش انواع ماهی/ سرمایه گذاری در قفس زیر آب

بررسی روند سرمایه گذاری در مزرعه پرورش ماهی در قفس در گفت وگو با دکتر حسام کاظمی / آینده این کسب و کار روشن است

سرمایه گذاری در پرورش۸۰هزار تن ماهی در قفس

مطالبی درباره سرمایه گذاری های مشابه:

پرورش زالو تجارتی پرسود اما ناشناخته

پرورش اسب: تضمین بازگشت سرمایه در گرو خرید نژاد مرغوب

پرورش خرچنگ: کسب و کاری پرسود

پرورش میگو در استخر

پرورش کفشدوزک/ حشره‌های شپشک خوار و پول ساز

سرمایه‌گذاری روی پرورش کرم ابریشم

از صفر تا صد کسب و کار پرورش زعفران