گزارشی درباره ملزومات صنعت نساجی و پوشاک / زیپ و دکمه هم وارد می شود

دکمه لباس سال هاست وارد زندگی ما شده و این محصولات جانبی همیشه در کنار ما و روی انواع پوشش ها نصب شده اند، اما این روند تقریباً از یکی، دو قرن پیش، به نوعی تجارت یا صنعت در بخش های مختلف اجتماعی تبدیل شد و اگرچه هنوز هم به نوعی در گروه زیورآلات می  توان برخی تولیدات را مشاهده کرد ولی از آن دوره تاکنون تجارتی بزرگ یعنی چندین برابر ساکنان کره زمین را مهیا کرد.

برخی کارشناسان مد درباره گستره بازار و صنعت تولید دکمه در اقتصاد بین المللی به خصوص کشورهای تولید کننده معتقدند اگر تولیدکننده ای به دنبال آمار تولید و مصرف دکمه است، کافی است به دکمه های پیراهن و دیگر البسه خود توجه کند چون به صورت متوسط حداقل 10دکمه هر روز همراه ما به این سو و آن سو در حرکت است و متوسط عمر برخی از آنها تنها دوماه برآورد شده است.

با درنظر گرفتن اینکه 2500 واحد صنفی تهران در دو بخش مردانه و زنانه مشغول فعالیت هستند، می توان به نوعی میزان مصرف دکمه هر یک از واحدهای تولیدی را به صورت تقریبی محاسبه کرد. با فرض بر اینکه رونق تولید در این تعداد واحد تولیدی کاملاً محسوس باشد و هر واحد تولیدی نیمه مدرن بتواند روزانه 100پیراهن  (زنانه یا مردانه) تولید کند و هر پیراهن 10 دکمه نیاز داشته باشد، می بینیم روزانه 2میلیون و 500 هزار عدد دکمه برای تکمیل تولید آنها در تهران نیاز است.

دکمه هایی که مورد استفاده قرار می گیرند در بسته بندی های 144تایی که قراص گفته می شود عرضه و دکمه های پلاستیکی به صورت کیلویی خریداری می شوند. قیمت بسته های قراص بین 12 تا 25 هزار تومان است. نرخ هر کیلو دکمه ساده بین 8 تا 15هزار تومان است که در نمونه های فانتزی به 40هزار تومان هم می رسد.

البته نمونه های دیگری هم از این اقلام وجود دارد که شامل منگنه ای، دوقسمتی، نروماده، سه تکه می شوند. تا 80درصد این اقلام ضروری که در صنعت پوشاک مورد استفاده قرار می گیرند، از طریق واردات تأمین می شود. مقدار تولید داخلی زیاد نیست و محدود به نمونه های ساده می شود.

خرید ارزان تر از تولید

یکی از فعالان صنف پوشاک در مورد کمبود زیپ و دکمه در کشور می گوید: در حالت کلی و ایده آل توقف واردات پوشاک باعث می شود که بازار داخلی دراختیار تولیدکنندگان قرار گیرد، اما باید توجه کرد که همزمان با توقف واردات باید صنعت پوشاک کشور نیز تقویت شود چراکه این صنعت هم اکنون توان پاسخگویی به تمام نیاز کشور را در این حوزه ندارد.

ما هنوز در تأمین اساسی ترین مواد و ابزار مشکل داریم. وی در پاسخ به این سوال که چرا تولید در کشور نداریم، می افزاید: هزینه واردات از خرج تولید خیلی کمتر تمام می شود و به خاطر اینکه تولید خیلی کمی داریم شرکت های خارجی به طور اختصاصی به واردات این کالاها می پردازند.

این فعال صنف پوشاک در ادامه اضافه می کند: با اشاره به اینکه هم اکنون واردات رسمی پوشاک به کشور در حد بسیار ناچیز و حتی صفر است، گفت: متأسفانه در کنار پوشاک، واردات تجهیزات پوشاک مانند دکمه و زیپ ممنوع شده است. این در حالی است که این تجهیزات درحکم مواد اولیه صنعت پوشاک است، مدام گفته می شود که چرا کشور واردات زیپ دارد.

این در حالی است که ما هم اکنون فقط دو کارخانه تولید زیپ در کشور داریم که آنها نیز تولید پایینی دارند. در زمینه تولید دکمه نیز کارخانه های داخلی توان تأمین نیاز بازار را ندارند. درچنین شرایطی چاره ای جز واردات این گونه مواد نداریم. صنعت پوشاک ترکیه به این دلیل موفق بوده که دسترسی آن به مواداولیه و تجهیزات آسان بوده است.

کشور ترکیه در همین نمایشگاهی که چند روز پیش برقرار بود یکی از نمایندگی هایش تا 12 هزار دکمه به عنوان نمونه آورده بود یا شرکت چینی 1800 نمونه دکمه دست ساز با خودش آورده بود. دکمه و زیپ جزو کالاهایی هستند که رابطه مستقیمی با مدل، جنس، رنگ و طراحی پارچه و لباس دارند که در صنعت مدلینگ و طراحی انواع پوشاک مورد توجه قرار می گیرد اما در کشور خیلی به این مسائل توجهی نمی شود.

در ضمن جنس دکمه ها از پلاستیک، پلی استر، فلزات سبک و بادوام و ترکیبی از فلز و پارچه است که ساخت آنها نیازمند بهره گیری از دستگاه های مخصوص و طراحی  براساس مدل های لباس است.

گردش مالی بین المللی

توسعه اقتصادی تولید دکمه از اواسط قرن هجدهم به نوعی با دنیای مد گره خورده و تا امروز به نوعی هم راستا با دنیای فشن یا همان مد خودمانی رونق گرفته و آمارهای اقتصادی هیجان انگیزی را در این زمینه به نمایش گذاشته است. به صورتی که اگر به اقتصاد تولید دکمه در سطح بین الملل توجه داشته باشیم، می بینیم که گردش مالی نزدیک به 200میلیارد دلاری در آن کاملاً مشهود است و کشور چین به عنوان برترین تولیدکننده رقمی معادل 100میلیارد دلار از گردش مالی این صنعت را به خود اختصاص داده است.

حال اگر از نام چین در این صنعت رنگارنگ بگذریم، دیگر تولیدکنندگان بنام در صنعت تولید دکمه را می توان در هندوستان یافت، جایی که اگرچه پوشش ملی آنها فارغ از هرگونه دکمه است، اما تجارتی نزدیک به 75میلیاردی از تولید دکمه ایجاد کرده است.

از سوی دیگر، اگرچه ایران از گذشته های دور به عنوان یکی از کشورهای پیشگام در صنعت نساجی و تولید پوشاک بوده، اما در این زمینه یعنی صنعت تولید دکمه همچنان ناشناخته باقی مانده و تنها کمتر از تعداد انگشتان دست مان تولیدکننده داخلی داریم که با گردش مالی بسیار اندک در حال کار هستند، درحالی که تمام امکانات و منابع اولیه را در اختیار داریم.