سال گذشته صحبت هایی درباره حضور موتور جست وجوی yandex در ایران به گوش می رسید و حالا خبرها حاکی از آن است که احتمال ورود این شرکت روسی به کشور ما قوت گرفته است.
گرچه سال 94 خبر هایی مبنی بر عدم تمایل این شرکت برای فعالیت در ایران شنیده می شد اما با سفر اخیر وزیر ارتباطات به مسکو و گفت وگوهای انجام شده، به نظر می رسد روند حضور این موتور جست وجو با قدرت بیشتری انجام خواهد شد و حتی شنیده شده که مدیران این شرکت علاقه مندند تا فعالیت خود را تا پایان سال جاری میلادی آغاز کنند.
براساس آمار های ارائه شده، یاندکس یکی از محبوب ترین موتور های جست وجو در روسیه است و حدود 60 درصد از کاربران این کشور برای جست وجو در وب سایت ها از این موتور بهره می گیرند.
در حال حاضر یاندکس با بیش از ۱۰ میلیارد دلار ارزش گذاری پر کاربردترین موتور اینترنتی در اروپا محسوب می شود که سال ۲۰۱۳ با پاسخ دادن به بیش از 4میلیارد و ۸۰۴ میلیون پرسش اینترنتی، چهارمین موتور جست وجوی جهان شد.
این در حالی است که دسترسی به این موتور جست وجو برای کاربران ایرانی مقدور نیست و سرور های این شرکت به دستگاه هایی که با آی پی کشور ما متصل می شوند خدماتی ارائه نمی دهند.
حالا با احتمال حضور یاندکس در بازار جست وجوی ایران این سؤال مطرح می شود که این شرکت روسی می تواند عرصه را برای رقبای نوپای ایرانی خود تنگ کند یا خیر؟
امین تکابی، کارشناس رسانه های نوین در پاسخ به این سؤال به «فرصت امروز» گفت: قطعاً شرکت های خارجی می توانند موتور های داخلی را با چالش مواجه کنند اما از سوی دیگر حضور یک یا چند رقیب خارجی باعث پیشرفت فعالان ایرانی می شود.
وی افزود: علاوه بر این هدف موتور جست وجوی بومی کاملاً متفاوت از موتورهایی مانند گوگل و بینگ است اما با این وجود، توصیه ما محدود نشدن هیچ یک از موتورهای موجود و فعال در فضای وب است، زیرا کیفیت در فضای رقابت بهبود می یابد و انحصار موجب زوال و طرد مخاطب به خصوص در فضای مجازی می شود .
این کارشناس در پاسخ به این سؤال که مزیت استفاده از یاندکس برای کاربران ایرانی چیست؟ گفت: مهم ترین مزیت این است که اطلاعات داخلی کشور به خارج درز نمی کند، البته اگر قرار باشد سرور های این شرکت به ایران منتقل شوند و اگر روزی شرایط به گونه ای شود که ایران دوباره تحت تحریم کشور ها قرارگیرد، آسیب های وارده به کاربران به حداقل می رسد.
تکابی اظهار کرد: از طرف دیگر با راه اندازی کامل شبکه ملی اطلاعات نمی توانیم از گوگل برای سرچ کردن در شبکه داخلی استفاده کنیم و کاربران باید برای پیدا کردن محتویات موردنظر خود از موتورهای جست وجوی ایرانی استفاده کنند.
به گفته وی، فعالیت یاندکس تنها به جست وجو در وب ختم نمی شود و خدماتی مثل پست الکترونیکی، ناوبری (GPS)، ترجمه کلمات و حتی نرم افزار اختصاصی مرورگر نیز دیگر زمینه های فعالیت این شرکت هستند که می تواند در ایران هم در کنار خدمات جست وجو ارائه شوند.
گوگل محدود می شود؟
در حالی که وزیر ارتباطات از هیچ گونه محدویتی برای سایر موتورهای جست وجو درصورت حضور یاندکس خبر می دهد، اما این نگرانی وجود دارد که با فعال شدن این شرکت، خدمات سایر رقبا مانند گوگل کم کم محدود شود.
مرتضی میرصلاح الدین مدرس، کارشناس فناوری اطلاعات در این باره به «فرصت امروز» گفت: تجربه در کشور چین نشان داده که برای رقابت با شرکت های بزرگ راهی جز مسدود سازی خدمات شرکت رقیب نیست. البته نام این کار را نمی توان رقابت گذاشت و حتی در خود روسیه نیز دسترسی به گوگل مسدود نیست و در فضای رقابتی منصفانه با یاندکس، خدمات خود را ارائه می دهند.
وی درباره تفاوت خدمات گوگل با یاندکس گفت: مهم ترین تفاوت گوگل و یاندکس در فهم بهتر زبان روسی است. این جست وجوگر همچنین از فهم بالاتری نسبت به پرس وجوهای پیچیده تر روسی نسبت به گوگل برخوردار است و نتایج بهتری ارائه می کند که می تواند در صورت ورود به ایران این خدمات را برای زبان فارسی نیز ارائه دهد.
وی افزود: اما نقطه ضعف آن تأثیرگذاری سیستم عامل اندروید بر صنعت گوشی های هوشمند است و با توجه به اینکه بیشتر مردم دنیا از گوشی های اندرویدی بهره می برند، این عامل موجب شده است که گوگل از طریق سیستم عامل و سرویس های ویژه خود تأثیر بیشتری بر مخاطبان بین المللی خود بگذارد. در واقع سیستم عامل اندروید به بزرگ ترین بستر برای گسترش سرویس های گوگل و درآمد های تبلیغاتی این شرکت تبدیل شده است.
این کارشناس اظهار کرد: یاندکس برای غلبه بر سیتره گوگل، به توسعه Yandex. Kit پرداخته است که از طریق آن کاربران به سیستم عامل اندروید البته بدون حضور گوگل و سرویس های آن دسترسی دارند. یاندکس همچنین فروشگاه اپلیکیشن اختصاصی خود را برای رقابت با گوگل پلی ایجاد کرده است.
میر صلاح الدین گفت: حالا باید دید سیاست های مسئولان کشور ما چگونه است و آیا راه چینی ها را دنبال خواهند کرد یا مثل بسیاری از کشور ها انتخاب را به مردم واگذار می کنند و تنها فضای رقابت را برای همه شرکت ها اعم از خارجی و داخلی هموار می سازند.
ارتباط با نویسنده: m. momtazpour@forsatnet.ir