گزارش «فرصت امروز» از سرمایه گذاری در تولید گیاهان دارویی / تولید صنعتی و تنوع محصول ضروری است

درست در شرایطی که بیشتر از 50  درصد بازار اروپا در تسخیر داروهای گیاهی قرار گرفته است و سهم این بازار در کشورهای صنعتی روزبه روز بیشتر می شود، در ایران هم فعالیت های مناسبی صورت گرفته تا بخشی از بازار تولید هم به واحدهای داخلی اختصاص یابد.

در حال حاضر بیش از 1200 واحد تولید و شرکت های دارویی در این رابطه به تولید و فرآوری انواع گیاهان و محصولات طبی با پایه گیاهی مشغولند که در مدت کمتر از یک سال بین 3 تا 5درصد از سهم بازار مصرف دارو را به خودشان اختصاص داده اند.

دکتر امین سماواتی، مسئول واحد کنترل و توزیع شرکت بهکار دارو سبز در این خصوص می گوید: استفاده از داروها،  مکمل ها و سایر فرآورده هایی که پایه گیاهی دارند، کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر از طریق سنتی و مراجعه به عطاری ها صورت می گیرد. شرکت بهکار دارو سبز دوسال است که فعالیت خود را شروع کرده و در این مدت 13 مدل دارو و 8 قلم محصول آرایشی و بهداشتی را تولید و عرضه کرده است.

سرمایه گذاری و شراکت

دکتر سماواتی در مورد سرمایه گذاری و فعالیت در این حوزه می گوید: روش کاری ما در آغاز کار کم و محدود به سه قلم کالا می شد. البته مجموعه ای که در حال حاضر در شرکت مشغول هستند حداقل 10سال سابقه در حوزه داروسازی دارند و با این بخش از تولید بیگانه نیستند. گیاهان دارویی مدت کوتاهی است که در دستور کار و برنامه ریزی های کلان قرار گرفته و تولید انبوه آن پنج، شش سال است که به صورت جدی دنبال می شود.

ما در مجموعه ای که قبلا فعال بودیم به این نتیجه رسیدیم که اگر کالا و محصولات مناسبی تولید و در کنار آن معرفی و بازاریابی مناسبی هم بشود، استقبال خوبی خواهیم داشت و می توانیم اقتصادی تر به این قضیه نگاه کنیم. بنابراین به فکر ایجاد یک برند و تولید برخی محصولاتی که در توان ما بود افتادیم.

وی در مورد سرمایه گذاری و کسب وکار در این زمینه می گوید: این مجموعه با سرمایه حدود 600 میلیون تومان در حوالی قزوین شروع به کار کرده و با تجهیز یک سوله به شکل یک مجتمع تولید فرآورده های دارویی درآمده است.

برای شروع کار به تجهیزات و وسایلی مانند دستگاه خشک کن، فرمانتور، درایر، فیلیزاتور، وسایل مخصوص برای سالن GMP و سایر ادوات مورد نیاز بود که بعضی را هم با تاخیر تهیه کردیم.

سماواتی در مورد کیفیت کار و اقلام تولیدی شرکت می گوید: تمامی محصولات ساخته شده در شرکت به طور مستمر و دائم توسط معاونت غذا و دارو کنترل می شود. بازدیدهای دوره ای و سرزده هم داریم که به طور مرتب انجام می شود. کیفیت محصولات شرکت از طرف نهادهای نظارتی تایید شده اند و مشکلی از این بابت نیست.

مشکلات تولید

این کارشناس امور دارویی درخصوص برخی مشکلات کار تولید در بخش گیاهان دارویی می گوید: تولیدکننده پس از برداشت گیاهان دارویی با معضل انبار کردن، خشک کردن و فرآوری گیاه مواجه است زیرا عملا کارخانه های فرآوری گیاهان دارویی در کشور بسیار اندک و انگشت شمارند. این موضوع به حدی مشکل زاست که در برخی استان ها و شهرستان ها فرآوری گیاهان دارویی تنها به چند کارگاه کوچک و با امکانات کم محدود می شود.

سماواتی ادامه می دهد: مسئله دیگر، بازاریابی گیاهان دارویی است. بازار مصرف داخلی کشش لازم را ندارد و بازارهای صادراتی نیز با مانع تحریم و مسائلی مانند عرضه فله و بدون بسته بندی مناسب مواجه هستند و تولید کننده نمی تواند محصول خود را به فروش برساند. این موضوع باعث شده است که تولیدکنندگان گیاهان دارویی نیز تنها راهکار حل مشکل بازاریابی محصولات خود را واسطه ها و دلال ها بدانند که بعضا قاچاقچی گیاهان دارویی نیز به شمار می آیند.

وی در مورد بازار مصرف و فروش اقلام دارویی و خوراکی هم اضافه می کند: یکی از مشکلات اساسی در صنعت گیاهان دارویی و تولید داروهای گیاهی، پیدا کردن یک بازار مطمئن است، بازاری که در آن اثربخشی دارو حرف اصلی و محوری را می زند. اثربخشی دارو فرآیندی است که از مسیر پژوهش و کار گروهی می گذرد.

در این فرآیند تحقیقات آزمایشگاهی کنار مطالعات حیوانی و بالینی اثربخشی یک گیاه یا فرآورده را به اثبات می رساند. توجه کردن به اهمیت اقتصادی گیاهان دارویی نیازمند معرفی، گستردگی و اهمیت این صنعت است. با درک کامل این اهمیت، لزوم ایجاد یک شبکه بازاریابی و بحث پیرامون اهمیت تغییر شرایط نیازمند حضور صاحب نظران و فعالان عرصه تجاری سازی بسیار ضروری است.

ارزش افزوده بالا

سماواتی در مورد ارزش افزوده بالای این قبیل محصولات می گوید: کشت و برداشت محصولات گیاهی که قابلیت فرآوری و تبدیل به محصولات دیگر را دارند، هنوز به صورت سنتی است و در فرآیند تولید بخشی از آن هدر می رود. نحوه فرآوری و تولید صنعتی هم هنوز در ابتدای راه است و با کلی گرفتاری مواجه است.

این محصولات می تواند بین 30 تا 80 درصد ارزش افزوده ایجاد کند و علاوه بر سودآوری اشتغال زایی مناسبی به همراه خواهد داشت. همه اینها در شرایطی اتفاق می افتد که تولید فراگیر شود و تنوع اقلام ساخته شده هم از 15،10 گونه بیشتر شود. حمایت های دولتی و اعطای تسهیلات برای گسترش فعالیت های تولیدی بسیار ضروری است.