از آنجایی که بسته بندی مواد غذایی و آشامیدنی، در حفظ سلامت و بهداشت جوامع بسیار مهم هستند، نوع کاربرد درست و علمی بسته بندی در جامعه جهانی بسیار مهم است و در همین راستا، در سال های اخیر گرایش قابل توجهی به کاربرد فناوری نانو در این صنعت دیده می شود. در این گزارش پس از تبیین این فناوری در صنعت مذکور، وضعیت رشد و چشم انداز آن را در سال های آینده بررسی خواهیم کرد.
جایگاه فناوری نانو در صنعت بسته بندی مواد غذایی
فناوری نانو، به عنوان یک شاخه علمی در زمینه مواد بسیار ریز و کوچک، در بسیاری از صنایع دنیای امروز وارد شده و تاثیرات ایمنی، بهداشتی و اقتصادی زیادی را در پی داشته است. در این میان، صنعت بسته بندی مواد غذایی که یکی از صنایع پرکاربرد در تجارت امروز به شمار می رود نیز از تاثیر فناوری نانو برکنار نبوده و امروز طیف گسترده ای از بسته بندی های مواد غذایی و آشامیدنی، با توجه به فناوری نانو شکل گرفته است.
ایمنی بیشتر مواد غذایی، به تاخیر انداختن اکسیداسیون و کنترل رشد میکروبی در این صنعت از جمله مزایای بسته بندی نانو به شمار می روند که باعث شده بسیاری از صنایع مواد غذایی و آشامیدنی برای بسته بندی تولیدات خود به این فناوری روی بیاورند، ضمن اینکه کاهش آلاینده های پلاستیکی در صنعت بسته بندی نیز یکی از مزایای عمده کاربرد این فناوری در صنعت مذکور است که تا حد زیادی به بهداشت زیست محیطی جوامع کمک می کند.
بازار 7میلیاردی نانوبسته بندی مواد غذایی در سال 2014
با توجه به افزایش خرده فروشی ها در زمینه مواد غذایی و گسترش انواع سوپرمارکت ها در سطح جهان، نیاز به بسته بندی سالم و مقاوم مواد غذایی بیش از پیش دیده می شود. ایمنی این مواد با توجه به استانداردهای بین المللی، حفظ طعم، رنگ و بافت مواد غذایی و مواردی از این دست باعث شده که در سال های اخیر صنعت بسته بندی مواد غذایی به سوی فناوری نانو متمایل شود.
این فناوری قادر به حفظ مواد غذایی و جلوگیری از رشد میکروب ها طی فرآیند حمل و نقل و نگهداری این مواد بوده و با این اوصاف، گسترش کاربرد فناوری نانو در بسته بندی صنایع غذایی، نتایج فرهنگی و اقتصادی قابل توجهی را در پی داشته است.
طبق آمار ارائه شده در سال 2014، بازار جهانی نانو در بسته بندی مواد غذایی و آشامیدنی از مرز 7میلیارد دلار گذشته بود که رقم فوق نشان دهنده گسترش این کاربرد در صنعت مذکور بوده است. جالب است بدانید ارزش این بازار در سال 2008 برابر با 4.13میلیارد دلار بوده و با نرخ رشد سالانه 11.65 درصد در سال 2014 به ارزش 7.30میلیارد دلار رسیده است.
آسیا-اقیانوسیه؛ رهبر نانوبسته بندی مواد غذایی
به لحاظ جغرافیایی، مناطق آسیا-اقیانوسیه در سال های اخیر به عنوان رهبر بازار بسته بندی نانو در صنایع مواد غذایی و آشامیدنی شناخته شده اند، به طوری که در سال 2008 با داشتن 1.86میلیارد دلار، 45درصد از سهم جهانی این بازار را از آن خود کرده بودند و محققان پیش بینی می کردند این ارزش تا سال 2014 با نرخ رشد سالانه 12.63درصد به ارزش 3.43میلیارد دلار برسد که رقم فوق نشان دهنده سهم عظیم این مناطق در صنعت نانوبسته بندی مواد غذایی بوده است. همچنین در بین کشورهای این منطقه، ژاپن به صورت چشمگیری در این بازار رشد داشته است.
چشم انداز این فناوری تا سال 2020
با توجه به روند روزافزونی که کاربرد فناوری نانو در صنعت بسته بندی مواد غذایی و آشامیدنی داشته است، انتظار می رود در سال های پیش رو نیز شاهد رشد این فناوری در صنعت مذکور باشیم، به گونه ای که محققان انتظار دارند بازار فناوری نانو در بسته بندی مواد غذایی و آشامیدنی تا سال 2020 به ارزش 15میلیارد دلار برسد و با نرخ رشد سالانه 12.7درصد به رشد خود ادامه دهد.
بسته بندی هوشمند؛ آینده نانوبسته بندی مواد غذایی
به طور کلی دو روش بسته بندی در ارتباط با فناوری نانو وجود دارند که به نام بسته بندی فعال و بسته بندی هوشمند شمرده می شوند. در بسته بندی فعال سعی می شود شرایط حاکم بر مواد غذایی به گونه ای پایدارتر صورت بگیرد و این در حالی است که در بسته بندی هوشمند، مصرف کننده نسبت به تغییرات مواد غذایی درون بسته و کیفیت آنها آگاه می شود.
اگرچه بسته بندی فعال بازار بزرگ تری نسبت به بسته بندی هوشمند در سراسر جهان دارد، اما میزان رشد بسته بندی هوشمند نسبت به فعال سریع تر بوده و انتظار می رود در سال های آینده این شیوه بسته بندی از همتای خود پیشی گیرد، چراکه مصرف کنندگان جهانی ترجیح می دهند نسبت به موادی که مصرف می کنند آگاهی بیشتری داشته باشند و بتوانند کیفیت آنها را ردیابی کنند.
جالب است بدانید بسته بندی هوشمند در مواد غذایی مانند میوه، سبزیجات، گوشت و نوشیدنی ها بیشتر کاربرد دارد. این نوع بسته بندی خصوصا در ایالات متحده آمریکا در حال رشد بوده و نسبت به دیگر مناطق جهان، رشد بیشتری یافته است که در این میان افزایش تقاضا برای میوه و سبزیجات تازه، در این تغییر تاثیر زیادی داشته است.