بیشتر کارآفرینان متمایلند مدیریت کسب وکار خود را در دست داشته باشند، اما بنیان گذار و مدیرعامل دو نقش مختلف هستند و مسئولیت های کاملاً متفاوتی را پوشش می دهند.
اغلب کارآفرینان و بنیان گذاران ترجیح می دهند مدیریت کسب وکار خود را نیز به عهده بگیرند. عنوان شغلی بنیان گذار و مدیرعامل شرکت، به حد کافی وسوسه کننده است، البته تا زمانی که متوجه شوید مسئولیت ها و وظایف این دو حرفه کاملاً باهم متفاوت است. به همین دلیل است که بسیاری از کارآفرینان با این توجیه که اداره کسب وکار شخصی به تلاش بیشتری نیاز دارد، هر هفته بیش از ۸۰ ساعت کار می کنند. به علاوه آنها بودجه ای را برای استخدام یک مدیرعامل برنامه ریزی نکرده اند.
به مرورزمان حجم و پیچیدگی کارها بیشتر می شود و بنیان گذار حس می کند باید مسبب همه ی مشکلات را مورد بازخواست قرارداد. اما این فرد، کسی جز خود او نیست. حتی کسب وکاری که از پتانسیل های بالایی برخوردار است، صرفاً به این دلیل که بنیان گذار آن نقش مدیرعامل را نیز ایفا می کند، به مقیاس پذیری دلخواه نمی رسد.
اخیراً تیم تحقیقاتی اساتید دانشکده های کسب وکار هاروارد، دوک و واندربیلت، پس از بررسی و تجربه و تحلیل داده های موسسه جهانی تحقیقات مدیریتی، ارتباط جالبی بین رهبری شرکت (مؤسس و مدیرعامل یا تنها مدیرعامل) و بهره وری کلی کسب وکار پیدا کردند. آن ها دریافتند که بهره وری شرکت هایی که توسط بنیان گذار هدایت می شوند، به طور متوسط ۹.۴ درصد کمتر از شرکت هایی است که توسط یک مدیرعامل اداره می شوند. درحالی که این داده ها از ۱۳ هزار شرکت متوسط و بزرگ در ۳۲ کشور جهان به دست آمده بود، به این نکته نیز توجه کنید که بسیاری از شرکت های کوچکی که تحت رهبری مؤسس خود فعالیت می کنند، هرگز به سطح سازمان های موردبررسی راه پیدا نمی کنند.
مطلب مرتبط: آیا استارتاپ ها باید مدیرعامل حرفه ای استخدام کنند؟
بااین حال کارشناسان مدعی نیستند که لزوماً همه ی بنیان گذاران، مدیران نالایقی هستند. اما نشانه های زیر به این معنی است که شما به عنوان یک کارآفرین، باید مدیریت استارتاپ خود را به یک مدیر حرفه ای واگذار کنید:
عملیات کسب وکار را با موفقیت اجرا نمی کنید
نوآم وسرمن استاد کارآفرینی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی تحقیقات مشابهی را آغاز کرد تا شانس موفقیت بنیان گذار رهبر را کشف کند. وسرمن ۲۱۲ استارتاپ آمریکایی را که بین سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ تأسیس شده بودند، موردبررسی قرار داد. او متوجه شد که تنها ۵۰ درصد از شرکت هایی که توسط بنیان گذاران هدایت می شوند، پس از سه سال همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند. این آمار برای سال چهارم به ۴۰ درصد و برای سال پنجم به کمتر از ۲۵ درصد می رسید. به عبارتی، کمتر از یک چهارم این شرکت ها به مرحله ی IPO می رسیدند.
وسرمن اشاره می کند که بیشتر کارآفرینان، حتی پس از مقابله کردن با چالش های متعدد، حاضر نیستند شغل مدیرعاملی را کنار بگذارند. تحقیقات او نشان می دهد که بیش از ۸۰ درصد از کارآفرینان «مجبور می شوند» از حرفه ی مدیریت کناره بگیرند. حتی زمانی که سرمایه گذاران استارتاپ / شرکت، بنیان گذار را از مقام مدیریت اخراج نمی کنند، آن ها مجبور می شوند از سرسختی خود دست بکشند، زیرا سرمایه گذاران بالقوه تمایلی ندارند با شرکتی که بقای آن تنها به یک فرد بستگی دارد همکاری کنند.
اما شما چگونه متوجه می شوید که نمی توانید عملیات روزانه کسب و کار خود را هدایت کنید؟ وظیفه ی شما به عنوان مدیرعامل این است که کارها را در سررسید تعیین شده تکمیل کرده و تحویل دهید. به علاوه همیشه نگرانی ها و مشکلات مشتریان را به سرعت رفع کنید و الهام بخش کارمندان باشید. به طورکلی مسئولیت شما این است که عملیات روزانه را یکپارچه و بدون توقف پیش ببرید. اگر دائماً از حجم وظایفی که به عهده دارید، احساس خستگی و دلسردی کنید، نمی توانید به تیم انگیزه و اعتمادبه نفس ببخشید و ماکزیمم پتانسیل های آنان را اجرایی کنید. در این صورت باید اجازه دهید فرد دیگری در کنار شما، مدیریت کسب وکار را به عهده بگیرد.
تیم شما بیش ازحد کار می کند
وظیفه شما به عنوان مدیرعامل این است که دائماً روبه جلو حرکت کنید. اغلب مدیرعاملان ذاتاً افرادی سخت کوش و فعال هستند. اما مالکیت یک کسب وکار، نقشی متفاوت است که همپای مدیریت، به انرژی و سخت کوشی نیاز دارد. هنگامی که هر دو نقش به یک نفر واگذار می شود، فشار کاری بسیار بالا می رود و بنیان گذار به ناچار وظایف جدیدی را به برنامه های قبلی اعضای تیم اضافه می کند.
شاید در کوتاه مدت بتوانید نتایج مطلوبی به دست آورید، ولی تحمیل وظایف بیشتر به اعضای تیم، در بلندمدت بهره وری کسب وکار شما را کاهش می دهد. نخستین اثر ملموس این جریان، ضعف روحیه و کاهش اعتمادبه نفس کارمندان است. تحقیقات موسسه ی Families & Work نشان می دهد بیش از نیمی از کارمندان آمریکایی، احساس می کنند حجم کار غیرمنصفانه ای به آن ها تفویض شده است. ۷۰ درصد کارمندان آرزو دارند شغل دیگری بیابند، زیرا وظایف سنگین شغل فعلی به آن ها استرس زیادی تحمیل می کند. ۲۸ درصد از ۱۰۰۳ کارمند موردمطالعه، معتقد بودند که «بیشتر اوقات» بیش ازحد کار می کنند و ۲۹ درصد نیز می گفتند که فرصت نمی کنند روی وظایف خود تأمل کنند.
نکته ی قابل توجه دیگری که از این مطالعات به دست آمد، رابطه ی مستقیم «تعطیلات کامل» و رضایت شغلی کارمندان بود.
شما علائم سندرم بنیان گذار را بروز می دهید
سندرم بنیان گذار که Founderitis نیز نامیده می شود، بسیاری از بنیان گذاران سراسر دنیا را تحت تأثیر قرار داده است. این مشکل اساساً زمانی مشخص می شود که مالک یک استارتاپ، بدون قدرت تصمیم گیری استراتژیک، به اداره ی یک کسب وکار ادامه می دهد. شما به عنوان یک بنیان گذار، حس می کنید بهتر از دیگران نیازهای کسب وکار خود را درک می کنید و البته این موضوع واقعیت دارد. زیرا شما تمام جزئیات استارتاپ/شرکت خود را می شناسید. اما درعین حال سعی می کنید همه ی پروسه های تصمیم گیری را تحت کنترل خودتان نگه دارید، زیرا بر این باورید که ایده های شما از همه مهم تر است. در جلسات کاری معمولاً این رفتارها را از خود بروز می دهید:
• ایده هایی را مطرح می کنید که هیچ توجیهی ندارند.
• راهکارهای کسب وکار را بر اساس ترجیحات شخصی خودتان تنظیم می کنید.
• بر اساس برداشت های شخصی و قضاوت های نادرست تصمیم گیری می کنید، نه بر اساس داده ها.
پیش از اینکه خودتان متوجه شوید، کارمندان تسلیم می شوند و هیچ چیز بدون تصویب شما پیش نمی رود. این امر به خستگی بیش ازحد و ناکارآمدی شما منجر می شود. بنابراین باید از خودتان بپرسید که چگونه می توان خلاقیت، دانش و اشتیاق بنیان گذار را تحت کنترل داشت، بدون اینکه به دام سندرم بنیان گذار گرفتار شوید؟
مطلب مرتبط: راهنمای استخدام پرسنل برای مؤسسان استارت آپ
راه حل مشکل، این است که تعادل را در حوزه ی حکمرانی خود برقرار کنید. نخست آنکه به یاد داشته باشید باید صدای همه ی کارمندان را بشنوید، تا بتوانید مسائل را از زوایای مختلف ببینید. دوم اینکه اگر می خواهید هم بنیان گذار باشید و هم مدیرعامل، تیمی از مدیران اجرایی را به سرپرستی بخش های مختلف منصوب کنید تا به شما در اجرای پروسه ها کمک کنند. درنهایت نیز، اگر برند شما بر پایه ی هویت شخصی شما ساخته شده، به یک برنامه ی پیوسته و دقیق نیاز دارید و باید خودتان را به اجرای تمام مراحل آن متعهد بدانید.
شما به عنوان صاحب کسب وکار، ممکن است تمایلی نداشته باشید که بخشی از قدرت خود را به دیگران بسپارید. مخصوصاً که هیچ کس بهتر از شما، از اهداف و جزئیات کار آگاهی ندارد. جک دورسی پنج سال پس ازاینکه از مقام مدیرعاملی توییتر کنار گذاشته شد، در سال ۲۰۱۵ به عنوان مدیرعامل «جدید» این شرکت بازگشت، زیرا او بهتر از هرکسی توییتر را می شناخت. این جریان در مورد استیو جابز هم صدق می کرد. شاید اگر به اطرافتان نگاه کنید، نمونه های دیگری نیز ازاین دست بیابید. ممکن است یک کسب وکار خانوادگی را اداره کنید، یعنی جایی که به عنوان یک چهره ی آشنا و مورداطمینان، اعتماد و وفاداری کارمندان را با خود همراه می کنید. بنابراین ممکن است ایده های شما واقعاً در جهت درستی هدایت شوند.
بااین حال اگر فکر می کنید حجم کارهایی که به عهده دارید بیش از توان شما است، منطقی ترین کار این است که از یک مدیر واقعی کمک بگیرید.