چالش های کسب و کار؛ رانت های سفید و مجوزهای اجاره ای

کارشناس عالی حوزه کارآفرینی گفت: شاخص مهم مجوزهای کسب و کار به معنای دسترسی به مجوزهای کسب و کار براساس الگوی شایستگی و توانمندی است که وجود رانت های سفید ناشی از مقررات بالادستی مانع تحقق آن است. 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ دکتر مُسلم خانی، کارشناس عالی حوزه کارآفرینی در برنامه پرسمان رادیو گفت وگو با استناد به مطالعات انجام شده پیرامون شفاف سازی و رقابت به عنوان مولفه های اصلی که می تواند برابر سازی فرصت ها را در جوامع به دنبال داشته باشد و نیز اشاره به 63شاخص موجود در این باره اظهار داشت: از میان 63 شاخص موجود بحث دسترسی آزاد به اطلاعات به روز مطرح است.

وی اظهار داشت: یکی از این شاخص های مهمی که در عرصه اقتصادی به ویژه برای کارآفرینان و صاحبان کسب و کار بسیار اهمیت دارد شاخص مجوزهای کسب و کار است که به معنای دسترسی به مجوزهای کسب و کار براساس الگوی شایستگی و توانمندی در حوزه کسب و کارهای صنعتی، کشاورزی، خدماتی و اصولا همه کسب و کارهایی است که در حوزه غیردولتی ایجاد می شود، اما وجود رانت های سفید ناشی از مقررات و قوانین بالادستی مانع تحقق آن است.

وی خاطرنشان کرد: شاخص دریافت مجوزهای کسب و کار همواره یکی از نقاط انرژی بر و پرزحمت است که در برخی موارد بخشی از کارآفرینانی که توانمندی های کافی را برای حضور در بازار کار دارند به دلیل وجود رقابت نابرابر نمی توانند به مجوزهای لازم در زمان و شرایط مناسب خود دسترسی پیدا کنند.

کارشناس عالی حوزه کارآفرینی در پاسخ به این سوال که در جهت کاربردی کردن مطالعات انجام شده در حوزه کارآفرینی چه اقداماتی صورت گرفته است، گفت: معمولا مطالعاتی که به صورت بین المللی انجام می شود به عنوان اسناد پشتیبان قوانین در همه جای دنیا مطرح بوده و مورد استفاده قرار می گیرد.

خانی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: متأسفانه وجود رانت در مجوزها زمینه ایجاد پدیده ای نامیمون به نام مجوزهای اجاره ای را فراهم آورده، بدین صورت که عده ای که به رانت دسترسی دارند مجوز را دریافت می کنند، اما از آن هیچ استفاده ای نمی کنند و عملا توانایی راه اندازی کسب و کار را نیز ندارند، لذا کارآفرینان مجبورند با پرداخت حق الزحمه به آنها بابت اخذ مجوز اقدام کنند.

این استاد دانشگاه، از موضوع حوزه تأمین مالی به عنوان شاخص دوم مطالعاتی یاد کرد و افزود: در این حوزه هم متأسفانه شاهد نابرابری آشکار فرصت ها هستیم که موضوع نابرابری در دسترسی به تسهیلات وام به صورت جدی مورد نکوهش قرار گرفته و طبق گزارش نهادهای بین المللی که ایران نیز در تنظیم آن نقش داشته است اغلب صاحبان کسب و کارهای خرد و کوچک در دسترسی آسان به منابع تسهیلات بانکی با مشکل جدی مواجهند، اما بسیاری از کسب و کارهای بزرگ به بهانه کسب و کار می توانند تسهیلاتی هنگفت با شرایطی آسان را دریافت کنند.

کارشناس عالی حوزه کارآفرینی، مولفه تأمین مالی را در رونق کسب و کار و پویایی آن مهم و حیاتی ارزیابی کرد و افزود: ضروری است بازنگری هایی در نظام بانکی کشور صورت گیرد به طوری که برخورداری از فرصت ها به صورت برابر برای همه صاحبان کسب و کار و نیز کارآفرینان فراهم شود و نیز موضوع مدیریت تسهیلات، وام و اعتبارات براساس الگوی اعتبارسنجی و توانمندسنجی بررسی شود.