حل مشکل موسسات اعتباری غیرمجاز، تغییر مدیریت در بانک مرکزی و پرداخت تسهیلات، سه اولویت بانک مرکزی از نگاه فعالان اقتصادی / یک چاه و دو چاله

در نظرسنجی برنامه  «پایش» از 900 کارآفرین و فعال اقتصادی که چندی قبل درباره موفق ترین اعضای تیم اقتصادی دولت یازدهم برگزار شد، ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی از میان هفت گزینه در رتبه آخر قرار گرفت و همراه با محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به عنوان ضعیف ترین عضو اقتصادی کابینه یازدهم شناخته شد.

به نظر می رسد علت عمده این ارزیابی ضعیف از سوی فعالان اقتصادی، به مدیریت نه چندان مدبرانه بانک مرکزی در ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز برمی گردد. در همین زمینه، کارشناسان اقتصادی و فعالان بخش خصوصی در پاسخ به اینکه اولویت بانک مرکزی در شش ماهه نخست دولت دوازدهم چیست، آن را رسیدگی به مسئله مؤسسات غیرمجاز دانستند.

در نظرسنجی ماهنامه «آینده نگر» نشریه اتاق بازرگانی تهران، 80درصد کارشناسان اقتصادی، ساماندهی موسسات غیرمجاز را اولویت نخست بانک مرکزی در شش ماه پیش رو دانستند و 10 درصد تغییر مدیریت در سیستم بانک مرکزی و 10 درصد نیز پرداخت تسهیلات به بنگاه های کوچک و متوسط را اولویت نهاد سیاست گذار پولی ارزیابی کردند.

در ادامه گزارش حاضر، برآیند نظرات کارشناسان و فعالان اقتصادی درباره اولویت های بانک مرکزی در دولت دوازدهم آمده است. در این نظرسنجی، سیده فاطمه مقیمی عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی تهران، عباس آرگون عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، مهدی پورقاضی عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران، مجیدرضا حریری نایب رئیس اتاق ایران و چین، رضا پدیدار عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، هادی حق شناس کارشناس اقتصادی، مهدی تقوی اقتصاددان، مهدی پازوکی کارشناس اقتصادی، بهمن آرمان اقتصاددان و محمدقلی یوسفی کارشناس اقتصادی شرکت کرده و نظرات خود را درباره اولویت های بانک مرکزی ارائه داده اند.

سیده فاطمه مقیمی: بدترین مسئله ای که در حال حاضر در سیستم بانکی به عنوان سیستم حمایت کننده بخش های پولی، مالی و اعتباری رخ داده در مورد مؤسسات مالی و اعتباری بوده که اخیرا با مشکل مواجه شدند و بانک مرکزی بدون احساس مسئولیت از کنار آن جریان گذشت. این در حالی است که مردم اعتماد می کنند و اندوخته ای از سرمایه خود را به اعتبار یک بنگاه با مجوز بانک مرکزی سپرده می کنند. بانک ها به عنوان اینکه از بانک مرکزی مجوز گرفتند شروع به کار و سرمایه گذاری می کنند و به راحتی این سرمایه ها به باد می رود و باعث نارضایتی سیستم مالی و اقتصادی کشور می شود. امیدوار هستیم که گامی کامل و دقیق در این مسیر برداشته شود.

عباس آرگون: بانک مرکزی بحث ساماندهی مؤسسات مالی را که زیرمجموعه بانک مرکزی نیستند باید دیگر کنار بگذارد و به قول  معروف باید این دندان خراب را که سالیان سال است اقتصاد کشور را درگیر خود کرده کشید. این فرآیند باید جمع بندی شود و همه مؤسسات تحت پوشش بانک مرکزی را زیر نظر داشته باشند تا بتوانند کنترل های پولی در آنها انجام دهند. به نظر من، بحث بعدی که بسیار مهم است، بحث ساماندهی سود نرخ سپرده های بانکی است. در حال حاضر نرخ آنها بالا است و همه پول ها به سمت بانک ها هدایت می شود و کسی مایل نیست در حوزه های تولیدی سرمایه گذاری کند.

مهدی پورقاضی: بانک مرکزی باید در جهت شفاف سازی وضعیت بانک ها قدم بردارد و مؤسسات بانکی ای را که بدون مجوز کار می کنند یا کسانی که از بخش های بانکی تخطی می کنند شناسایی کند و به وضعیت روشنی برساند. از طرف دیگر، در اولویت دوم باید به طورجدی برنامه بگذارد تا ارز را تک نرخی کند.

مجیدرضا حریری: دولت باید تغییر مدیریت در بانک مرکزی را در اولویت قرار دهد. به این دلیل که سیاست های بسیار درستی که وزارت اقتصادی و دارایی در پی انجامش بوده همیشه با یک سدی به نام بانک مرکزی و سازمان برنامه ریزی برخورد کرده است. چون شخصاً موافق سیاست هایی هستم که در وزارت اقتصاد صورت گرفته و وزیر را دارای کارنامه قابل قبولی می دانم، معتقد هستم که تیم اقتصادی دولت باید هماهنگ باشد و تیم بانک مرکزی کارنامه درخشانی نداشته که باید تغییر کند.

رضا پدیدار: بانک مرکزی بیشتر باید به سیاست گذاری های یکنواخت و پایدار منطبق با برنامه ریزی های توسعه ای کشور توجه کند. باید توجه به اعطای تسهیلات به بنگاه های کوچک و متوسط برای رقابت پذیری محصولات ایرانی در بازارهای جهانی بیشتر شود. از طرف دیگر باید نرخ سود بانکی را کاهش دهند.

هادی حق شناس: بانک مرکزی یک دستاورد مهم در دوره اول ریاست جمهوری داشت که آن دست پیدا کردن به تورم یک رقمی بود. حفظ این دستاورد به نظر می رسد مهم ترین اولویت بانک مرکزی است. در حال حاضر به نظر می رسد در کنار حفظ این دستاورد، سامان دهی بازار غیرمتشکل پولی یا کنترل مؤسسات غیرپولی قرار دارد. اتفاقاتی که امروز در بازار پول برای برخی از مؤسسات پولی افتاد، گرچه مربوط به دوره های دولت نهم و دهم بود، ولی وظیفه بانک مرکزی است که بازار پول را از این بی نظمی نجات دهد.

مهدی تقوی: بانک مرکزی، مسئول بخش پولی و ارزی کشور است. کنترل بانک های تجاری به عهده بانک مرکزی است. هر زمانی که این بانک ها دچار مشکل شوند، بانک مرکزی وارد عمل می شود و کمک می کند. در حال حاضر نیز این کار را انجام می دهد. یکی از وظایف دیگر بانک مرکزی تک نرخی کردن ارز است.
‫

مهدی پازوکی: بانک مرکزی باید استقلال کامل خود را به دست آورد. بانک مرکزی مستقل، بانکی است که بتواند نظارت خود را بر سیستم پولی کشور بیش  از پیش ادامه دهد و سعی کند جلوی بی نظمی پولی مؤسسات را که از دولت گذشته به ارث رسیده بگیرد و فضا را به سمت ثبات پولی سوق دهد. به نظر می رسد البته تا اندازه ای موفق بوده است، اما باید استقلال بانک مرکزی از گروه های پرنفوذ مالی و دولت ها رعایت شود. ‬‬‬

بهمن آرمان: در مورد بانک مرکزی باید به این واقعیت پی برد که اختیارات بانک مرکزی در برخی کارها بسیار محدود است و علاوه بر آن فشارهای غیرمنطقی گروه های سیاسی که به بانک مرکزی وارد می کنند بسیار مخرب است که نمونه آن را در مؤسسات اعتباری شاهد بودیم اما به هرحال بانک مرکزی نیازمند یک اصلاح ساختاری است.

محمدقلی یوسفی: متأسفانه بانک مرکزی عملکرد درستی در گذشته نداشته و به وظایف اخیر خود که نظارت بر نهادهای پولی و بانکی است به درستی عمل نکرده و قصور داشته است. حتی اگر قدرت شان هم نمی رسید نیاز بود که این مشکل را سال های قبل به ملت توضیح می دادند، نه اینکه اجازه دهند بحران ایجاد شود از مسئولیت شانه خالی کنند. از طرف دیگر، سیاست های غلط پولی و بانکی را دولت و بانک مرکزی در خصوص نرخ سود بانکی دنبال کردند و این موضوع باعث شد صنایع ما با بحران مواجه شود.

* یک چاه و دو چاله، نام کتابی از جلال آل احمد است.

ارتباط با نویسنده : ivankaramazof@yahoo.com