مسئولیت پذیری و تعهد، ویژگی برجسته مدیران موفق است. مسئولیت در لغت به معنای موظف بودن یا متعهد بودن به انجام کاری است. در واقع مسئولیت به معنای ضمانت و تعهد است. مسئولیت چیزی با کسی بودن، یعنی به گردن او، در عهده او، در ضمان و پایبندی او بودن است. بنابراین هرگاه انسان متعهد به انجام کاری می شود در حقیقت مسئولیت انجام آن کار را پذیرفته است.
همه انسان ها در معرض اشتباه و خطا قرار می گیرند و چون اختیار دارند، خودشان مسئول مستقیم رفتار و تصمیم های خودشان هستند، اما تفاوت افراد مسئولیت پذیر با یک فرد غیر مسئول در نحوه برخورد با اشتباهاتی است که از سوی او انجام می شود. فرد مسئولیت پذیر اشتباه را می پذیرد و درصدد جبران و اصلاح آن برمی آید. افراد مسئولیت پذیر چند ویژگی بارز دارند که در زیر به آنها اشاره می شود.
پاسخگو هستند
اگر قبول کنید که مسئول مستقیم هر رفتار و هر تصمیم، شخصی نیست جز خود شما، یعنی فرد مسئولیت پذیری هستید. حتی اگر کودک شما زودرنج و عصبانی مزاج است، همسرتان غیر منطقی باشد، همکارتان غیر قابل تحمل باشد و... شما مسئول واکنشی هستید که در برابر آنها انجام می دهید. در واقع این افراد منبع کنترل درونی دارند و اشتباهات خود را به گردن سایرین نمی اندازند.
بر عکس، افرادی که معتقدند بدشانس هستند غالبا افرادی هستند که همیشه دیگران را سرزنش می کنند و هر کار اشتباهی صورت می گیرد حتماً مسبب آن دیگران بوده اند؛ این افراد هرگز به شادی وافری دست نمی یابند.
سرزنش نمی کنند
افراد مسئولیت پذیر دنبال مقصر نمی گردند. پیدا کردن مقصر و گرفتن انگشت اتهام به سمت دیگران کار ساده ای است اما سرزنش کردن و مقصر دانستن دیگران نمی تواند به شما کمک کند تا مسئولیت پذیر باشید. چنانچه سرزنش دیگران را متوقف کنید، می توانید نسبت به خودتان کنترل پیدا کنید.
درصدد جبران هستند
اگر قرار بوده کاری را انجام دهید و به هر دلیلی آن را فراموش کرده اید، به جای حسرت خوردن باید فکر کنید چطور می توانید این کوتاهی را جبران کنید. آنچه را که اتفاق افتاده پذیرفته و درک کنید. گفتن «سرم شلوغ بود» یک جمله ساده و کوتاه است و چنانچه به دنبال آن از عبارت «چطور می توانم از خجالت شما درآیم» یا «چطور می توانم جبران کنم» طرف مقابل را به گذشت و فراموش کردن ترغیب می کند.