امروزه حوزه تجارت در جهان از تأمین نیازهای روزمره مردم به حوزه های تخصصی تر و متنوع تری گسترش یافته است. اگرچه حوزه پزشکی سال هاست که به عنوان یکی از جذاب ترین عرصه های تجاری در جهان مطرح شده است، اما موضوع «تجارت جوانی» به عنوان یکی از جدیدترین مقولات در این عرصه، جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. این موضوع نه تنها در میان حوزه های علمی و پژوهشی به سرعت رشد کرده، بلکه به یکی از سودآورترین و جذاب ترین زمینه های سرمایه گذاری برای میلیاردرهای بزرگ جهان تبدیل شده است. این افراد از «تجارت جوانی»، دو هدف اصلی را دنبال می کنند؛ نخست، دستیابی به نوعی جاودانگی نسبی که بتوانند عمر خود را افزایش دهند و پیری را به تعویق بیندازند و دوم، ایجاد یک فناوری نوین برای کسب سود و توسعه تجارت جهانی. به طور کلی، «تجارت جوانی» شامل مجموعه ای از روش های پیشرفته و گاه جنجالی است که با حمایت و سرمایه گذاری میلیاردرها توسعه یافته است. در ادامه یادداشت، به چند نمونه برجسته از روش ها و افرادی که در زمینه «تجارت جوانی»، شهره و شناخته شده هستند، اشاره می کنم:
تزریق پلاسمای خون جوانان
شرکت «Ambrosia» در ایالات متحده آمریکا با فروش پلاسمای خون افراد جوان (16 تا 25 ساله) به قیمت 5500 دلار برای هر لیتر، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این روش با هدف تحریک بازسازی سلول ها و جلوگیری از پیری انجام می شود. «پیتر تیل»، بنیانگذار «PayPal» از علاقه مندان به این روش است. او در مصاحبه ای گفته است که مطالعه روی انتقال خون جوانان به موش های مسن، نتایج چشمگیر و شگفت انگیزی در افزایش عمر موش ها نشان داده است.
تزریق سلول های بنیادی
«دیو اسپری»، کارآفرین و یکی از چهره های برجسته در جنبش بیوهکینگ (Biohacking)، بیش از یک میلیون دلار برای «هک» کردن بدن خود هزینه کرده است و مدعی است که تا حدود 180 سال عمر خواهد کرد. او علاوه بر تزریق سلول های بنیادی به بدن و حتی مغزش، سبک زندگی و رژیم غذایی خاصی را دنبال می کند. با این حال، دانشمندان بر این باورند که اثربخشی تزریق سلول های بنیادی برای جلوگیری از پیری هنوز کاملا اثبات نشده است.
جاودانگی دیجیتال
«دمیتری ایتسکوف»، میلیاردر مشهور روسی به تازگی پروژه ای را راه اندازی کرده است که هدف آن، انتقال ذهن انسان به کامپیوتر است. او معتقد است که با این روش، افراد می توانند شخصیت و حافظه خود را حتی پس از مرگ جسمانی حفظ کنند.
تکنولوژی هم آمیزی انسان و ماشین
«ایلان ماسک»، مدیرعامل شرکت خودروسازی تسلا (Tesla) و استارت آپ پزشکی نورالینک (Neuralink) اخیرا در حال توسعه فناوری هایی است که مغز انسان را به اینترنت متصل می کند. این روش ها با هدف افزایش توانایی های شناختی و حتی ذخیره اطلاعات ذهنی انسان برای جاودانگی دیجیتال انجام می شود.
تحقیقات در مهندسی ژنتیک
میلیاردرها و کارآفرینانی همانند «جف بزوس» با سرمایه گذاری در فناوری ویرایش ژنتیکی «CRISPR» تلاش می کنند ژن هایی را که باعث پیری و یا بیماری انسان می شوند، حذف کنند.
در مجموع، این فناوری ها اگرچه برای میلیاردرهای جهان، جذابیت زیادی دارد، اما از سوی برخی از دانشمندان و چهره های برجسته مورد انتقاد قرار گرفته است؛ به عنوان نمونه، «بیل گیتس» بنیانگذار مایکروسافت، این تحقیقات را خودخواهانه توصیف کرده و معتقد است که منابع مالی باید به حل مشکلات اساسی بشر، نظیر مبارزه با بیماری های واگیردار همچون مالاریا و سل اختصاص یابد. همچنین «لورا فراتیلیونی»، استاد اپیدمیولوژی سالمندی نیز بر اهمیت تحقیقات عمومی برای بهبود سلامت جمعی تأکید دارد و می گوید: «تحقیقات مبتنی بر سلامت عمومی می تواند تأثیر گسترده تری بر بهبود کیفیت زندگی افراد داشته باشد.» در ایران نیز اگرچه در حوزه پزشکی و گردشگری سلامت، فعالیت هایی صورت گرفته و هدف گذاری هایی انجام شده است، اما این فرآیند تحت تأثیر موضوعاتی مانند تحولات سیاسی، منازعات بین المللی، بی تعهدی در انجام وظایف درمانی و همچنین مشکلات مربوط به اقامت افراد خارجی در کشور، به شدت کمرنگ شده است. این در حالی است که برخی از کشورهای کمتر توسعه یافته در دانش پزشکی، اکنون مرزهای تجارت سلامت را در می نوردند و سهم قابل توجهی از این بازار جهانی را به خود اختصاص داده اند. ایران با وجود ظرفیت های بالای علمی و پزشکی، می تواند سهم قابل توجهی در تجارت سلامت و حتی «تجارت جوانی» داشته باشد. بنابراین لازم و ضروری است که سیاستگذاری های جدیدی براساس اصول اخلاقی، علمی، متعهدانه و رقابتی انجام شود. اگر این مسیر به درستی هدایت شود، ایران می تواند به یکی از قطب های اصلی جهان در این حوزه تبدیل شود و از این فرصت برای توسعه اقتصادی و بهبود جایگاه بین المللی خود بهره ببرد.