گردشگری دریایی در جهان

گردشگری دریایی را پروفسور پاپلی یزدی و دکتر سقایی در کتاب «گردشگری، ماهیت و مفاهیم» خود، فعالیت‌های تفریحی دانسته‌اند که بیشتر در آب‌های عمیق و دور از خشکی انجام می‌گیرد و به تجهیزات، امکانات و آموزش‌های ویژه‌ای نیاز دارد و با خطرات بیشتری نیز همراه است که از جمله آنها عبارتند از غواصی، سفرهای تفریحی -دریایی، اسکی روی آب، جت اسکی، آکواریوم دریایی، ماهیگیری در آب‌های عمیق. تقاضا برای سفرهای دریایی با تولید ماشین بخار و صنعتی‌شدن جوامع خصوصا از سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم با روی کارآمدن خطوط بزرگ کشتیرانی مثل موریتانی، کوئین‌ماری، کوئین الیزابت و... افزایش یافت و اشکال جدیدی از گردشگری دریایی مطرح شد.

کشتی بزرگ تایتانیک از پیشتازان جذب علاقه‌مند به تفریحات دریایی بود. کشورهایی مانند فرانسه، اسپانیا، یونان، جزایر هاوایی و خلیج مکزیک در اروپا و آمریکا از قدیمی‌ترین مقاصد ساحلی هستند و در سال‌های اخیر نیز مراکز جدیدی با رشد سریع و روزافزون در حاشیه دریای مدیترانه درحال ظهورند مانند مراکش، تونس، مصر و ترکیه. 

در آسیا نیز کشورهای جنوب‌شرقی آسیا به‌خصوص کشورهای تایلند، مالزی، اندونزی، سنگاپور، هنگ‌کنگ، مالدیو و ژاپن از سهم قابل توجهی در جذب گردشگران دریایی برخوردارند. درمطالعه‌ای که توسط سازمان توسعه تجارت ایران صورت گرفته در خصوص مقاصد نوظهور گردشگری دریایی آمده است: «گشت‌های دریایی در تایلند، مالزی، مالدیو و سایر کشورهای آسیای جنوب شرقی نیز به خوبی توسعه‌یافته است. مالزی برای ایجاد گردشگری پایدار در این کشور پارک‌های دریایی را در جزایر خود گسترش داده است و کشور اندونزی نیز با استفاده از شیوه‌های سنتی و مدرن گردشگری دریایی را روز به روز توسعه می‌دهد.

در این نوع گردشگری، گردشگران با فرهنگ، آداب و رسوم جزیره‌نشینان آشنا می‌شوند و با استفاده از تسهیلات، خدمات ساحلی، خرید اقلام و صنایع‌دستی منافع اقتصادی خوبی را نصیب جزیره‌نشینان می‌کنند و این امر موجب تقویت، ترقی و آبادانی این جزایر می‌شود. حوزه دریایی کارائیب در آمریکای مرکزی به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی مساعد و جذابیت‌های دریایی از مقاصد مهمی است که گردشگران کشورهای آمریکایی و اروپایی را به سوی خود جذب می‌کند و خطوط کشتیرانی و تفریحی این منطقه از زیباترین خطوط کشتیرانی جهان به شمار می‌آیند. استرالیا نیز که به دلیل تنوع زیست دریایی و داشتن نهنگ یکی از مهم‌ترین مقاصد دریایی در جهان به‌شمار می‌آید، سالانه هزاران نفر را جذب خود می‌کند. همچنین شکل جدیدی از گردشگری دریایی که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده است، پرواز بر فراز دریاهاست.»

گردشگری دریایی در کشورهای جنوبی خلیج فارس

امارات را باید یکی از موفق‌ترین کشورها در رشد زیرساخت‌های گردشگری خصوصا گردشگری دریایی و ساحلی در سال‌های اخیر دانست. این کشور درسال‌های اولیه 2000 میلادی سمت‌ و سویی جدید در خصوص بهره‌مندی از سواحل و دریا اتخاذ کرد. ساخت پروژه Palm Island (سه قطعه جزیره مصنوعی به شکل نخل خرما) با گنجایش 500 آپارتمان، 2000 ویلا و 25 هتل و 200 فروشگاه لوکس که فاصله آن از ساحل 125 کیلومتر خواهد بود و جزایر World Island (جزایر کره زمین) به شکل 300 جزیره با طرح نقشه جهان منحصربه‌فردترین اقدامات این کشور امیرنشین بوده است.

این پروژه به امارات کمک کرد تا خطوط ساحلی خویش را از 60کیلومتر فعلی به بیش از 1200 کیلومتر افزایش دهد. علاوه بر این امارات با استفاده از بقایای دو هواپیمای جنگی و چند جامبوجت و 7قایق قصد دارد تا در اعماق دریا یک پارک زیردریایی مصنوعی برای غواصان بسازد. با این همه این کشور با بهره‌مندی از کشتی‌های کروز و افزایش ترمینال‌های دریایی سهم خود را از درآمد گردشگری دریایی به حداکثر رساند. همچنین به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، شرکت بندرهای ابوظبی به نام «زیاد پورت» نخستین کشتی گشت دریایی خود را برای فصل تازه 2014-2015که حامل تقریبا 100 مسافر است‌، در خلیج فارس به کار انداخت.

این شرکت گشت دریایی که «ام. اس روتردام» نام دارد، اعلام کرد که فعالیت نخستین ناوگان کشتی‌های خود را مشتمل بر 93 کشتی با 220 هزار مسافر برای دیدار از ابوظبی طی فصل آینده گشت‌های دریایی، آغاز کرده است. آغاز فصل کاری گشت‌های دریایی در اواخر 2014 و اوایل 2015 همچنان پرکارترین فصل کاری امارات است که قرار است با 93 کشتی و 220 هزار مسافر کار خود را توسعه دهد. این میزان برابر با 24 درصد رشد است اما مقامات امارات قصد دارند این پروژه را تا سال 2020 – 2019 به بیش از 300 هزار مسافر و 130 کشتی افزایش دهند. 

از دیگر سو راه‌اندازی برنامه خاصی در بخش صدور ویزا که از اوایل سال 2014 آغاز شده و امکان چندین بار ورود با هزینه 55 دلار را به مسافران می‌دهد از دیگر عواملی است که سفر گردشگران را میان کشور امارات و کشورهای همسایه آن تا حد بسیار زیادی آسان کرده و موانع بسیار زیادی را از مسیر رشد گردشگری برداشته است. سال گذشته نیز وزیر گردشگری عمان در همکاری با مقامات گردشگری ابوظبی و دوبی گروه متحد همکاری مشترکی را برای ارتقای سطح گردشگری دریایی در چارچوب شورای همکاری‌های کشورهای خلیج‌فارس تشکیل دادند.

 با این‌همه امارات با راه‌اندازی وب‌سایت‌های چندجانبه در فضای مجازی به‌خوبی توانسته درمیان مقصدهای گردشگری دریایی دنیا خودی نشان دهد و از سهم گردشگری دریایی درآمد بالایی نصیب خود کند. یکی از مهم‌ترین سایت‌های امارات در زمینه گردشگری www.seaworldtourism.com  است.