کاهش قیمت نفت، بنزین را برای اروپایی‌ها ارزان نکرد

با توجه به سقوط قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شهروندان اروپایی انتظار داشتند تا بنزین را به بهای کمتری خریداری کنند اما این انتظار تاکنون برآورده نشده و موجب افزایش فشار بر سیاستمداران اروپایی شده است. انتظار بنزین ارزان ضمن افزایش انتقادها در اروپا موجب تشتت در میان شهروندان اروپایی شده و نظرات و تحلیل‌های مختلفی میان خریداران و عرضه‌کنندگان بنزین در مورد عدم کاهش قیمت بنزین و دلایل آن وجود دارد.

این درحالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد صاحبان خودرو در اروپا به دلیل مالیاتی که برای خرید بنزین پرداخت می‌کنند و همچنین افزایش ارزش دلار نباید انتظار خرید بنزین ارزان را داشته باشند و بنا به دلایل فوق به نظر نمی‌رسد که در این بخش اروپایی‌ها بتوانند از سقوط 40‌درصدی قیمت نفت در بازارهای جهانی بهره کامل را ببرند.

در همین رابطه آمارهای ارائه شده توسط کمیسیون اتحادیه اروپا نشان می‌دهد کاهش قیمت بنزین در میان اقتصاد‌های عمده اروپایی از میزان کاهش کلی فروش عمده بنزین حتی با حذف مالیات دریافتی از بنزین کمتر بوده است. به‌طور مثال قیمت بنزین در بریتانیا در جایگاه‌های سوخت‌رسانی از ماه ژوئن تا شروع ماه دسامبر تنها شش درصد افت قیمت داشته و چنانچه مالیات دریافتی از قیمت بنزین را حذف کنیم میزان این افت قیمت به 14 درصد می‌رسد. گفتنی است آمار فوق تنها 50‌درصد کاهش قیمت سوخت در مقایسه با افت 35 درصدی فروش عمده بنزین در مرکز آمستردام، روتردام، انتورپ با محاسبه نوسانات نرخ ارز است.

نکته حائز اهمیت دراین میان هشدار جورج آزبورن، وزیر اقتصاد بریتانیا به شرکت‌های نفتی است. به گفته وی، دولت بریتانیا به دقت در حال مشاهده وضعیت بوده و منتظر کاهش قیمت بنزین عرضه شده در جایگاه‌های سوخت‌رسانی این کشور به مشتریان است.

در این میان گروه رانندگان و خریداران بنزین معتقدند عدم اطلاع‌رسانی مناسب در مورد افت قیمت عمده فروشی بنزین شرایط را برای عدم کاهش قیمت توسط فروشندگان بنزین در جایگاه‌های عرضه سوخت فراهم کرده و این شرایط تقاضا برای کاهش قیمت بنزین از سوی مصرف‌کنندگان را بسیار دشوار کرده است. سخنگوی گروه رانندگان وخریداران بنزین در این‌باره می‌گوید: عرضه‌کنندگان بنزین قیمت‌ها را کاهش می‌دهند، اما زمان زیادی برای آن صرف خواهند کرد. ولی چنانچه قیمت نفت دوباره در بازار افزایش یابد فروشندگان بنزین به سرعت قیمت‌ها را افزایش خواهند داد.

با این همه ممکن است خرده‌فروشان بنزین تنها کسانی نباشند که از سقوط قیمت نفت در بازارهای جهانی منتفع می‌شوند، بلکه زنجیره توزیع سوخت، فعالان و معامله‌گران بازار و پالایشگاه‌های تولید‌کننده بنزین را نیز نباید از نظر دور داشت. همچنین قیمت بنزین عرضه شده در جایگاه‌های سوخت رابطه مستقیمی با نوع قراردادی که میان خرده‌فروشان سـوخـت و پـالایـشگاه یا تامین‌کنندگان بنزین منعقد شده است بستگی دارد.

در این رابطه باسدت از تحلیلگران بازار خرده فروشی بریتانیا نظیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای تسکو و موریسون در مورد قیمت سوخت معتقد است: بدون شفافیت قادر نخواهیم بود تشخیص دهیم چه اتفاقاتی در بازار خرده فروشی بنزین اتفاق می‌افتد و چه کسانی مسئول وضعیت قیمت‌ها در بازار هستند. باسدت در مورد اهمیت قیمت بنزین برای خرده فروشان افزود: فروش بنزین و درآمد حاصل از این برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای بریتانیا اهمیت بسیار زیادی دارد خصوصا زمانی که رقابت در بازار مواد‌غذایی به اوج خود رسیده و اثرش را بر درآمد این فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرده فروشی می‌گذارد. با این حال وی معتقد است که کارشناسان بازار نمی‌توانند آمار دقیقی از میزان فروش و درآمد فروشگاه‌های زنجیره‌ای از محل فروش بنزین ارائه کنند.

در مقابل در ایالات متحده کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی بلافاصله اثر خود را با کاهش قیمت بنزین در این کشور نشان داد که به عقیده تحلیلگران علت آن پایین‌تر بودن میزان مالیات‌ها و رقابت شدید میان عرضه‌کنندگان سوخت بوده است. البته نکته حائز اهمیت در این میان که موجب ارزان‌تر بودن بنزین در امریکا شده استفاده از دلار در عمده فروشی و خرده فروشی بنزین است. گفتنی است انتشار مداوم قیمت عمده فروشی بنزین از سوی دولت امریکا به خریداران این امکان را می‌دهد تا خرده فروشان را برای عرضه بنزین ارزان‌تر تحت فشار قراردهند.

در این میان اطلاعات ارائه شده از سوی گروه رانندگان و خریداران بنزین نشان می‌دهد که مابه‌التفاوت قیمت بنزین در بریتانیا در ماه اکتبر و بیشتر روزهای ماه نوامبر 6/4 درصد بوده، در حالی که این میزان در مدت زمان مشابه در سال 2010 میلادی 4/7 درصد بوده است. این آمار بیانگر این مطلب است که خریداران بنزین در بریتانیا شش درصد بیشتر از سال 2010 برای خرید بنزین پرداخت می‌کنند، در حالی که قیمت نفت در دو دروه زمانی مذکور به یک میزان بوده است.

به عقیده باسدت افزایش دوباره قیمت نفت در بازارهای جهانی درحالی که هنوز کاهش قیمت بنزین در بریتانیا اعمال نشده است می‌تواند موجبات متضرر شدن مصرف‌کنندگان را فراهم آورد.

براساس اطلاعات خبرگزاری رویترز اوضاع برای پالایشگاه‌ها در اروپا از زمان آغاز سقوط قیمت نفت در بازارهای جهانی بهتر بوده و آنها درآمد بیشتری را کسب کرده‌اند. آمارها موید این مطلب است که در روز جمعه گذشته مابه التفاوت معاملات در مرکز روتردام 5/54 دلار بوده درحالی که این مقدار در یک سال گذشته 4/44 دلار بوده است. این درحالی است که قیمت عمده فروشی پالایشگاه‌ها به موازات کاهش قیمت نفت کاهش یافته است.

در این رابطه نیک دل از اعضای انجمن حمل‌و‌نقل جاده‌ای بر این باور است که شرکت‌های حمل‌و‌نقل جاده‌ای در انتظار کاهش قیمت‌ها بوده تا اقدام به خرید و تحویل محموله‌های خود کنند. این در شرایطی است که شش هفته طول می‌کشد تا مشتریان شاهد این کاهش قیمت باشند. گفتنی است خرده‌فروشان بنزین میزان بالای مالیات‌های دریافتی دولت از فروش بنزین و محدودیت در انتخاب پالایشگاه به دلیل بسته شدن پالایشگاه‌ها در اروپا را از جمله دلایل اصلی کاهش نیافتن قیمت بنزین اعلام می‌کنند.

برایان مدرسون، رییس انجمن خرده فروشان بنزین در بریتانیا در این‌باره می‌گوید: اگر شما آنچه را که ما از بابت قیمت عمده فروشی بنزین به دست می‌آوریم کنار بگذارید قیمت بنزین از لحاظ کاهش فاصله چندانی با کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی نخواهد داشت. فراموش نکنید که هنوز میزان قابل توجهی عوارض گمرکی وجود دارد و این موضوع بر قیمت تمام شده تاثیرگذار است.

مدرسون افزود: اطلاعات ارائه شده از سوی گروه رانندگان و خریداران بنزین در مورد سود حاصل از مابه التفاوت قیمت عمده فروشی بنزین توسط خرده فروشان قابل استناد نیست، زیرا هریک از خرده فروشان قرارداد متفاوتی را در زمانی متفاوت و از تامین‌کننده‌ای متفاوت نسبت به دیگر عرضه‌کنندگان بنزین منعقد می‌کند.

در رابطه با این موضوع استفن جورج از اقتصاددانان برجسته موسسه تکنولوژی‌های برتر «کی‌بی‌سی» معتقد است: به عقیده من در چرخه تامین سوخت میزان حجم فیزیکی آن پنهان می‌شود تا مدیریت ریسک قیمت بهتر صورت پذیرد. جورج ادامه داد: به نظر من یک تا دو هفته زمان لازم است تا قیمت بنزین عرضه شده در جایگاه‌های سوخت ارزان شود ولی آنچه شکی در آن نیست آن است که قیمت‌ها بالاخره کاهش خواهد یافت. اما اینکه سرعت این کاهش قیمت چه میزان باشد بستگی به فشاری دارد که بر عرضه‌کنندگان بنزین وارد می‌شود.