چه کسی برنده نوسانات قیمت نفت خواهد بود؟

بازار نفت‌خام بازار پرنوسانی است و بهای این محصول تا به امروز در بازارهای جهانی به شکل قابل توجهی سقوط کرده است. عربستان سعودی بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت‌خام در جهان و بازیگر اصلی این عرصه پیش‌بینی می‌کند که 60 دلار در هر بشکه رقمی است که نفت‌خام روی آن به ثبات خواهد رسید و از سوی دیگر، شرکت دولتی نفت نروژ، یعنی شرکت استت‌اویل قصد دارد تا خودش را از هرگونه به اصطلاح رویارویی ژئوپلیتیکی اوپک و امریکا که موجب نگرانی بسیاری شده است، دور نگه دارد. 

در ادامه سریال سقوط قیمت نفت‌خام در ماه‌های اخیر قیمت نفت برنت در روز چهارشنبه پس از اعلام کاهش قیمت از سوی عربستان سعودی به کمتر از 70دلار رسید و نفت وست تگزاس اینترمدیت به قیمت 66دلار در هر بشکه معامله شد. این کاهش قیمت پس از کاهش ذخایر نفت‌خام ایالات‌متحده و اعتقاد سعودی‌ها به‌ثبات قیمت نفت روی عدد 60دلار در هر بشکه اتفاق افتاد. 

لازم به ذکر است، قیمت نفت برنت دریای شمال در روز چهارشنبه با 44 سنت کاهش به قیمت 69دلار و 48سنت در هر بشکه معامله شد. گفتنی است قیمت نفت برنت در سال جاری 37درصد کاهش یافته، در حالی که 10 درصد از کاهش مذکور در هفته گذشته اتفاق افتاده است.

 با وجود این کاهش قیمت هم‌اکنون عربستان سعودی اعلام کرده، قصد دارد تا قیمت نفت را برای مشتریان آسیایی و امریکایی خود کاهش دهد و با کاهش قیمت هر بشکه نفت صادراتی خود به 71دلار در هر بشکه در ماه نوامبر سعی در عملی کردن طرح خود برای کاهش قیمت نفت صادراتی‌اش دارد. 

درباره همین موضوع شرکت نفت دولتی آرامکو در عربستان در روز شنبه اعلام کرد، این شرکت قیمت رسمی نفت‌خام صادراتی خود را برای مشتریان آسیایی حدود 1/50 تا 1/90 دلار در هربشکه در ماه دسامبر کاهش خواهد داد. این درحالی است که این کاهش قیمت برای ایالات متحده بین 10 تا 90 سنت در هربشکه خواهد بود.

 این کاهش قیمت رسمی توسط عربستان سعودی به عقیده کارشناسان و فعالان حوزه نفت در امریکا، نوعی اعلان جنگ قیمت به نفت شیل امریکا در بازارهای جهانی نفت است.

 در این بین و در میان این به اصطلاح جنگ قیمتی که در بازارهای جهانی نفت به راه افتاده است. نکته جالب توجه کاهش 40درصدی صدور اجازه بهره‌برداری از منابع نفتی و گازی زیرزمینی در ایالات متحده است که این موضوع نشان‌دهنده کاهش قابل توجه عملیات کشف، حفاری و استخراج نفت در آینده خواهد بود. 

در همین راستا، دولت فدرال امریکا گزارش خود را در مورد شرایط اقتصادی امریکا و تاثیر سقوط قیمت نفت بر اقتصاد این کشور را منتشر کرد. براساس این گزارش، کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی هنوز بر اقتصاد ایالات متحده تاثیری نداشته و به نظر نمی‌رسد که سرعت حفاری و استخراج نفت کاهش یابد. 

در همین ارتباط رشد فعالیت‌های حفاری در تگزاس متمرکز در منطقه پرمیان باسین در غرب تگزاس بوده و در خارج از این منطقه تغییری در فعالیت‌های حفاری ایجاد نشده است. با این همه پیش‌بینی‌ها برای سال آینده همچنان مثبت بوده، اما نسبت به قبل خوش‌بینی کمتری در آن دیده می‌شود، زیرا به دلیل کاهش شدید قیمت نفت در بازار، بسیاری از شرکت‌ها در بودجه‌ای که برای حفاری و تولید اختصاص داده‌اند، تجدید نظر کرده و از حجم سرمایه‌گذاری در حفاری و تولید نفت کاسته شده است. 

در حال حاضر، چالش اصلی و عمده برای سرمایه‌گذاران این است که بدانند چه کسی از اوضاع آشفته قیمت‌ها و کاهش شدید آن در بازار در امان خواهد ماند و چه کسانی با استفاده از شرایط موجود نیرومند‌تر از گذشته خواهند شد. در واقع، به معنای دیگر کدام شرکت نفتی دولتی است که حتی در بدترین شرایط به تولید تمایل داشته و می‌خواهد از قبال آن درآمد کسب کند. شرکتی که با توجه به شرایط متنوع جغرافیایی بتواند در سخت‌ترین شرایط نه تنها برای گذر از شرایط بحرانی، بلکه به منظور کسب درآمد در شرایط سخت نیز به تولید خود ادامه دهد. 

طبق گزارش وال استریت دیلی، تنها شرکت نفتی که مشخصات مذکور را ممکن است داشته باشد، شرکت نفتی استت‌اویل نروژ است. این شرکت در حال حاضر تنها شرکتی است که در شرایط آشفته و سخت فعلی در بازارهای نفتی بوده که می‌توان به سودآوری آن اعتماد کرد. زیرا این غول نفتی تنها شرکتی در جهان است که با توجه به شرایط مساعد ژئوپلیتیکی خود آماده است تا از بهبود شرایط اقتصاد جهانی، قیمت نفت و گاز طبیعی با توجه به توانایی‌های فنی و تکنولوژیکی‌اش به بهترین نحو بهره‌برداری کند. 

این غول نفتی نروژی نه تنها در حال حاضر ذخایر نفتی عظیم و قابل توجهی با ارزش تقریبی 200‌میلیارد دلار را تنها در یکی از میادین تحت کنترلش در اختیار دارد، بلکه این شرکت با کشف یک میدان نفتی دیگر در منطقه آیسبرگ قادر خواهد بود تا سقف 600میلیون بشکه نفت‌خام را تولید کند. توانایی استت اویل در کشف، حفاری و استخراج نفت در شرایط جغرافیایی گوناگون امتیاز بسیار بزرگی محسوب می‌شود، به‌خصوص زمانی که جغرافیای سیاسی مشکلاتی را ایجاد می‌کند. درست نظیر اتفاقی که هم‌اکنون در اروپا در حال رخ دادن است، یعنی جایی که جنگ‌گازی میان روسیه و کشورهای خریدار گاز این کشور به سود استت اویل بوده که یک تولید‌کننده کوچک اما بسیار مهم گاز است. 

نکته دیگری که می‌توان آن را از جمله نقاط قوت استت اویل برشمرد، توجه به محیط زیست و انجام برخی اقدام‌های عملی نظیر همکاری با شرکت جنرال‌الکتریک به منظور بررسی امکان استفاده از دی اکسیدکربن به جای آب در فرآیند پر ضرر ایجاد شکست‌های هیدرولیکی هنگام حفاری از جمله این اقدامات است.