نقش صادراتی منطقه آزاد ماکو پر رنگ می‌شود

افتتاح پایانه صادراتی ماکو که بنا بود روز گذشته به دست دبیر شورای عالی مناطق آزاد صورت گیرد به دلیل نامناسب بودن شرایط جوی و عدم حضور اکبر ترکان به هفته آینده موکول شد. اما خبرنگاران که پیش از ترکان در ماکو حاضر بودند به همراه مدیرعامل این منطقه از پایانه صادراتی دیدن کردند.

حسین فروزان، مدیرعامل منطقه آزاد ماکو در نشستی خبری پس از بازدید خبرنگاران، این پایانه صادراتی را نخستین پایانه صادراتی مناطق آزاد خواند و گفت: این پایانه برای نخستین‌بار در کشور و با هدف شبانه‌روزی شدن صادرات در منطقه آزاد ماکو ایجاد شده است. فروزان وسعت این پایانه را 12 هکتار عنوان کرده و گفت «انتظار می‌رود با راه‌اندازی پایانه صادراتی منطقه آزاد ماکو علاوه بر کم شدن بار ترافیکی گمرک و افزایش صادرات سهم 50 میلیون دلاری این منطقه در صادرات کشور افزایش یابد.

فــروزان درخــصــوص چــگـونـگـی بـرنامه‌ریزی منطقه آزاد ماکو در جذب سرمایه‌گذاران ترک در پاسخ به سوال «فرصت‌امروز» گفت: «متأسفانه هیچ برنامه جدی و کلانی در این زمینه وجود ندارد.» وی با اشاره به اینکه این منطقه مزیت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاران ترک دارد، گفت: «در تمام دنیا زمین برای واگذاری به سرمایه‌گذاران با نازل‌ترین قیمت و تقریبا رایگان ارائه می‌شود، اما مسئله واگذاری زمین در کشور ما به یک معضل تبدیل شده است.» وی با اشاره به اینکه منطقه آزاد ماکو می‌تواند محور سرمایه‌گذاری برای ترک‌ها باشد، ادامه داد: «زیرساخت‌ها در اینجا هنوز مناسب نیست و از طرفی دیگر تا مراودات بانکی شروع نشود امکان سرمایه‌گذاری خارجی وجود ندارد. به گفته وی، هندی‌ها و چینی‌ها سرمایه‌گذاری‌های‌شان را در این منطقه به مرحله اجرایی رسانده‌اند. 

فروزان در پاسخ به سوال دیگر «فرصت امروز» مبنی بر تخصصی شدن مناطق آزاد با محوریت فعالیت کشورهای همسایه و مزیت‌های مشترک این مسئله را در اولویت برنامه‌ریزی‌های منطقه آزاد عنوان کرد که در حال بررسی است. به گفته وی، ایجاد شهرک صنعتی در منطقه آزاد ماکو در راستای تخصصی شدن فعالیت‌های اقتصادی و تجاری در این منطقه انجام شده است. فـــروزان ادامــه داد: سرمایه‌گذاری در حوزه پتروشیمی با حضور خارجی‌ها قطعی شده است و فاز اول آن حداقل 1/5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم دارد که 35درصد از این سرمایه‌گذاری کاملا خارجی است. هلند، ژاپن و آلمان سه کشوری هستند که برای این پروژه با ایران مذاکره داشته‌اند. به گفته حسین فروزان، اختصاص آب این پروژه پایان یافته، همچنین اختصاص گاز مراحل پایانی‌اش را می‌گذراند و با مشخص شدن طرف خارجی احتمالا در سال آینده این پروژه کلید خواهد خورد.

مدیرعامل منطقه آزاد ماکو در توضیح صف طولانی کامیون‌ها در مرز بازرگان به وجود شرایط امنیتی در ترکیه اشاره کرد و افزود: مشکل طولانی شدن صف در حال حاضر حل شده و عادی است. اما اخیرا به دنبال برخی ناامنی‌ها در ترکیه طرف ترک تردد کامیون‌ها در مرز را در طول شب به مدت سه تا چهار ساعت متوقف می‌کند اما اختلال آن‌چنانی در مرز بازرگان وجود ندارد. مدیرعامل منطقه آزاد ماکو توضیح داد: کامیون‌هایی که از این مرز به ترکیه می‌روند به دلیل اینکه در راه بازگشت از مسیر ترانزیت هستند، اغلب خالی از مرز بازرگان عبور می‌کنند.

فروزان به مسئله سوخت که محل اختلاف همیشگی میان ایران و ترکیه است اشاره کرد و توضیح داد: این یک مشکل اساسی میان ماست. چنانچه اختلاف قیمت سوخت بین دو کشور دیگری مانند ایران و ترکیه بود همین مشکلات پیش می‌آمد. فروزان گفت: تخلف هم میان رانندگان ترک وجود دارد و هم رانندگان ایرانی. به‌طوری که برخی رانندگان ایرانی با جاسازی باک مخفی از ایران به ترکیه سوخت قاچاق می‌کنند. وی در بخش دیگری از سخنانش درباره وضعیت پروژه تعریض جاده ترانزیتی به مرز بازرگان توضیح داد: بخشی از این مسیر از دوباند به چهارباند افزایش یافته و در صورت تکمیل اعتبار در زمان پیش‌بینی شده پایان خواهد یافت درحالی‌که ترکیه بعد از مرز بازرگان این جاده را تماما چهاربانده کرده است.

به گفته وی، ترانزیت خارجی مرز بازرگان در سال 1393، 16 میلیارد دلار بوده و در هشت ماهه گذشته سال‌جاری 10 میلیارد دلار را نشان می‌دهد که این حجم کالا به‌وسیله 80 هزار کامیون ورودی انجام شده است. فروزان حجم کالای وارداتی از مرز را یک میلیون و 250 میلیون دلار عنوان کرد و گفت: از این حجم 350 میلیون دلار توسط گمرک ماکو و 900 میلیون دلار به داخل کشور رفته و در گمرکات دیگر کشور ترخیص شده است. درحالی‌که در صورت تکمیل زیرساخت‌های مرز بازرگان حجم ترخیص کالا در این مرز باید بسیار بالاتر باشد.

نبود تعداد موردنیاز از دستگاه‌های ایکس‌ری در این مرز از دیگر مشکلاتی بود که مدیرعامل منطقه آزاد ماکو به آن اشاره کرد و گفت: تنها یک دستگاه قدیمی کار کنترل کامیون‌ها را آن هم به‌طور انتخابی انجام می‌دهد و تمامی کامیون‌ها کنترل نمی‌شوند. حسین فروزان درباره افزوده شدن چالدران به منطقه آزاد ماکو گفت: بخشی از چالدران و روستاها در خارج از منطقه آزاد بود که به دلیل ظرفیت‌های مناسب گردشگری و معادن غنی این منطقه مناسب دیدیم که به منطقه آزاد ماکو افزوده شود. وی هـمـچـنـین گفت: فرودگاه منطقه آزاد مراحل نهایی‌اش را طی کرده و آماده برای پرواز آزمایشی است اما از آنجا که هواپیمایی کشوری تجهیزات نهایی را به عهده منطقه آزاد گذاشته است افتتاح آن به اواخر سال موکول می‌شود. 

به گزارش «فرصت امروز» و براساس گفته‌های اکبر نوبخت، مدیرکل گمرک و تسهیل صادرات منطقه آزاد ماکو عملیات پایانه صادراتی این منطقه در سه سال آینده گسترش خواهد یافت و در سال‌های بعدی نوبت‌دهی سیستمی و ایجاد شهرک لجستیکی در حاشیه این پایانه انجام خواهد شد. با توجه به ایجاد تنش ترکیه و روسیه و برخورد اروپا در تجارت با روسیه این پایانه قرار است نقش صادرات مجدد ایفا کند. براساس مشاهدات خبرنگار «فرصت امروز» قاچاق سوخت از طریق گالن‌های40 لیتری و از روی دیوار گمرک انجام می‌شود.