مصوبه اخیر مجلس در مورد بازنشستگی اختیاری زنان با 20 سال سابقه کار کماکان سروصدا به پا می کند / مصوبه بازنشستگی مطالبه بانوان بود؟

«بازنشستگی زنان 42 ساله با 20 سال سابقه». این تیتر خبری است که فروردین سال 89 روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت.

داریوش صاحب پور، مدیرکل وقت تامین اجتماعی غرب استان تهران در آن زمان با اعلام این خبر گفته بود: زنان بیمه شده با داشتن 42سال سن و 20سال سابقه کار بازنشسته می شوند و اضافه کرده بود که زنان بیمه  شده شاغل در کارگاه های مشمول قانون کار با داشتن 42سال سن و 20سال سابقه پرداخت حق بیمه، می توانند با 20روز حقوق بازنشسته شوند.

همچنین کسانی که 30سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه دارند با حداقل سن برای مردان 50سال و برای زنان 45سال بازنشسته می شوند و کسانی که 35سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه دارند بدون شرط سنی می توانند بازنشسته شوند.

همچنین گفته بود که بیمه شدگان شاغل در کارهای سخت و زیان آور اگر 20سال متوالی یا 25 سال متناوب سابقه پرداخت حق بیمه داشته  باشند بدون شرط سنی می توانند بازنشسته شوند. این قانون در آن زمان شرط سنی را در نظر گرفته بود، اما شش سال بعد یعنی در سال جاری و حدود دو هفته پیش خبر دیگری روی خروجی های خبرگزاری ها قرار گرفت که از تصویب مصوبه ای در مجلس حکایت می کرد که بازنشستگی اختیاری را به زنان پیشنهاد می داد، البته با چند تفاوت نسبت به خبر سال 89. مهم ترین تفاوتش در نظر نگرفتن شرط سنی و پرداخت حقوق بازنشستگی براساس میزان پرداخت حق بیمه است.

به ظاهر پرداخت حقوق براساس بیمه هم به این دلیل مصوب شده که بار مالی بر دوش دولت سنگینی نکند. طیبه سیاوشی، عضو فراکسیون زنان مجلس از این مصوبه دفاع می کند، اما کارآفرینانی مانند یلدا راهدار و مریم نصیری آن را به ضرر زنان دانسته، چون راهی است برای دور ماندن زنان از رئوس مدیریتی جامعه.

مصوبه اخیر؛ درخواست بانوان بوده!

بازنشستگی زنان با 20سال سابقه کار؛ این چند کلمه مصوبه ای بود که کمیسیون زنان مجلس تهیه و به مجلس ارائه کرد و با اکثریت آرا با آن موافقت شد. اما طی دو هفته ای که از طرح و تصویب این مصوبه می گذرد، نظرات موافق و مخالف زیادی در جامعه داشته است. موافقان اغلب از بدنه خود فراکسیون زنان مجلس یا نمایندگانی هستند که به این مصوبه رأی موافق داده اند. مخالفان اما بیشتر صاحبان کسب وکار و زنان کارآفرین هستند.

همچنین بعضی از افراد حاضر در بدنه سازمان تامین اجتماعی یا صندوق بازنشستگان نیز نظراتی کمابیش مخالف دارند و تصویب این مصوبه را به نوعی باری بر دوش این نهادها می دانند. این مصوبه در حالی برای اجرایی شدن امضا های بی شماری را به خود می بیند که معوقات صندوق بازنشستگان و مشکلات مربوط به سازمان تامین اجتماعی در موارد بیمه ای حداقل در یک دهه اخیر همواره از مشکلات عمومی و حل نشده جامعه ایران بوده است. حال چه اصراری وجود دارد که باز هم عده ای از افراد را به امید دریافت مستمری و بیمه و غیره و ذالک به کنج خانه بفرستیم، جای سوال دارد.

طیبه سیاوشی، نماینده مجلس و عضو فراکسیون یادشده، ارائه چنین طرح و تصویب چنین مصوبه ای را خواست خود بانوان می داند و در گفت وگو با «فرصت امروز» می گوید: درخواست های مکرر بانوان از ما موجب شده که چنین مصوبه ای را به مجلس ارائه کنیم!

وی در ادامه و در مورد این مسئله که چه هماهنگی هایی با صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق کارگری برای جلوگیری از بروز مشکلات دارید، اضافه می کند: این دو نهاد بدون شرط سنی خانم ها را بازنشسته می کنند. اما سازمان تامین اجتماعی بحث شرط سنی را نداشته و در این زمینه قانون مصوبی هم نداشتیم، برای اینکه زنان زیادی سابقه کار 20 و 25سال داشتند، اما برای بازنشستگی باید 55ساله می شدند، بنابراین این مصوبه در حمایت از این بانوان بوده و کاملا اختیاری است.

یعنی اگر کسی نخواهد بازنشسته شود، مختار است که به کارش ادامه دهد و اجباری او را تهدید نمی کند، اما زنانی که بخواهند با 20 سال سابقه کار، حال در هر سنی که باشند، بازنشسته شوند، به راحتی می توانند از این حق خود استفاده کنند.

پرداخت حقوق براساس پرداخت بیمه

این عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی همچنین در پاسخ به این پرسش که قانون سال 89 هم تقریبا همین مسائل مدنظر شما را در بر داشته و سازمان تامین اجتماعی هم همواره از اجرای آن سر بازده است، می گوید: آن قانون مربوط به 25سال سابقه کار و شرط سنی است، اما از آنجایی که کار باید با پرداخت بیمه همراه باشد، در قانون جدید این مسئله لحاظ شده که با 20سال سابقه کار و بدون شرط سنی، بتوانند بازنشسته شوند. وی می افزاید: مطابق مصوبه جدید در برنامه ششم میزان محاسبه حقوق بانوان در زمان بازنشستگی براساس تعداد سال هایی است که کار کرده اند و براساس پرداخت حق بیمه است.

یعنی این دو توامان محاسبه می شوند. سیاوشی در ادامه اشاره ای هم دارد به این مسئله که بسیاری از افراد اعم از بانوان بعد از 20سال کار مایل هستند که بازنشسته شوند.

از طرفی دختران جوان زیادی در جامعه با مشکل بیکاری مواجه هستند که در صورت بازنشسته شدن افراد دارای 20سال سابقه کاری، این فرصت را به دست می آورند که شغلی داشته باشند و راه درآمدی نصیب شان شود.

در هر حال مستمری بازنشستگان طی این سال ها پرداخت شده است، هرچند با تاخیر و با وجود برخی مشکلات. بنابراین باید روی وجه پرداخت شدگی این مسئله تمرکز کنیم، نه پرداخت با تاخیر آن. از طرف دیگر علاوه بر توجه به مشکلات صندوق بازنشستگی و سایر نهادهای مرتبط باید به مطالبات مردم هم توجه کنیم و تصویب این مصوبه به نوعی خواست بانوان از فراکسیون زنان مجلس بوده است. ما قانون گذار هستیم و نهادهای یادشده باید مشکلات شان را حل کنند و وجود مشکل در این زمینه نمی تواند مانع وضع قانون باشد!

مصوبه اخیر زنان را از رئوس مدیریتی دور می کند

در حالی که اعضای فراکسیون زنان مجلس تمام قد و با گردنی افراشته از مصوبه خود دفاع می کنند و آن را به نوعی احقاق حقوق زنان می دانند و نوعی پاسخگویی به مطالبات جمعی، اما اهالی کسب وکار و زنان و مدیر و کارآفرین چنین مصوبه ای را راهی برای هر چه منزوی تر کردن زنان می دانند و معتقد هستند  چنین طرح هایی و تصویب شان کمکی به بازار کار زنان نمی کند.

یلدا راهدار، نایب رئیس کانون زنان بازرگان ایران و عضو اتاق بازرگانی شیراز در این زمینه به «فرصت امروز» می گوید: زنان مطالبات زیاد و درخواست های بی شماری برای کار و درآمدزایی دارند، چرا کسی توجه نمی کند و برای شاغل کردن بخشی از زنان، بخشی دیگر را از بازار کار بیرون می رانند؟!

وی در ادامه اضافه می کند: هر فردی با 20سال سابقه کار، تازه به مرحله ای می رسد که می تواند در رأس امور مدیریتی قرار بگیرد و تجربه و پختگی لازم را برای مدیریت و اداره سازمان ها و نهادها و شرکت ها به دست  آورد. اما اگر او را با این تجربه به کنج خانه بفرستیم، چه چیزی عایدش می شود؟ جز اینکه زنان را از رئوس امور دور می کنیم و آنها را برای همیشه در حد کارمند جزء بودن نگه می داریم؟

همچنین مریم نصیری از کارآفرینان بازار مس ایران نیز ضمن نادرست خواندن این مصوبه و اینکه هیچ کمکی به زنان نمی کند، به «فرصت امروز» می گوید: اگر بنا بر رسیدگی به مطالبات زنان باشد، مشکلات دیگر را حل کنیم. مثلا ایجاد بسترها و در نظر گرفتن امتیازهایی برای دخترانی که با درصد بالا در دانشگاه ها حضور دارند و با کیفیت تحصیلی عالی فارغ التحصیل می شوند. چنین قانونی چه کمکی به بازار کار می کند؟ آیا اگر فردی با 20سال سابقه کار بازنشسته شود، یک دختر جوان بدون تجربه را جایگزینش می کنند؟ اصلا چنین فردی می تواند کار همان فرد با 20سال سابقه را انجام دهد؟ مسلما نه و اگر دختر جوانی هم شاغل شود، در سطوح پایین اداری خواهد بود و او هم بعد از 20 سال باید کارش را رها کند.

وی همچنین اضافه می کند: هر چند ویژگی  اختیاری بودن را در کنار این قانون قرار داده اند، اما برای تصویب چنین قوانین و طرح چنین مسائلی باید به فرهنگ حاکم بر جامعه توجه شود. الان به هر کسی بگویید می توانی بروی گوشه خانه بنشینی و هر چند با تاخیر حقوق بگیری، استقبال می کند. بنابراین ما نباید راه هایی پیش پای زنان بگذاریم که ناخواسته خود را از بطن جامعه دور کنند و اداره امور را از دست بدهند.