مذاکرات رسمی برای تعیین مسیرهای ترانزیتی آلترناتیو

طبق گزارش‌های رسمی سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای میزان ترانزیت هشت ماهه ایران با افت قابل توجهی مواجه شد، به‌طوری که 800 هزار تن از میزان آمارهای ترانزیتی کشورمان نسبت به آمارهای سال گذشته کم شده است. به گزارش «فرصت امروز» درحالی‌که ترانزیت جاده‌ای یکی از پولساز‌ترین و با ظرفیت‌ترین حوزه درآمدی کشورمان محسوب می‌شود و بخشی از سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی به افزایش درآمد حاصل از ترانزیت و انتقال بار از جاده روی شبکه ریلی معطوف شده است، رقم ترانزیت در هشت ماه اول سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ریزش قابل توجهی داشته؛ ریزشی در حد 800 هزار تن.

عده‌ای معتقدند بخش عمده‌ای از این افت قابل توجه ارقام ترانزیتی به اختلافات ایران و ترکیه در مرز بازرگان برمی‌گردد. ایسنا در این باره نوشته است: سال قبل ایران در مدت مشابه 8ماهه بیش از هشت میلیون و 500 هزار تن عملکرد در حوزه ترانزیت را ثبت کرده بود و البته در آمارها مرز بازرگان جزو اصلی‌ترین مرزهای ورودی و خروجی کالا به ایران به حساب می‌آمد.

در سال‌جاری اما در واردات کالا بندرعباس و در صادرات بندر امام جایگزین شده‌اند و بازرگان تنها سهمی محدود در هر دو بخش از آن خود کرده است.همچنین امارات متحده عربی نیز به‌عنوان شریک تجاری اصلی ایران مطرح شده است. این اتفاق قطعا نتیجه اقداماتی است که دولت ترکیه در طول ماه‌های گذشته در مرزهای خود داشته است. از سال قبل که ناگهان ترک‌ها اعلام کردند طبق دستورالعمل‌های سابق با ایران عمل نخواهند کرد و مابه‌التفاوتی از سوی آنها پرداخت نمی‌شود، مرز بازرگان وارد حاشیه‌هایی شد که هرچند در حال حاضر به حالت عادی بازگشته اما هنوز نتوانسته نقش سابق خود را پیدا کند. 

حال اینکه با ادامه‌دار شدن اختلافات در مرز بازرگان، موضوع تعیین مسیرهای جایگزین ترکیه به اروپا جدی‌تر شده است. هرچند هیچ یک از مسیرهای اعلام شده توجیه اقتصادی مسیر بازرگان را ندارند اما معاون وزیر راه و شهرسازی به ایلنا گفته است: مذاکرات رسمی با کشورهای حوزه قفقاز برای مسیرهای جدید ترانزیتی آغاز شده و به دنبال تثبیت مسیرهای آلترناتیو و جایگزین ترانزیتی به اروپا هستیم.

داوود کشاورزیان، رئیس سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای با اشاره به مذاکرات با طرف‌های آذربایجان، گرجستان و بلغارستان برای ایجاد مسیرهای جدید ترانزیتی، اظهار کرد: اخیرا مذاکراتی با مقامات مسئول این کشورها برای ایجاد مسیرهای ترانزیتی جایگزین و آلترناتیو داشته‌ایم که بتوانیم علاوه بر حفظ مسیرهای ترانزیتی موجود، این مسیرهای جایگزین را هم فعال کنیم.

وی با بیان اینکه سیاست دولت و وزارت راه و شهرسازی افزایش گزینه‌ها برای فعال‌سازی مسیرهای ترانزیتی اروپا است، گفت: ممکن است این مسیرهای جایگزین مزیت خاصی نسبت به مسیرهای موجود نداشته باشند، اما موضوع اصلی در بحث فعال‌سازی این مسیرها مزیت نیست، بلکه وجود مسیرهای آلترنایتو است که برای مواقع خاص بتوانیم مسیر جایگزین داشته باشیم.

موضوع مسیرهای ترانزیتی جایگزین ترکیه به اروپا به اختلافات یک سال گذشته ایران و ترکیه در مرز بازرگان بر سر تفاوت قیمت سوخت برمی‌گردد که پس از حملات تروریستی به کامیون‌های ایرانی در این مرز در کشور ترکیه جدی‌تر شد. حال برای مسیر جایگزین ترکیه برای ارسال بارهای ترانزیتی به اروپا سه مسیر جایگزین در نظر گرفته شده که مسیر جمهوری آذربایجان-روسیه - بلاروس - بلغارستان، مسیر جمهوری آذربایجان - گرجستان - دریای سیاه - بلغارستان و مسیر ارمنستان - دریای سیاه – بلغارستان سه مسیر تعیین شده آلترناتیو مسیر ترکیه به اروپا هستند.