عراق بازار موقت برای صادرات گاز

صادرات گاز ایران به عراق بعد از شش سال محقق می‌شود تا ایران دومین بازار جدی منطقه‌ای خود را داشته باشد. اگرچه براساس قرارداد جدید مدت قرارداد از چهار سال به شش سال افزایش یافته است اما کارشناسان بر این باورند که این کشور بازار موقتی برای صادرات گاز ایران است و باید مسئولان دولتی این کشور را مسیری برای صادرات گاز به اروپا متصور شوند.

براساس قرارداد اولیه، قرار است در مجموع روزانه ٢٥میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر شود که با امضای الحاقیه، این مقدار در روزهای گرم به ٣٥ میلیون مترمکعب خواهد رسید. این میزان گاز از طریق خط لوله ششم انجام خواهد شد.

مهران امیر معینی، مشاور موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی با بیان اینکه صادرات گاز به عراق گام موثری در تنوع‌سازی بازار صادرات گاز است که در کسب قدرت سیاسی کشور ایران نیز موثر است، به «فرصت امروز» می‌گوید: «تولید گاز ایران در آینده نزدیک افزایش می‌یابد و باید برای صادرات آن برنامه‌ریزی منسجمی از سوی دولتمردان انجام شود تا بتوانیم از این کالا برای افزایش قدرت سیاسی کشور بهره گرفت. در این میان باید با مدیریت بهینه مصرف گاز توان صادرات گاز را افزایش دهیم.»

وی با بیان اینکه هزینه‌های سرمایه‌گذاری برای صادرات گاز به عراق در مقایسه با بازارهای صادراتی ارزان است، می‌افزاید: «نگرانی از وضعیت امنیت داخلی عراق وجود ندارد زیرا گاز در مرز به این کشور تحویل داده می‌شود و مشکلات بعد از آن به ما مربوط نمی‌شود اگرچه عدم امنیت در این کشور می‌تواند میزان صادرات گاز ایران را کاهش دهد از این رو نمی‌توان برای این کشور برنامه درازمدتی داشت.»

در گام نخست قرار است گاز ایران به بغداد صادر شود اما تمایل برای صادرات گاز موجب شده نیروگاه‌های بصره نیز در برنامه قرار گیرد. بدین ترتیب حجم صادرات گاز ایران به ۷۰‌میلیون متر مکعب می‌رسد و با این شرایط می‌توان گفت عراق بزرگ‌ترین خریدار گاز ایران محسوب خواهد شد.

اما مرتضی بهروزفرد، عضو هیات علمی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی ایران در این باره نظر دیگری دارد و با بیان اینکه کشور عراق بازار موقتی برای صادرات گاز دارد، به «فرصت امروز» می‌گوید: «این کشور در حال حاضر توسعه تولیدات نفت و گاز را دستور کار دارد و می‌تواند نیاز داخل را در این بخش تامین کند با این وجود، از آنجا که عراق در دسترس است، بهترین گزینه برای صادرات گاز ایران به کشورهای منطقه است.

صادرات گاز ایران به عراق با هزینه کمتری انجام می‌شود و منفعت‌های زیادی برای کشور ایران دارد که به افزایش درآمدهای ارزی منجر می‌شود و وابستگی کشورهای منطقه به ایران را بیشتر می‌کند.»

وی با بیان اینکه ایران نباید بازار صادراتی خود را به کشور ترکیه از دست بدهد، می‌افزاید: «برنامه‌ریزی برای صادرات گاز باید گسترده باشد به طوری که علاوه بر صادرات گاز به ترکیه و عراق، باید صادرات به کشورهای عمان، کویت و امارات در دستور کار قرار گیرد تا ایران بتواند جایگاه محکمی برای خود در منطقه ایجاد کند، اگرچه تاکید می‌کنم که باید ایران حجم قابل توجهی از تولیدات گاز خود را برای صادرات گاز به اروپا اختصاص دهد.»

در این باره محمدعلی صادقی، کار‌شناس امور بین‌الملل نفت، گاز و انرژی با بیان اینکه کشور عراق دارای جغرافیای سیاسی خوبی است، ‌به «فرصت امروز» می‌گوید: «صادرات گاز ایران به عراق، برای کسب وجهه سیاسی در منطقه خوب است و از منظر سیاسی و دیپلماتیک مورد تایید است زیرا می‌تواند مسیری برای صادرات گاز ایران به اروپا نیز باشد. در حقیقت مسیر عراق، سوریه، لبنان و اروپا گزینه جدی است که کشور قطر نیز آن را با جدیت در دستور کار قرار داده، به‌طوری که 1600 کیلومتر خط لوله ایجاد کرده تا بتواند به کشور عراق گاز صادر کند.»

وی با بیان اینکه صادرات گاز به عراق رقابت در بازار سیاسی است که نباید از آن غافل شد، می‌افزاید: «ایران باید از این فرصت بهترین بهره‌برداری سیاسی را کسب کند اگرچه عراق تا دو دهه آینده نیز فاقد امنیت است و این کشور توان بازپرداخت هزینه واردات گاز به کشورش را ندارد، ‌اما صادرات گاز به هر کشوری منجر به بهبود جریانات سیاسی دو کشور می‌شود.»

ارتباط با نویسنده : ebrahimi1941@gmail.com