در فرهنگهای لغت معامله پایاپای به معنای یک نوع روش معامله است که در آن کالاها یا خدمات بهصورت مستقیم و بدون هیچ واسطهای با کالا یا خدمات دیگر مبادله میشود و از هیچ نوع وسیلهای برای مبادله استفاده نمیشود. بهعنوان مثال هیچ نوع پولی دریافت نمیشود. این نوع مبادله یک حالت دوجانبه دارد البته احتمال سهجانبه بودن و چندجانبه بودن نیز وجود دارد و در کشورهای پیشرفته بهصورت همسان و متشابه در کنار نظام پولی آن کشور قرار میگیرد. البته معمولا این حالت وجود دارد و کاربرد آن بهصورت محدود است. مبادله کالا به کالا بهعنوان روش دادوستد جایگزین پول میشود.
با این مقدمه و کمی تفکر در مورد این روش معامله میتوان به نتایج مفیدی در جهت بازاریابی کم هزینه پی برد. بهعنوان مثال، شرکت یا کسبوکار ما میتواند به اعضای برخی باشگاهها، گروههای حرفهای و سازمانها در مقابل تبلیغ محصولات و خدمات ما به طرق مختلف تخفیفهای مناسبی بدهد. به این ترتیب، شرکت بزرگ یا حتی کارگاه کوچک تولیدکننده محصولات تبلیغ خود را بهصورت مناسبی در معرض دید افراد قرار داده است و افراد و اعضای آن گروه نیز با تخفیف مناسبی میتوانند به محصولات آن شرکت دسترسی داشته باشند.
تبلیغ ریشه در زندگی اجتماعی انسانها دارد و عملی است که در آن فروشنده یا تولیدکنندهای با انجام اموری سعی میکند که خریدار بالقوه را از تولید این محصول آگاه کند. این عمل با روشهای گوناگونی انجام میشود. بهعنوان مثال اغلب گروهها و باشگاههای حرفهای شناخته شده و دارای وبلاگ یا وبسایتهای پربیننده هستند. هر گروه یا سازمان با تبلیغ یک محصول در وبلاگ یا وبسایت خود میتواند هم به افزایش بازدید خود کمک و هم آن محصول را تبلیغ کند و تسهیلاتی را به اعضای خود ارائه دهد. یا اگر آن سازمان دارای وبسایت نیست میتواند در محل کار اعضای خود از محصولات استفاده کند. یا بهعنوان مثال یک گروه کوهنوردی میتوانند در ازای دریافت تسهیلات از صاحبان یک محصول، تبلیغ شرکت تولیدکننده را بر فراز قلههایی که صعود میکنند به نمایش درآورند. یا انتشار تبلیغ در نشریات دورهای سازمانها نیز میتواند یکی از روشهای مناسب برای تبلیغ یک محصول به شمار آید.
این نوع تبلیغات، تبلیغاتی است که مزایای بسیاری در خود دارد، ارزان است، فراگیر است، ماندگار است، هوشمندانهاست، شبانهروزی است و هر زمان که صاحبان یک کسبوکار بخواهند، قابل تغییر است. کارکرد این نوع تبلیغات بهخصوص زمانی که شرکتها از لحاظ منابع مالی با مشکلاتی مواجه هستند کاملا پر رنگتر میشود. به این صورت که هم فروش محصولات را با سود کمتر، بالا میبرد و هم اینکه کماکان تبلیغ محصولات در حال نمایش است.
همچنین در اینجا میتوان به واژه همافزایی اشاره کرد. این مفهوم یکی از مهمترین عناصر معیارهای تشکیل استراتژیهای مختلف را شکل داده و به شکل ویژهای برای بر انگیختن رشد جمعی استفاده شده است. وجود ویژگی به نام سینرژی یا هم افزایی در فعالیت گروهی میتواند منجر به نتایج دلخواه برای شرکت تولیدکننده محصول شود. به این ترتیب که افرادی که از این محصول استفاده میکنند نتیجه را به اطلاع سایرین میرسانند و این امر باعث نوعی تبلیغ درون گروه میشود و نتیجه تبلیغ محصول را از آنچه انتظار میرود بالاتر خواهد برد.