ساخت دکل در کشور توجیه اقتصادی دارد

افزایش تولید 500 هزار بشکه‌ای نفت در پساتحریم، ‌سیاست جدی وزارت نفت است که برای تحقق آن باید برداشت از مخازن افزایش یابد و چاه‌های جدید حفر شود. بدون شک در این فضا در صورت اهمیت داشتن فعالیت بخش‌خصوصی نفت لازم است که ساخت دکل‌های نفتی در کشور با جدیت بیشتری دنبال شود، چراکه ورود به آن کاملا اقتصادی است.

با این وجود رضا پدیدار عضو اتاق تهران و رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت می‌گوید: «در حال حاضر، ساخت دکل در کشور توجیه اقتصادی ندارد. با این وجود در صورتی که وزارت نفت و شرکت‌های تابعه وزارت نفت به عنوان متقاضی شرایط شرکت سازنده دکل را استعلام کنند و سپس با دریافت وثیقه قرارداد منعقد شود، سرمایه و پیش‌ پرداخت کافی در اختیار شرکت‌ها قرار بگیرد و آنها برای ساخت مشغول کار شوند، البته باید در نظر داشت که این دکل‌ها چه در داخل و چه خارج مثلاً منطقه مشتری دارد.»

چهار سال پیش بود که قرارداد ساخت دکل با جهاد دانشگاهی و یکی از شرکت‌های داخلی امضا شد، قرار بود ابتدا ۱۴دکل ساخته شود، اما این قراردادها به هشت دکل و سپس به چهار دکل کاهش یافت و در نهایت به دو دکل ختم شد. سازندگان داخلی در صورت تأمین اعتبارات توانایی ساخت داخل دارند.

حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی و عضو هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «بر اساس قوانین موجود، وزارت نفت نمی‌تواند خریدار نفت باشد و قرار شده بود برنامه‌ریزی به گونه‌ای باشد که حفاری در صورتی به شرکت‌های نفتی واگذار شود که از دکل مورد نیاز از داخل کشور تأمین شود، اما به‌قدری رفت و آمدها طولانی شد که خروجی نداشت.» وی با اشاره به اینکه درباره تامین دکل از خارج کشور اطلاعی ندارم، می‌افزاید: «جهاد دانشگاهی توانایی ساخت دکل دارد و قرار بود چند دکل برای وزارت نفت بسازد اما هرگز عملیاتی نشد. با این وجود درصورت تامین اعتبارات مورد نیاز توانایی ساخت داریم.»

اما احمد جدیر، مدیرعامل شرکت مدیریت - ‌تدارکات و ساخت طوس تنها سازنده دکل نفتی در حال حاضر با تأکید بر اینکه ساخت دکل در کشور قطعاً توجیه اقتصادی دارد، به «فرصت‌امروز» می‌گوید: «ساخت دکل در کشور مطابق با آخرین استاندارد روز و با کیفیت بالا انجام می‌شود، به‌طوری که کیفیت دکل ساخت داخل از دکل‌های وارداتی به کشور بالاتر است.» وی با اشاره به اینکه برای ساخت یک دکل بیش از 25 هزار نقشه لازم است، می‌افزاید: «مهندسان داخلی این توانایی را کسب کرده‌اند، این اقدامات موجب اشتغال‌زایی برای جوانان مهندس می‌شود و بدون شک ساخت دکل توجیه اقتصادی دارد و از آنجا که برنامه وزارت نفت توسعه میدان‌های نفتی برای افزایش تولید است، از این رو شرایط کشور برای ساخت دکل کاملا مناسب است.»

وی درباره داغ شدن بازار خرید دکل‌های خارجی با لغو تحریم‌ها اعلام می‌کند: «دو کشور چین و آمریکا سازنده بیشترین دکل دنیا هستند. کیفیت دکل‌های داخلی با دکل‌های خارجی برابر است و شاید تنها دلیلی که خریداران را به سمت خرید د‌کل خارجی سوق دهد، ارائه تسهیلاتی است که عاید خریداران می‌شود. موفقیت شرکت ما در مناقصه‌ای که چند سال گذشته با حضور کشور چین برگزار شد، بیانگرتوانمندی داخلی در ساخت دکل است.»

در حال حاضر شرکت مدیریت - ‌تدارکات و ساخت طوس تنها شرکت ایرانی است که به ساخت دکل با قدرت 3‌هزار اسب‌بخار مشغول است و این دکل در صورت تأمین منابع مالی در مدت زمان یک‌سال آینده مورد استفاده قرار خواهد گرفت. البته پیش از این نیز دکلی با قدرت 2 هزار اسب بخار توسط این شرکت تولید شده بود که در یکی از چاه‌های نفتی اهواز سوار شده است. به جز این شرکت، جهاد دانشگاهی نیز بارها از توانمندی مهندسان متعلق به این نهاد در ساخت دکل صحبت کرده است اما هرگز خروجی نداشته، همچنین دو شرکت ماشین‌سازی اراک و فجر شیراز نیز که در ساخت دکل فعالیت‌هایی داشتند، هم‌اکنون متوقف شده است.

جدیر برای اثبات توانمندی سازندگان داخلی ادامه می‌دهد: «تنها دکل بزرگ کشور متعلق به کشور آمریکا است که متأسفانه بر حسب اطلاعات موجود این دکل با مشکل مواجه شده است. اما تنها دکل ما بدون هیچ مشکلی در حال کار است، با این وجود در صورت تأمین اعتبار، ایرانی‌ها توانایی ساخت دکل را با کیفیت مورد نظر وزارت نفت دارند. خوشبختانه اخیرا قرارداد ساخت پنج دکل دریایی با یکی از شرکت‌های داخلی امضا شده و قرار است شرکت طوس بخشی از ساخت دکل‌ها را برعهده بگیرد.» وی بر این باور است که کشورهای منطقه از جمله ترکمنستان و عراق هنوز به دنبال حفاری هستند و این یعنی ساخت دکل مقرون به صرفه است.