گزارش «فرصت امروز» از وضعیت فعالیت در صنف تأسیسات ساختمان / رکود دامن ما را هم گرفته است

یک ساختمان یا یک واحد مسکونی برای اینکه قابل سکونت و بهره برداری شود، غیر  از سقف و دیوار و ستون، احتیاج به ملزوماتی دارد که شاید در ظاهر به چشم نیایند. ساختمان خالی از امکانات و بدون تجهیزات تأسیساتی، بنایی لخت به حساب می آید و مناسب سکونت و بهره برداری نیست. برای اینکه یک ساختمان امکان استفاده مطلوب برای ساکنان آن را داشته باشد، باید به وسایل و ادوات مشخصی تجهیز شود.

تجهیزات تأسیساتی مهم ترین و اساسی ترین نیازهای بناهای امروزی برای استفاده ساکنان آن هستند که بدون برخورداری از آنها، ساختمان ارزش چندانی ندارد. اهمیت این ابزار برای زندگی به اندازه ای است که این گونه تأسیسات جزو وسایل رفاهی یک مجموعه محسوب می شوند که نبود هر کدام و نصب و تجهیز آن مستلزم صرف هزینه های زیادی است.

«فرصت امروز» برای بررسی بیشتر خدمات شغلی صنف تاسیسات ساختمانی، با مهندس محمود حسین پور، کارشناس شرکت تهران تأسیسات به گفت وگو پرداخته است.

حسین پور در مورد اهمیت این امکانات می گوید: کارهای تأسیساتی مخصوص ساختمان از اساسی ترین و مهم ترین ملزومات یک بنا است که بدون این امکانات انگار ساختمان چیزی کم دارد. فعالیت های تأسیساتی طیف بسیار وسیعی از خدمات مانند اجرا، نصب و تعمیرات لوله کشی آب، گاز و فاضلاب است که این کارها را به صورت موردی و شبانه روزی انجام می دهیم.

علاوه بر آن لوازم و تجهیزات سرمایشی و گرمایشی مثل چیلر، شوفاژ، فن کوئل، نصب پمپ های خانگی و انواع پکیج ها را شامل می شود. هر کدام از این موارد تخصص خاص خودش را می طلبد و هر کس یا گروهی در زمینه ای تبحر و تخصص دارد.

شیوه کار

حسین پور در مورد شیوه کاری در این حرفه می گوید: روش کار به صورت تیمی است. چون حجم کار و اندازه یک ساختمان زیاد است و به تنهایی امکان پذیر نیست. البته کار نشد ندارد، ولی اگر یک تأسیسات چی بخواهد تکی کار نصب را انجام بدهد، سرعت کاری اش خیلی پایین می آید و از کارهای دیگرش می ماند. ولی چون همه به اصطلاح دست به آچار هستند، از پس کار برمی آیند.

وی در مورد عملکرد و یادگیری این فنون در کار تأسیسات ساختمان می افزاید: آموزش رسمی مدونی وجود ندارد و تا 95درصد کسانی که در این حیطه به کار مشغول هستند، تجربی و به شکل استاد – شاگردی کار را یاد گرفته اند. عده خیلی کمی هم در بعضی از مراکز و آموزشگاه های فنی دوره دیده اند و اصول اولیه را در آنجا یا گرفته اند، ولی اصل کار را باید حین فعالیت آموخت و وارد گود شد. این گونه کارها ریزه کاری ها و قلق هایی دارد که فقط در زمان اجرا می توان متوجه اش شد.

با پشت میز نشستن و کلاس خالی رفتن، کسی فنی کار نمی شود. ضمن اینکه هر کدام از زیرشاخه های کار تأسیسات، نیاز به کسب تجربه و مهارت دارد. مثلاً چند مدل چیلر برای نصب و راه اندازی داریم که ممکن است کمی با هم تفاوت داشته باشند؛ آشنایی به نحوه کار برخی از دستگاه ها فقط و فقط حین انجام عملیات نصب یا تعمیر مشخص می شود.

فعالیت در رکود

حوزه فعالیت شرکت تهران تأسیسات در محدوده پایتخت و حومه آن است. حسین پور در مورد فعالیت های مجموعه در شرایط فعلی می گوید: رکود فراگیری که در کشور حاکم شده و خیلی ها را به دردسر انداخته دامن ما را هم گرفته و از حجم کاری ما کم کرده است. فعالیت این صنف رابطه مستقیمی با ساخت و ساز خانه های مسکونی و سایر بناها دارد که در این وضعیت، آنها هم کم کار شده اند.

فعالیت صنفی ما دو بخش اصلی دارد: یکی مستقیم که مربوط به کارهای لوله کشی، جاگذاری، نصب و راه اندازی دستگاه ها یا ادوات نصب شده است و غیرمستقیم که شامل تعمیرات و نگهداری از این وسایل و سامانه های زیرساختی ساختمان می شود.

طبیعتا بخش دوم دایره عمل بیشتری دارد و پس از چند سال که از ساخت ساختمان گذشت، این ادوات نیاز به بازبینی و تعویض پیدا می کنند. یا برخی از دستگاه ها مثل کولرهای آبی و چیلرها نیاز به سرویس سالانه دارند.

این متخصص تاسیسات درباره حجم کاری فعلی می گوید: ما بیلان مشخصی از نوع کارهایمان نداریم ولی به جرات می توان گفت تا 50 درصد از فعالیت های کاسته شده است.به همین دلیل به فعالیت اینترنتی و استفاده از فضای مجازی روی آورده ایم تا مشتری ها و کسانی که نیاز به انجام امور فنی دارند، به راحتی ما را پیدا کنند. از سال 91 به این طرف اوضاع مسکن و ساخت و ساز محدود شده است و صدور مجوز ساخت از سوی شهرداری رابطه مستقیمی با شغل دارد.

وی اضافه می کند: وقتی پروژه مسکن مهر کلید خورد، بعضی پیمانکارها برای تکمیل تأسیسات و کارهای زیربنایی با افراد خرده کار همکاری کردند. بعد از اتمام پروژه و تحویل واحدهای مسکونی، با همان پیمانکارها همکاری شان را ادامه دادند و کار بقیه را کساد کردند.

انواع خدمات

وی در مورد انواع خدمات ارائه شده از سوی این صنف می گوید: برخی کارهای ارائه شده به ما براساس شرایط فصلی است. از اردیبهشت و خرداد تعمیرات و سرویس وسایل خنک کننده شروع می شود و از آذرماه وسایل گرمایشی جایگزین می شود. البته کارهای دیگری هم در صلاحیت این صنف هست مانند: راه اندازی و نصب موتورخانه، شوفاژخانه، نصب شیرآلات، رادیاتور، حمام، استخر، سونا و جکوزی، نشت یابی و رفع ایراد در بدنه لوله کشی که همانطور که گفتم دایره وسیعی برای این کار وجود دارد و فقط به منازل مسکونی محدود نمی شود.

مراکز صنعتی، تجاری و کارخانه ها از مشتری های ما هستند و برای ما فرقی نمی کند که این امکانات و تجهیزات را کجا نصب کنیم. فقط وقتی کاربری تغییر می کند، سایل اجرایی مثل، انشعابات، موتورخانه، پمپ ها و سیستم های تهویه بنا به درخواست و نیاز مشتری طراحی و اجرا می شود. هزینه ها و نرخ خدمات هم براساس عرف موجود بازار است و همچنین نرخ مصوب اتحادیه. قیمت ها براساس نوع کار تعیین می شود.

مثلاً حداقل دریافتی بابت سرویس کولر 40 هزار تومان است یا کمترین کار لوله کشی 50 هزار تومان می شود. هزینه نهایی براساس مدت زمان کار، سختی و نحوه نصب مشخص می شود. وی در مورد تعداد شاغلان این حرفه گفت: چون شاخه های آن زیاد است، بنابراین تعداد فعالان آن زیاد است. در حال حاضر چیزی حدود 50 تا 60 هزار نفر در قسمت های مختلف کارهای تأسیساتی فعال هستند.

ارتباط با نویسنده: ali_elmi1361@yahoo.com