درآمدزایی شیرین

کسب وکار کوچکی دارد اما بسیار شیرین. کسب وکاری که حالا کام اهالی محل را حسابی شیرین کرده و همین هم شده دلیل رونق یک کسب وکار کوچک که روزی فقط یک علاقه‌مندی بوده و به‌نوعی کاری خانگی محسوب می‌شده اما الان شده یک فروشگاه خوشمزه و مورد علاقه. اینکه چه کسی کارهایی را که گفتیم انجام داده سوالی است که برای جوابش باید به منطقه خراسان و نزدیکی‌های نیشابور سری بزنیم. هرچند الان دیگر سراغش را باید از تهران گرفت.

زهرا باغشنی، متولد 1353 در مشهد است. باغشن نام روستایی در نزدیکی نیشابور است. فوق دیپلم صنایع غذایی با گرایش شیرینی و شکلات دارد. حدود 10سال پیش پخت و تزیین شیرینی و شکلات را از خانه شروع کرده و الان شیرینی خانگی شاتوت را در تهران ایجاد کرده است. چهار نفر در کنار کارش آموزش می‌بینند و می‌خواهد برای بیش از 12نفر زمینه‌های اشتغال را فراهم کند. 

فعالیت اقتصادی تنها این نیست که سرمایه‌ای عظیم را در چرخه‌ای اقتصادی به کار بگیرید و کمپانی بزرگی با نیروی کار چندصد نفری تاسیس کنید. اینها هم در زمره کسب وکارهای بزرگ به حساب می‌آیند. اما در این میان کسب وکارهای خردی هم هستند که ممکن است چند نفر از یک محله مشخص را صاحب کسب‌وکار و درآمد کنند. برای شروع این کار تنها یک ایده و پیش‌بردن آن کافی است. سرمایه چندمیلیونی لازم ندارد و کار را می‌توان در طول زمان گسترش داد. بانویی که در شماره امروزمان با او گفت‌وگویی کرده‌ایم، کسب وکار خردی دارد.

اما هزینه‌های یک زندگی را تامین می‌کند و این توان را دارد که هزینه‌های زندگی چندین نفر دیگر را هم تامین کند. کسب‌وکاری که براساس رسپی‌های شیرینی‌پزی بنا نهاده شده است. حالا زنی با دست‌کش سفید و روپوش به غایت پاکیزه‌اش با وسواسی زنانه و دقتی شگفت‌انگیز در شرق تهران شیرینی‌هایش را می‌پزد و تزیین می‌کند و می‌فروشد و کارش را عاشقانه دوست دارد.

شیرینی‌پز خانگی‌ام

دستورها و به‌اصطلاح رسپی‌هایش همه خانگی است. مواد افزاینده به شیرینی‌هایش نمی‌زند و می‌گوید من قناد نیستم بلکه یک شیرینی‌پز خانگی‌ام. می‌گوید افزاینده‌ها شیرینی را برای مدت طولانی نگه می‌دارند و همین هم موجب شده تا طعم‌شان عوض شود اما شیرینی خانگی این مشکل را ندارد. بنابراین مشتری آن را می‌پسندد. من هم همیشه دلم می‌خواهد که مردم شیرینی باکیفیت بخورند و خامه‌های شیرینی را دور نریزند کاری که اغلب در مورد شیرینی‌های بازاری اتفاق می‌افتد. در حال حاضر حدود 25مدل شیرینی خشک و‌ تر می‌پزد.

از تجربه تا هزینه‌های آموزش

نوجوان هم که بودم و در خانه پدری، شیرینی می‌پختم و مردم سفارش‌های شیرینی و کیک عیدشان را به من می‌دادند. بعد از ازدواج هم این کار را ادامه دادم و کم‌کم به این فکر افتادم که در این زمینه کارگاهی داشته باشم که شاگردانی هم تربیت کنم که هم به من کمک کنند و هم درآمدزایی برای‌شان ایجاد شود. خودش البته بیشتر به‌صورت تجربی شیرینی‌ها را درست می‌کند و هزینه‌های آموزشگاه‌ها را بالا می‌داند: هزینه‌هایی که آموزشگاه‌ها دریافت می‌کنند بسته به تعداد جلسات و اعتبار آموزشگاه متفاوت است. مثلا گاه برای چهار جلسه 300هزار تومان دریافت می‌شود که البته این جلسات معمولا از طرف اتحادیه صنف قنادان برگزار می‌شود و تعداد شرکت‌کنندگان زیاد است. اما آموزشگاه‌های خصوصی برای 4جلسه روی یک میلیون و 200هزار تومان می‌گیرند و هستند آموزشگاه‌هایی که برای یک جلسه هشت‌ساعته یک میلیون تومان دریافت می‌کنند. باغشنی همچنین اضافه می‌کند که گاه هزینه‌ها را براساس تعداد دستورهای پختی که آموزش می‌دهند، محاسبه می‌کنند مثلا هر دستور پخت بین 100تا 200هزار تومان.

شیرینی ایرانی خیلی نداریم

شیرینی خانگی موجود در بازار بیشتر براساس دستورهای جهانی پخت می‌شوند و کمتر رسپی داخلی داریم. باغشنی ضمن بیان این نکته می‌افزاید: شیرینی‌های فرانسوی مانند مادلن، دانمارکی و اتریشی بیشترین تقاضا را در بازار دارند. البته ایرانی‌ها در شیوه پخت و حتی دستورها تغییراتی هم داده‌اند و مثلا شیرینی ناپلئونی که در بازار ایران به‌فروش می‌رسد، همساز شده با ذائقه ایرانی است و ناپلئونی اصل نیست. ذائقه ایرانی خواهان کرم بیشتر روی شیرینی، خامه زیاد و زیبایی ظاهر شیرینی است.

سرمایه‌ اولیه

اما هزینه‌های راه‌اندازی یک کارگاه شیرینی‌پزی چقدر است. باغشنی می‌گوید بیشترین سرمایه برای راه‌اندازی این کار مربوط به اجاره یک ملک و خرید دستگاه‌های لازم برای شیرینی‌پزی است. بسته به اینکه کار چقدر گسترده باشد به فر‌هایی با تعداد سینی‌های متنوع نیاز است. همچنین دستگاه‌های خمیرپهن‌کن، گل خامه‌زن، داغ زن و غیره نیز لازم است که ابزار اصلی کار هستند. در کل برای انجام این کار بیش از 10دستگاه نیاز است.

هرچند من با حداقل امکانات و تنها با یک فر کارم را شروع کرده‌ام و فعلا بیشتر از نیروی بازوی خودم استفاده می‌کنم. فر قیمت‌های متنوعی دارد و بین 10تا 27میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. وی انواع فرهای شیرینی‌پزی موجود در بازار را ایرانی معرفی می‌کند و مثلا بزرگ‌ترین‌شان 16سینی دارد که نمونه‌های برقی و گازی‌اش در بازار موجود است. باغشنی نمونه‌های برقی را پیشرفته‌تر و دقیق‌تر می‌داند.

تولیداتی امیدبخش

کارگاهی که این بانوی فعال ایجاد کرده است، روزی 20کیلو شیرینی تولید می‌کند: با یک همزن کوچک و یک فر این کار را انجام می‌دهم. قیمت متوسطی هم که برای شیرینی‌هایش تعریف می‌کند 20هزار تومان است. می‌گوید: اگر این کار را گسترش دهم حدود 12نفر می‌توانند در کنارم کار کنند و صاحب درآمد شوند. البته وی گران‌های بازار را انواع دسرها، چیزکیک و موزکیک شکلاتی می‌داند که هر کیلو بین 40تا 50 هزار تومان است و او شیرینی‌جاتی از این دست را به‌صورت برشی می‌فروشد.

می‌گوید فرهنگ خرید مردم در حال تغییر است. به همین دلیل خرید برشی هم چند سالی است که به اصطلاح مد شده و من هر برش را تا 7هزار تومان به فروش می‌رسانم. شیرینی کشمشی‌اش را بی‌رقیب می‌داند و کلی از آن تعریف می‌کند و می‌گوید در منطقه خودمان همه سراغ این شیرینی من را می‌گیرند.

فروش مناسبتی

مشتریان باغشنی از همه طیف سنی هستند. همچنین علاوه بر مصارف خانگی و هفتگی و حتی روزانه، جشن‌ها، مناسبت‌ها، اعیاد و تولد‌ها فرصت‌هایی برای رونق کسب وکارش هستند: بیشترین سفارش کیک و شیرینی را در روزهایی اینچنینی می‌گیرم. همچنین روزهای آخر هفته فروش بیشتری دارد. اگر در روزهای عادی بین 60 تا 80هزار تومان فروش دارد، این میزان فروش در روزهای پنجشنبه و جمعه به 150هزار تومان می‌رسد. نه اینکه این درآمد زیادی باشد نه اما مهم راه‌اندازی کسب وکاری است که می‌تواند آینده خوبی داشته باشد. آینده که شهرتی به پهنای یک شهر بزرگ برای صاحبش به ارمغان آورد. باغشنی چنین آرزویی دارد و می‌گوید هدفش تحقق این خواسته است.

آینده‌ای برای صادرات

البته نهایت آرزوهای این زن، فروش در ایران نیست بلکه به بازارهای خارج از ایران هم فکر می‌کند: می‌خواهم شرکت بزرگ شیرینی‌پزی تاسیس کنم و شیرینی صادر کنم. برای این کار باید با شیرینی‌پزی‌های دیگر و افراد باتجربه بیشتری دیدار داشته باشم. باید شیرینی‌هایی در سطح جهانی را بشناسم تا بتوانم به این آرزویم برسم. همسرش هم در این راه همگام و همراه او است: روی کمک‌های مادی و روحی او حساب ویژه‌ای می‌کنم و همواره من را در این راه همراهی کرده است. حتی چند ماه پیش در کارگاه من دچار حادثه شد و دست و پایش شکست و حتی مجبور شدم مدتی تنها از او نگهداری کنم اما همواره من را حمایت می‌کند و این انرژی من را به جلو می‌برد.