تداوم کاهش قیمت نفت در سال 2015

بهای قیمت نفت خام در سال 2014 به یک‌باره تا 110 دلار افزایش یافت اما به یک‌باره این قیمت در شش ماه دوم روند کاهشی را آغاز کرد به طوری که به 57 دلار رسید براساس پیش‌بینی‌های موجود این کالای استراتژیک در سال 2015 نیز روند کاهشی خود را ادامه خواهد داد، اما در نهایت در عدد 40‌دلار متوقف خواهد شد. 

اگرچه در هفته گذشته قیمت نفت روند افزایشی و کاهشی داشته است اما این روند با وضعیت موجود نمی‌تواند امیدوارکننده باشد زیرا کشورهای صادرکننده بزرگ نفت خام هیچ‌کدام حاضر نیستند به دلیل منافع خود سقف تولیدات را کاهش دهند. در این میان کشور عربستان در رأس همه کشورهای اوپک بازی فنی خود را آغاز کرده است، به خاطر این بازی از سوی کشورهای غربی و امریکا مورد حمایت قرار گرفته است. با این وجود آینده مبهم نفت خام برای کشور ایران که وابستگی بسیاری به نفت دارد، سرنوشت ساز است. 

منصور معظمی، معاون وزیر‌نفت در برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «بازار نفت متلاطم است و نمی‌توان با هر افزایش یا کاهش قیمت نفت امیدوار یا ناامید شد. آینده‌نگری در حوزه نفت بسیار سخت شده و تجربه این را اثبات کرده است که در این حوزه تنها باید صبر کرد از سویی نباید تحت تاثیر تحلیل‌های رسانه‌های خارجی قرار گرفت.‌» وی می‌افزاید: «با این وجود دولت در نهایت قیمت هر بشکه نفت خام را 70 دلار تعیین کرده است.‌»

کاهش 5 درصدی عرضه نفت تنها راه نجات

در این رابطه محمد خطیبی، نماینده پیشین ایران در اوپک با اشاره به اینکه قیمت نفت افزایش قابل‌توجهی نداشته است و مادامی که مدیریت عرضه از سوی صادرکنندگان بزرگ صورت نگیرد، ‌نمی‌توان به این افزایش امیداور بود، به «فرصت امروز» می‌گوید: «نفت کالای معمولی نیست و استراتژیک است؛ در گذشته هر بار به دلیل رها شدن مدیریت عرضه قیمت نفت کاهش یافته است اما بعد از مدتی با مدیریت قیمت‌ها افزایش می‌یابد؛ به اعتقاد من وضعیت کنونی نیز با مدیریت عرضه قابل حل است. در حقیقت، اگر صادرکنندگان بزرگ تنها پنج درصد از تولیدات خود را کاهش دهند در حداقل زمان قیمت هر بشکه نفت خام 50 درصد افزایش خواهد یافت.‌»

وی با اشاره به اینکه کاهش قیمت نفت خام تنها به ضرر تولیدکنندگان نیست و مصرف‌کنندگان بزرگ نیز با نوسانات قیمت آسیب می‌بیند، می‌افزاید: «تنزل قیمت موجب متضرر شدن سرمایه‌گذاران می‌شود چراکه ابهام در آینده سرمایه‌ها هیچ‌گاه مورد تایید نبوده است.‌»

علی العمر، وزیر نفت کویت از تمام تولیدکنندگان نفت در جهان خواست که در سال آینده تولید خود را افزایش ندهند، چراکه موجب ثبات قیمت‌ها خواهد شد. البته فرصت کاهش تولید را به غیر‌اوپکی‌ها می‌دهیم. 

اوپک آغازگر کاهش تولید شود

خطیبی، در واکنش به این اظهار نظر اعلام می‌کند: «اگر قرار به کاهش تولید نفت است باید تمامی صـادرکـنـنــدگـان در آن مشارکت کنند؛ نباید انتظار داشت که کشورهای اوپک از کاهش عرضه امتناع کنند و کشورهای غیر‌اوپک برای تثبیت قیمت‌ها عرضه کمتری داشته باشند.‌»

به گفته این کارشناس اوپک، تاکنون کاهش قیمت‌ها کاملا اقتصادی بود، اما با توجه به واکنش‌های اخیر غرب به‌ویژه امریکا و تشکر از تولیدکنندگان بزرگ اوپک برای کمک به سقوط قیمت نفت خام، می‌توان به این نتیجه رسیدکه افزایش عرضه نفت خام و عدم تمایل برای مدیریت آن از سوی برخی از کشورهای عربی ریشه در توطئه سیاسی امریکا دارد، از این رو، اگر پیش‌بینی‌ها برای کاهش بهای هر بشکه نفت‌خام به زیر 50 دلار حتی تا 20 دلار می‌تواند در آینده محقق شود. 

البته این روزها پیش‌بینی‌ می‌شود که در سال 2015 به دلیل افزایش عرضه نفت شیل امریکا و سایر تولیدکنندگان رقیب تقاضای جهانی نفت اوپک کاهش یابد. با این وجود اوپکی‌ها در آخرین نشست خود همچنان به تولید روزانه 30 میلیون بشکه نفت خام تاکید کردند. 

فریدون برکشلی، نماینده پیشین نفت اوپک و تحلیل‌گر بین‌المللی نفت درباره این پیش‌بینی به «فرصت امروز» می‌گوید: ‌‌«در مورد نفت شیل ابهامات زیادی وجود دارد و مشخص نیست که کیفیت و کمیت آن به چه صورت است، از این رو نمی‌توان نسبت به موضوعی که ابهام دارد این پیش‌بینی را داشت. نفت اوپک و حتی نفت‌های غیراوپک که در بازار در حال معامله هستند، برای خریداران کاملا تعریف شده است چگونه می‌توان برای نفتی که هنوز بازاری دارد این پیش‌بینی را داشت.‌»

کاهش نفت خام ادامه دارد

وی درباره وضعیت کنونی قیمت نفت خام در سال 2015 می‌گوید:‌ «در سال آینده قیمت هر بشکه نفت خام در نهایت به 40 دلار خواهد رسید، یعنی کف کاهش قیمت نفت خام 40 دلار خواهد بود و بیش از این کاهش نخواهد یافت. از سویی نباید به این افزایش‌های مقطعی یک هفته گذشته دلخوش بود، زیرا با سیاست در پیش گرفته برخی از کشورها قیمت نفت نمی‌تواند روند افزایشی داشته باشد.‌»

برکشلی با بیان اینکه از سال 2010 به یک‌باره قیمت نفت‌خام افزایش یافت، ‌می‌افزاید‌: «چرا آن زمان که قیمت نفت خام افزایش یافت، بی‌آنکه دلیل منطقی داشته باشد کسی جویای این افزایش قیمت نبود؟! جهش معنادار قیمت نفت در بازارهای جهانی تنها موجب خشنودی تولیدکنندگان بود. در این مدت وضعیت مخازن نفتی بهبود یافت و تولیدکنندگان به دلیل ارزش بالای قیمت نفت تولیدات خود را افزایش دادند.‌»

به گفته این تحلیلگر بین‌المللی نفت وضعیت بیشتر کشورهای صادرکننده نفت از نظر سیاسی، امنیتی و اقتصادی مطلوب نیست و با توجه به عرضه نفت شیل در سال آتی وضعیت بازار نفت خام پر از ابهام خواهد بود و نمی‌توان آینده‌ای برای وضعیت نفت خام پیش‌بینی کرد، اما در نهایت شاهدکاهش بیش از 40 دلار نخواهیم بود و در بهترین حالت نیز افزایش قیمت نفت مانند قبل نخواهد بود.