تحقق شفاف‌ سازی مالی با یکسان‌ سازی نرخ ارز

فعالان صنعت پتروشیمی تک نرخی شدن قیمت ارز را یکی از مهم‌ترین عوامل در تحقق شفاف‌سازی مالی اعلام کرده‌اند. آنها با تاکید بر اینکه شفاف‌سازی صورت‌های مالی شرکت‌ها و مجتمع‌‌های پتروشیمی سبب خواهد شد تا عملکرد مدیران این شرکت‌ها مورد ارزیابی واقعی قرار گیرد معتقدند که تنها در این صورت مدیران توانمند مجتمع‌ها و شرکت‌های پتروشیمی شناخته خواهند شد. 

تک نرخی شدن ارز در صنعت پتروشیمی در نرخ سود حاصله تاثیرگذار است و این می‌تواند در بالا بردن شاخص سود سهام پتروشیمی‌ها نیز موثر باشد. با این وجود بازار محصولات پتروشیمی با دو نرخی بودن ارز، آشفته است و این موضوع موجب شده تا مدیران پتروشیمی‌ها با چالش مواجه شوند، به‌طوری که مشخص نیست محصول تولید شده را با چه نرخی اعلام کنیم. نظرات متعددی در این خصوص وجود دارد؛ عده‌ای معتقدند باید نرخ مبادله‌ای باشد و عده‌ای می‌گویند محصول با نرخ آزاد قیمت‌گذاری شوند و حتی عده‌ای از نرخ میان مجتمعی سخن می‌گویند.

مدیرعامل پتروشیمی مروارید موافق سرسخت تک نرخی شدن ارز

غلامرضا جوکار، مدیرعامل پتروشیمی مروارید با بیان اینکه تک نرخی شدن ارز بسیاری از مسائل شرکت‌های فعال در پتروشیمی‌ها را روشن می‌کند، به «فرصت‌امروز» می‌گوید: «تک نرخی شدن ارز مبادلات تجاری را به واقعیت نزدیک و تکلیف صنعت و اقتصاد را مشخص می‌کند. یکی از مهم‌ترین تاثیرات آن در صنعت پتروشیمی این است که شفاف‌سازی مالی مجتمع‌ها و شرکت‌ها را موجب خواهد شد، از این رو طرفدار تک نرخی شدن ارز هستم.»

این فعال عرصه پتروشیمی با اشاره به تاثیر منفی دو نرخی بودن ارز بر مدیریت مفید می‌افزاید: «حقیقتا در حال حاضر عملکردهای مدیریتی به اختلاف قیمت ارز وابسته است و مشخص نیست که مدیران فعال در شرکت‌های پتروشیمی بــراسـاس توانمندی‌های مدیریتی می‌توانند برای شرکت سودآور باشند یا تفاوت اختلاف قیمت ارز. این در حالی‌است که یک مدیر موفق می‌تواند در سودآوری یک بنگاه و شرکت 10 تا 15 درصد تاثیر مستقیم داشته باشد و این رقم در صنعت پتروشیمی بسیار حائز اهمیت است، حال با اختلاف ارز و تاثیر آن در سودآوری مــحـصولات پتروشیمی‌ها توانـمـنــدی مدیران در سودآوری دیده نمی‌شود.»

واحدهای پتروشیمی به دلیل اینکه واحدهای تولیدی هستند از تک نرخی بودن ارز استقبال می‌کنند.

مدیرعامل پتروشیمی شیراز از شفافیت مالی می‌گوید

کیانوش کاظمی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی شیراز نیز از موافقان تک‌نرخی بودن ارز در صنعت پتروشیمی است و در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «پتروشیمی‌ها علاوه بر فروش محصولات، خرید نیز دارند و باید خوراک مورد نیاز را خریداری کنند. براساس محاسبات انجام شده اگر نرخ ارز در پتروشیمی‌ها یکسان‌سازی شود، برای ما بهتر است.»

وی در تشریح بیشتر این موضوع می‌گوید: «شاید در فروش برخی از محصولات دو نرخ بودن ارز و شناور بودن قیمت‌ها، سودآوری برای شرکت‌ها داشته باشد اما در بررسی صورت گرفته مشخص شد براساس فاکتورهای خریدوفروش این سود چشمگیر نیست، از این رو با یکسان‌سازی نرخ ارز در این صنعت صورت‌های مالی شفافی خواهیم داشت و به ضرر ما نخواهد بود.»

کاظمی درباره مقاومت برخی از واحدهای پتروشیمی برابر تک نرخی بودن ارز نیز می‌گوید‌: «بعید می‌دانم در این صنعت کسی مخالف باشد، زیرا خروجی تک نرخی بودن ارز شفاف‌سازی صورت‌های مالی سالانه خواهد بود.»

غلامحسین نجابت، مدیرعامل اسبق شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این باره می‌گوید: «تک نرخی شدن ارز بر صنعت پتروشیمی و جذب سرمایه‌گذار تاثیر مستقیم و مثبتی دارد و اجرایی شدن آن به شفافیت در این صنعت کمک خواهد کرد. برای سرمایه‌گذار خارجی تک نرخی شدن ارز تفاوتی ندارد، اما سرمایه‌گذاران داخلی تکلیف روشن‌تری دارند و سرمایه‌گذاران به درستی فرآیند خریدوفروش را محاسبه می‌کنند و میزان سود شفافیت خواهد داشت.»

نجابت بر این باور است که مدیریت پتروشیمی‌ها خصوصی است و باید ارز تک نرخی باشد. حال با توجه به سابقه مدیریتی وی در بدنه دولت این سوال مطرح می‌شود که در صورت تداوم مدیریت دولتی در صنعت پتروشیمی آیا دو نرخی بودن ارز تاثیر مثبتی بر سوددهی پتروشیمی‌ها داشت؟

مدیرعامل اسبق شرکت ملی صنایع پتروشیمی و کارشناس در حوزه پتروشیمی در این زمینه می‌گوید: «زمانی که مدیریت پتروشیمی‌ها دولتی بود، موظف بودیم سود حاصله از دو نرخی بودن در صادرات را برای بدهی فاینانس‌ها پرداخت می‌کردیم یا مستقیم به خزانه دولت واریز می‌شد و هرگز این سود تبدیل به ارز نمی‌شد. بخش خصوصی نیز همان کاری را که بخش دولتی در خصوص ارز انجام می‌داد انجام می‌دهد.»

وی می‌افزاید: «هم‌اکنون صاحبان پتروشیمی‌ها ارز حاصل از فروش محصولات را در بازار می‌فروشند یا آن را با قیمت دولتی، به دولت می‌فروشند، بنابراین برای تک نرخی شدن ارز دولت ناچار است قیمت ارز را افزایش دهد و بازار آزاد نیز قیمت ارز را کاهش دهد تا به تک نرخی شدن ارز نزدیک شویم، از این رو پتروشیمی‌ها در این موضوع متضرر نخواهند شد.»

* ارتباط با کارشناس: ebrahimi1941@gmail.com