پس از حصول توافق هستهای و لغو تحریمها امکان گسترش فعالیتهای تجاری برای اکثر صنایع و شرکتهای پذیرفته شده در بورس فراهم شده و باعث افزایش سودآوری خواهد شد. در این بین صنعت داروسازی از صنایعی است که میتواند مورد توجه قرار گیرد. این صنعت بورسی دارای 33 شرکت زیرمجموعه است. یکی از نکات مثبت درمورد شرکتهای این گروه تولید کالای ضروری و نهایی و اصطلاحا تولید کالاهای مصرفی است، در مورد چنین کالاهایی درعلم اقتصاد کالا با عدم کشش بالا گفته میشود بدین معنا که هر اندازه هم قیمت کالا افزایش یابد مصرفکننده به علت نیازی که به کالا دارد نمیتواند از مصرف کالا منصرف شود.
به همین دلیل نیز معمولا همچون دیگر صنایع دچار نوسان زیادی در عملکردشان نمیشوند. یکی از ریسکهای این صنعت مواجهه با هزینههای مالی بالا به معنای گرفتن وام با نرخ بهره زیاد است که البته رفع تحریمها و اجرایی شدن آنها میتواند این ریسک را برطرف کرده تا شرکتها بتوانند علاوه بر اخذ وام ارزی با بهره کم، امور بانکی و نقل و انتقال وجوه و همچنین افتتاح ال سی خود را به سهولت انجام دهند. یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه کرد گواهینامههایی است که در این صنعت تعیینکننده هستند. ممکن است در دیگر صنایع گرفتن گواهینامههای مربوط به آن صنعت، تاثیری در روند عملیاتی و سودآوری شرکت نداشته باشد اما در صنعت دارو اخذ هر گواهینامه میتواند بر روند سودآوری و میزان فروش شرکت تاثیر مستقیم داشته باشد و مجوزی برای افزایش صادرات و فروش داخلی شرکت محسوب شود، زیرا به دلیل حساسیت محصولات دارویی، کشورها برای صدور مجوز واردات دارو از شرکتهای صادرکننده مجوزها و گواهینامههایی را طلب میکنند. یکی از این گواهینامههاGMP است که مخفف عبارت good manufacture product و به معنای روشهای خوب ساخت است.
به زبان سادهتر بخشی از سامانه تضمین کیفیت است که اطمینان میدهد محصول بهصورت یکنواخت و مناسب براساس استانداردهای کیفی تولید و مورد کنترل قرار گرفته است هرچند اخذ این گواهینامه نیازمند فراهم کردن زیرساختها و پیادهسازی الزاماتی است که ممکن است برای شرکت، هزینههایی در بر داشته باشد و البته اکثر شرکتهای دارویی این استاندارد را دارا هستند. از دیگر پتانسیلهای این صنعت میتوان به حمایتهای دولتی از صنعت دارو اشاره کرد که برعکس دیگر صنایع با ارز مبادلاتی به واردات مواد اولیه اقدام میکنند که خود باعث کاهش بهای تمامشده شرکتهای تولیدکننده خواهد شد.
البته نکتهای که در مورد این شرکتها باید به آن اشاره کرد نرخگذاری دستوری محصولات تولیدی این شرکتها توسط وزارت بهداشت است. مورد دیگر که میتوان با بررسی صورتهای مالی شرکتها دریافت مشکلاتی است که روند دریافت مجوز ساخت داروی جدید برای شرکتها ایجاد میکند. بهطور مثال در صورتهای شرکت داروپخش عنوان شده که شرکت به اخذ مجوز تولید انسولین اقدام کرده و مواد اولیه موثره این محصول را نیز خریداری کرده اما به علت طولانی شدن دوره دریافت مجوز مذکور که موجبات احتمال سپری شدن تاریخ مصرف مواد خریداری شده را فراهم میساخت، شرکت نسبت به فروش قسمتی از مواد اولیه اقدام کرده و مقدار 63کیلوگرم از مواد مذکور را به مبلغ 106میلیارد ریال در شهریورماه سال گذشته به شرکت دیگر فروخته است البته شرکتهای تولیدکننده دارو برای تسلط بر بازار و عقب نماندن از دیگر رقبا مجبورند تخفیفاتی را در فروش خود اعمال کنند که این مورد باعث کاهش میزان فروش آنها خواهد شد، البته صنعت دارو نیز مثل دیگر صنایع بورسی از لغو تحریمها منتفع خواهد شد. با بررسی اجمالی صورتهای داروییها به راحتی میتوان به تاثیر رفع تحریمها پی برد زیرا اکثر این شرکتها مواد اولیه خود را از کشورهای آسیایی مثل چین، هند و کرهجنوبی و کشورهای اروپایی همچون ایتالیا، آلمان، فرانسه، هلند و برخی شرکتها هم چون داروسازی جابربنحیان مواد بستهبندی را از انگلیس وارد میکنند که با لغو تحریمها هم تهیه مواد اولیه تسهیل خواهد شد و هم هزینه واردات کاهش پیدا خواهد کرد.
همچنین با بررسی صورتهای برخی از شرکتهای این صنعت و سودی که برای هر سهم طی سه سال 92، 93 و 94 در نظر گرفتهاند میتوان روند رشدی را مشاهده کرد، البته وضعیت بد اقتصادی در سال 93 بر میزان سودآوری اکثر شرکتها تاثیر منفی داشته اما این شرکتها نسبت به سال 94 خوشبین بوده و eps خود را برای این سال افزایش دادهاند. شاهد این ادعا داروسازی البرز با نماد دالبراست که درسال 92، 2248ریال سود شناسایی کرد اما در سال 93 دچار افت شده و سود هرسهم را 2185ریال مشخص کرده ولی برای سال 94، 2544ریال سود را پیشبینی کرده همچنین دزهراوی نیز عملکردی مشابه دالبر داشته و سال 92 را با 6942 سود برای هر سهم به پایان برده اما در سال 93 دچار افت شده و با 3درصد کاهش سود 6762ریال را محقق کرده و برای سال 94، 7230ریال سود پیشبینی کرده است. در این بین اما شرکتی مثل داروسازی سینا توانسته در سال 93 نیز روند روبه رشد خود را حفظ کرده و از سود 2342 ریال در سال 92 و 2426ریال در سال 93 به پیشبینی 2831ریال برای سال 94 برسد.
به طور کلی شرکتهای فعال صنعت دارویی با لغو تحریمها علاوه بر اینکه میتوانند مواد اولیه خود را ارزانتر و راحتتر تهیه کند، باتوجه به فناوریهای موجود و توان علمی کشور میتوانند بازارهای خود را گسترش و بالطبع آمار فروش خود را افزایش دهند و همانطور که چند شرکت بهعنوان نمونه مثال زده شد، از رشد سودآوری برخوردار شوند.