بورس چگونه به رونق می‌رسد؟

علت ریزش‌های اخیر شاخص کل بورس را می‌توان تحت تاثیر تغییرات قیمت دلار و طلا دانست. سفته بازی‌ها و دلالی‌ها باعث شد قیمت طلا و ارز کاهشی را که انتظار می‌رفت تجربه نکند. در ابتدای توافق خوش‌بینی‌هایی به‌وجود آمد که پیش‌بینی می‌شد بورس تهران کمی رونق پیدا کند که این اتفاق هم افتاد اما از سویی انتظار می‌رفت که قیمت دلار و طلا کاهش یابد و به تعادل برسد در‌حالی‌که این امر رخ نداد و مجددا با افزایش‌هایی در نرخ ارز مواجه شدیم و شاهد خروج بخشی از سرمایه‌ها از بازار بورس بودیم.

با وجود اینکه بازارسرمایه ایران نسبت به کوچک‌ترین اخبار اقتصادی و سیاسی حساس است و واکنش نشان می‌دهد ولی به نظر می‌رسد نسبت به اعلام موافقت بانک‌ها برای کاهش دو درصدی نرخ سود سپرده‌ها واکنش زیادی از خود نشان نداد و می‌توان علت را این گونه بیان کرد که با وجود اینکه مقامات دولتی اعلام کرده‌اند تورم کاهش یافته، حتی در صورتی که افزایش نرخ هم مشاهده نشود، با این حال مردم به طور واقعی کاهش نرخ تورم را احساس نمی‌کنند و این احساس همگانی نشده، بنا بر این نسبت به این خبر‌ها واکنشی دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد هنوز برای اینکه نرخ بهره کاهش یابد زود است و احتمال این وجود دارد که بانک‌ها از منابع مالی تهی شوند و سرمایه‌ها به سوی بازار مسکن، طلا و ارز سرازیر شود، زیرا در حال حاضر انتظارات از بازارهای دیگر بالا رفته و انتظارات از بازار بورس برآورده نشده است. از سوی دیگر، بازار با ابهام در توافق نهایی مواجه است که این خبرها باعث شده خوش‌بینی‌های اولیه نیز زیر سوال برود.

در حالی که بازار سرمایه ایران با کمبود نقدینگی رو‌به‌رو است، ورود سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند در ورود نقدینگی به بازار کمک کند اما این امر منوط به این است که به توافق نهایی دست یابیم که به نظر می‌رسد دست خواهیم یافت و توافق نهایی حاصل شود زیرا طرفین مذاکرات راهی را طی کرده‌اند و به مرحله‌ای رسیده‌اند که بازگشت از این راه برای هر دو طرف مذاکره شاید غیر‌ممکن باشد و باید در هر صورت به سرانجام برسد. در صورتی که توافق نهایی به سرانجام برسد، سرمایه‌گذاری خارجی در ایران نیز انجام خواهد شد و شاهد رونق اقتصادی خواهیم بود. کما اینکه در حال حاضر نیز افرادی از خارج از اروپا و آمریکا برای مذاکرات اقتصادی به ایران می‌آیند که همین امر می‌تواند نویدبخش این باشد که توافق نهایی انجام و سرمایه‌گذاری خارجی در ایران انجام شود. بقیه کارها هنر دولت است که بتواند موانع را از میان بردارد و کارها را تسهیل بخشد تا زمینه سرمایه‌گذاری خارجی فراهم شود. 

علاوه بر عوامل خارجی و توافق نهایی، از جمله عوامل دیگری که می‌تواند به رشد بازار و رونق اقتصادی کشور کمک کند بحث توریست و گردشگری است. کشور ما از نظرگردشگری با مشکلاتی هم از نظر فرهنگی و هم ساختاری مواجه است و هنوز سیستم‌های هتلداری و پذیرایی رشد و ظرفیت لازم را برای ورود توریست‌ها به ایران ندارد و نتوانسته‌ایم زمینه‌های مناسب را برای جذب کامل توریست فراهم کنیم که این‌ها زمینه‌هایی است که می‌توان در آن فعال بود و به نتیجه خوبی رسید.

* تحلیلگر و کارشناس اقتصادی