بودجهبندی سرمایه یک فرآیند گام به گام است که کسبوکارها از آن برای تایید یا رد صلاحیت یک پروژه سرمایهگذاری استفاده میکنند. بودجهبندی سرمایه کاری بسیار مهم است چراکه دو ویژگی «پاسخگویی» و «سنجشپذیری» را برای کسبوکارها ایجاد میکند. هر کسبوکاری که در صدد سرمایهگذاری منابع خویش در یک پروژه سرمایهگذاری است، بدون در نظر گرفتن ریسکها و میزان بازگشت سرمایه، در خطر عدم پاسخگویی از سوی صاحبان یا سهام داران آن قرار دارد. از این گذشته اگر یک کسبوکار هیچ روشی برای سنجش اثرگذاری تصمیمهای سرمایهای خود نداشته باشد، شانس باقی ماندن آن در بازار سراسر رقابت این روزها بسیار پایین میآید.
ماهیت هر کسبوکار (جدا از همه جنبههای غیرسود وزیانیاش) یک فعالیت برای کسب سود است. فرآیند بودجهبندی سرمایه روشی سنجشپذیر برای تعیین سودآوری مالی و اقتصادی دراز مدت هرگونه پروژه سرمایهگذاری است. بودجهبندی برای کسبوکارها نیز بسیار حیاتی است چون یک فرآیند گام به گام ساختاری را شکل میدهد؛ فرآیندی که یک شرکت را در انجام کارهای زیر توانمند میکند :
-1 ایجاد و چارچوببندی اهداف استراتژیک بلندمدت
توانایی تعیین اهداف بلندمدت امری ضروری برای رشد و کامیابی هر کسبوکاری است. توانایی ارزیابی/ ارزشیابی پروژههای سرمایهگذاری از مسیر بودجهبندی سرمایه چارچوبی برای کسب وکارها ایجاد میکند که از طریق آن میشود راه طولانی آینده را مسیریابی کرد.
-2 دنبال پروژههای تازه سرمایهگذاری بودن
وقتی بدانیم چگونه میخواهیم در یک پروژه سرمایهگذاری کنیم و چه اصول و ارزشهایی را برایش در نظر داریم، ساده میتوانیم به دنبال پروژههای تازه در سرمایهگذاری باشیم. انتخاب هوشمندانه سرمایهگذاریها به کسبوکار کمک میکند تا در بازار رقابت و سود در صنعت خودشان کامیابتر پیش برود.
-3 برآورد و پیشبینی جریان نقدی در آینده
جریان نقدی در آینده همان چیزی است که در درازمدت برای یک کسبوکار وزن و اعتبار میآورد. بودجهبندی سرمایه به مدیران اجرایی اجازه میدهد که یک پروژه بالقوه را بگیرند و جریان نقدی آن را در آینده پیشبینی کنند. به این ترتیب آنها میتوانند درباره پذیرش یا رد آن پروژه سرمایهگذاری تصمیمگیری کنند.
-4 آسانسازی انتقال اطلاعات
از زمانی که یک پروژه کار خود را بهعنوان یک ایده تازه آغاز میکند تا زمانی که پذیرفته و رد میشود، تصمیمهای رنگارنگ و گوناگونی باید در سطوح مختلف مقامات گرفته شود. فرآیند بودجهبندی سرمایه انتقال اطلاعات به تصمیمسازان در یک نهاد را آسانسازی میکند.
-5 دیدهبانی و کنترل هزینهها
با تعریف دقیق بودجه برای هر بخش، هزینههای ضروری و هزینههای مورد نیاز برای تحقیق و توسعه در یک پروژه سرمایهگذاری به تفکیک مشخص میشوند. از آنجا که یک پروژه میتواند تنها به خاطر نبود دیدهبانی و کنترل مناسب بر هزینهها به قهقرا کشیده شود، این گام سودهای فراوانی را در فرآیند بودجهبندی به دنبال خواهد داشت.
-6 تصمیمسازی
وقتی بودجهبندی سرمایه در یک فرآیند درست و بجا باشد، هر شرکتی میتواند مجموعهای از قوانین برای تصمیمسازیها را وضع کند. این قوانین تعیین میکند که کدام پروژههای سرمایهگذاری پذیرفتنی هستند و کدامها ارزش سرمایهگذاری ندارند. به این ترتیب هرچه وضعیت بودجهها و پولها روشنتر و شفافتر باشد، تصمیمگیری برای پذیرش پروژههای سرمایهگذاری هم راحتتر و دقیقتر خواهد بود. این امر سرعت کار را بالا برده و نتایج را نیز قطعا بهتر خواهد کرد.