بازگشت سعید از امریکا

در سال 1336 سعید، چهارمین فرزند خانواده ما پس از دریافت لیسانس مهندسی برق از امریکا به ایران بازگشت و بلافاصله کار را در کنار من و برادرش مهندس محسن خلیلی آغاز کرد. کارها بسیار زیاد و انبوه شده بود و با آمدن او مقداری از این بار کاری کاسته شد. 

او گاه به عنوان منشی، نامه‌های من را به زبان انگلیسی می‌نوشت، گاهی به امر فروش کمک می‌کرد، پاره‌ای از اوقات با برادر بزرگ در کار سازندگی همراه می‌شد و بالاخره به پیشنهاد من کار حفر چند چاه و نصب پمپ در آنها به منظور ایجاد سیستم اضطراری آبرسانی برای سازمان آب تهران، به طور کامل به عهده او گذاشته شد. کاری که مهندس سعید خلیلی دو سال تمام برای آن وقت گذاشت و در انتها هم آن ثمری را که می‌خواست حاصل نشد. 

این قسمت را به روایت خودش می‌خوانید:

«در زمستان سال 1340 به سبب سرمای فوق‌العاده ناگهان داخل لوله انتقال آب از سد بیلقان به تصفیه‌خانه آب تهران، پر از قطعات بسیار کوچک یخ شد و انتقال آب خام به تهران کاملا قطع شد و شهر در آستانه بی‌آبی قرار گرفت. 

رییس سازمان آب وقت از پدرم استمداد طلبید. من و برادرم مهندس محسن خلیلی به اتفاق پدرم به سازمان آب رفتیم و پس از 48 ساعت صرف وقت و بدون اینکه لحظه‌ای چشم بر هم بگذاریم با معاضدت مهندسان سازمان آب، بالاخره تصمیم به نصب یک مجموعه پمپ مستغرق جمعا به قدرت 300 اسب در حفره ایجاد شده در نهر کرج که در طول بلوار کشاورز جریان داشت، گرفتیم.

ایجاد این تأسیسات پمپاژ توسط من و برادرم مهندس محسن خلیلی انجام شد و با نصب و راه‌اندازی این مجموعه پمپ ساعت 5 صبح روز بعد، در سرمای 15 درجه زیر صفر، آب نهر کرج از طریق خط لوله 40 اینچ (که به وسیله کارکنان سازمان آب ایجاد شده بود) در همین زمان محدود به تصفیه‌خانه‌ سازمان آب تهران واقع در شمال بلوار مذکور انتقال یافت. سپس با رهنمود مهندسان سازمان آب تهران و تعداد کثیری کارگر طی چند روز خط انتقال آبرسانی از کریستال‌های یخ تخلیه و آب موردنیاز شهر تهران به روال عادی جریان یافت.»

بعد از رفع این مشکل، کمیسیونی متشکل از مقامات مسئول و پدرم با تهیه گزارش مبسوط و ارائه به سازمان بازرسی وقت و ارائه دلایل کافی، احتمال هرگونه خرابکاری را منتفی و تبعات تعقیب قانونی مسئولان سازمان آب تهران را منتفی ساخت.

پدرم مهندس محمود خلیلی و اینجانب پس از رفع مشکل اشاره شده با انجام مطالعات فنی و متفاوت با نظر کارشناسی مهندسان مشاور انگلیسی وقت، حفر 6 حلقه چاه به عمق 300 متر و قطر 30 اینچ در دره سنگلاخ کن و نصب پمپ‌های 600 اسب مستغرق روی آن، که کانال آب بیلقان تهران را تغذیه می‌کرد پیشنهاد کردیم و متعاقبا طرح مربوط ارائه شد. 

انجام طرح اشاره شده که به سبب عمق زیاد چاه و دهانه حفاری 60 سانتی‌متر و کوهستانی بودن منطقه بسیار دشوار بود، به گمان آنکه هرگز عملی نخواهد شد و مایه آبروریزی ما خواهد بود، به صورت کلیدگردان و در مقابل ضمانتنامه سنگین بانکی به ما واگذار شد و قرار اینجانب با پدر این بود که از محل درآمد این کار دشوار (که مسئولیت کامل سرپرستی اجرای آن را پذیرفته بودم)، خانه مسکونی برای شخص من خریداری شود. پس از عقد قرارداد اولین کار حفر یک حلقه چاه آزمایشی و حصول اطمینان از آب تحت‌الارضی بود که این کار عملی شد.

اقدام دوم تدارک دستگاه حفاری مخصوص برای حفر چاه با قطر زیاد به عمق 300 متر بود که ماشین مخصوص حفاری کارخانه .Alfred Wirt Co  بود که ناکارآمد تشخیص داده شد و سپس با کمک پدر از شرکت ملی نفت، دستگاه حفاری مارک Oshkosh اجاره شد و پس از حمل دستگاه به محل و تدارکات دشوار جهت استفاده از روش‌های مناسب، در مدت کوتاهی با مشخصات موردنظر سازمان آب، چاه حفر و لوله‌گذاری و Gravel Packed شد.

متعاقبا شش دستگاه پمپ 600 اسبی با آبدهی 300 متر مکعب در ساعت، سفارش داده شد. در اواسط تابستان 1342 اولین پمپ در اولین چاه نصب و با موفقیت راه‌اندازی شد که مراتب به طور کاملا مستند به سازمان آب تهران گزارش شد. روز بعد دکتر امینی، نخست‌وزیر وقت و مسئول سازمان آب تهران بدون اطلاع قبلی این چاه را مورد بازدید قرار دادند و از میزان آبدهی آن اطمینان حاصل کردند. 

کار ادامه یافت و سومین پمپ نصب و راه‌اندازی شد. بعد از انجام این فعالیت‌های مفید و موفقیت‌آمیز بر ما آشکار نشد چرا سازمان آب تهران به ناگاه به هنگام شروع بهار و در آغاز سال نو دستور لغو قرارداد و ضبط ضمانتنامه‌های ما را صادر کرد و اجرای بقیه پروژه را به عهده گرفت، لذا دیناری جز خرج عاید ما نشد و خانه‌ای هم نصیب ما نگردید. 

ادامه دارد...