بررسی کشت‌ و کار توت فرنگی و سرمایه اولیه مورد نیاز در گفت‌ و گو با مهندس محمد سرسیفی / این کسب‌ و کار سود آور

مهندس محمد سرسیفی، از محققان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان و متخصص کشت و کار و پرورش توت‌فرنگی است. او که تجربه‌ای نزدیک به دو دهه در کار با این گیاه دارد درباره وضعیت کلی تولید این میوه به «فرصت‌امروز» می‌گوید: توت‌فرنگی میوه‌ای لوکس و نوبرانه است و بنا به ویژگی‌هایی که دارد از اقلام اولویت‌دار نیست.

به‌عنوان مثال اگر عرضه مرکبات به بازار کم شود همه نبود پرتقال و نارنگی را می‌بینند یا نبودن سیب در بازار سریع سروصدا راه می‌اندازد اما اگر توت‌فرنگی همه‌جا موجود نباشد شاید هیچ‌کس اصلا متوجه آن هم نشود. او ادامه می‌دهد: پس از دیدگاه کلی این محصول با اقبال ملی رو به رو نبوده و مصرف سرانه چندانی هم ندارد.

تولید استانی توت فرنگی

این کارشناس ارشد کشاورزی وضعیت توت‌فرنگی در کردستان را متفاوت از این برآورد کلی می‌داند و مطرح می‌کند: کشت و کار توت‌فرنگی در استان کردستان رشد کرده و بالیده شد و با توجه به سهم قابل توجه استان کردستان در پرورش این میوه، شاید بتوان گفت این محصول در ایران استانی است و نه ملی. مهندس سرسیفی به عدم توجه کافی به توت‌فرنگی اشاره می‌کند و عنوان می‌دارد: تحقیقات، بودجه و اولویت‌های پژوهشی برخلاف محصولات زراعی مانند گندم، برنج یا حتی گل و گیاهان زینتی هیچ‌گاه روی این میوه متمرکز نبوده که از این دیدگاه احتیاج به توجه بیشتر احساس می‌شود.

مطلب مرتبط: مزایا و معایب مشارکت در کسب و کار

او به ظرفیت‌های کارآفرینی توت‌فرنگی می‌پردازد و توضیح می‌دهد: این محصول سبب اشتغال‌زایی برای 13 هزار خانوار در کردستان شده و آن را به کسب‌ و‌ کاری خانوادگی تبدیل کرده است، کار برداشت بیشتر توسط زنان و کودکانشان انجام می‌شود‌.

در هر هکتار یک نفر به‌صورت دائم مشغول است و در زمان برداشت 10 تا 15 نفر هم به‌صورت فصلی به کارگرفته می‌شوند.کشت و کار خانوادگی توت‌فرنگی در کردستان به‌ویژه در مزارع کوچک پایه ارتباطات اجتماعی این منطقه را شکل داده و از مهاجرت روستاییان به شهرها یا پایتخت جلوگیری می‌کند.

این محقق مرکز تحقیقات کشاورزی کردستان به جاذبه‌های توت‌فرنگی اشاره می‌کند و می‌افزاید: وجود کیفیت بالای خواص خوراکی مانند ویتامین ث و ترکیبات آنتی‌اکسیدانت به مرور و در سال‌های اخیر سبب افزایش اقبال و توجه جامعه به این میوه و گسترش تولید آن شده است، به‌گونه‌ای که در سایر استان‌ها مانند مازندران، گرگان و منطقه جیرفت ما شاهد گسترش کشت و کارها هستیم.

مطلب مرتبط: فروشنده به‌عنوان سفیر برند

بازارسازی؛ راهکار افزونی تولید

او درباره امکان و پتانسیل افزایش تولید این گونه بیان می‌کند: برای افزایش تولید توت‌فرنگی نیاز بازار و وجود امکانات فرآوری باید و حتما در نظر گرفته شود زیرا این محصول بسیار فسادپذیر است و عمر پس از برداشت کوتاهی دارد.

در صورت عدم رعایت این نکته، قیمت محصول به دلیل افزایش عرضه یا کاهش سریع کیفیت، افت قابل توجهی می‌کند و سبب خسارت به کشاورز می‌شود. تولید توت‌فرنگی به دلیل هزینه‌های آن (تنها، عملیات برداشت هر کیلوگرم توت‌فرنگی در حدود 600تومان هزینه کارگری دارد) باید حتما با قیمت مناسب به فروش برسد تا سودمندی اقتصادی خود را حفظ کند.

این محقق علوم کشاورزی در ادامه وضعیت سطح زیر کشت ایران را با ایتالیا، از تولیدکنندگان برتر توت‌فرنگی در جهان مقایسه می‌کند و توضیح می‌دهد: سطح زیر کشت در کشور ما با ایتالیا تقریبا برابر است اما تفاوت در میزان عملکرد در واحد سطح است که سبب اختلاف میزان تولید ما با ایتالیا می‌شود.

ایران پتانسیل بالایی برای افزایش تولید و صادرات توت‌فرنگی دارد که در صورت رعایت نکاتی مانند شناسایی بازار و بازاریابی مدیریت شده، تولید مستمر در کل سال و تنظیم عرضه و مدیریت هزینه‌ها در رقابت با دیگر تولید‌کنندگان از فرصت امیدبخشی برای سودآوری اقتصادی و اشتغال‌زایی برخوردار است. موفقیت منطقه جیرفت کرمان با داشتن 100 هکتار گلخانه تولید توت فرنگی به دلیل عدم وجود رقیب برای این منطقه در تولید زمستانی این محصول است.

مطلب مرتبط: بررسی راهکارهای کلیدی فروشندگی از سوی مجله INC / فروشندگان موفق چه می کنند؟

سرمایه اولیه و سود کشت‌و‌کار توت‌فرنگی

براساس اطلاعاتی که مهندس سرسیفی و مهندس خسروی در اختیار «فرصت امروز» قرار دادند، احداث یک مزرعه یک هکتاری توت‌فرنگی در حدود 25 میلیون تومان (شامل تهیه نشا: 10 میلیون تومان، 10میلیون تومان هزینه احداث سیستم آبیاری قطره‌ای و 5 میلیون تومان سایر موارد مانند نمونه‌برداری و آنالیز خاک و آب و حفر پروفیل، كشت نشا، طراحی باغ و. . .) هزینه به همراه خواهد داشت. البته در این محاسبه هزینه اجاره یا تملک زمین و همچنین اجاره آب منظور نشده است.

در یک سال عملکرد چنین باغی بسته به مدیریت، رقم کشت شده، شرایط اقلیمی و موارد مشابه بین 20 تا 40 تن محصول است که با توجه به قیمت توت‌فرنگی (به جز شرایطی که عرضه به ناگهان و به‌صورت مدیریت نشده افزایش می‌یابد) که در حدود 8 تا 10 هزار تومان است حداقل 160میلیون تومان سودآوری برای تولیدکننده به همراه خواهد داشت. البته در موارد استثنایی و در صورت بهینه‌ بودن تمام شرایط پرورش امکان افزایش عملکرد سالانه تا بیش از 70 تن در سال هم موجود است.

این ارقام مربوط به کشت فضای آزاد توت‌فرنگی بود. کشت خارج از فصل توت‌فرنگی در ساختارهای باغبانی مانند گلخانه بحث جدایی دارد. اولا هزینه‌های اولیه در احداث گلخانه بسیار بالاتر است و برای احداث یک مجتمع تولیدی 4هزار متری به بیش از یک میلیارد تومان نقدینگی نیاز است.

اما از طرف دیگر به دلیل تولید محصول خارج از فصل، درآمدزایی قابل توجهی دارد و هر کیلوگرم توت‌فرنگی خارج از فصل بین 15 تا 20 هزار تومان به فروش می‌رسد و با توجه به تحت کنترل بودن تمام شرایط کشت و پرورش در گلخانه امکان کشت با تراکم بالا وجود دارد و دستیابی به عملکرد 70 تن در سال را میسر می‌کند و با توجه به قیمت بالای آن، سود میلیاردی نصیب تولید‌کنندگان می‌شود.

مطلب مرتبط: نکاتی برای شروع استارتاپ از زبان میلیاردر معروف جیمز دایسون