انواع پیمان در قراردادهای اجرایی حوزه عمران و معماری

در این مقاله به مروری بر دسته بندی های موجود قراردادها و تعاریف آنها پرداختیم. در این مطلب انواع پیمان مورد بررسی قرار می گیرد.

1- پیمان مهندسی و تدارک تجهیزات و کالا: Engineering and procurement contract (EPC)

 پیمانی است که در آن مجموعه خدمات طراحی، مهندسی و تامین مصالح و تجهیزات و نظارت بر نصب و راه اندازی توسط یک پیمانکار انجام می شود.

2- پیمان تدارک تجهیزات و کالا و ساختمان و نصب :Procurement and construction contract (PC) 

پیمانی است که در آن مجموعه خدمات تامین، مصالح و تجهیزات و عملیات ساختمان و نصب و راه اندازی توسط یک پیمانکار انجام می شود.

3- پیمان مهندسی، تدارک تجهیزات و کالا و ساختمان و نصب Engineering, procurement and construction :contract (PC)

یک نوع پیمان طرح و ساخت است که در آن مجموعه خدمات مهندسی و طراحی و تهیه و تامین تجهیزات و مصالح و عملیات ساختمان و نصب و راه اندازی، تماما توسط یک پیمانکار انجام می شود.

4- پیمان کلیدگردان Turnkey contract:

- پیمان کلیدگردان پیمانی است که پیمانکار مسئولیت طراحی، تهیه و تدارک مصالح و تجهیزات، ساخت و نصب و سایر کارها برای تکمیل طرح را به عهده  دارد و طرح را در وضعیت عملیات و آماده بهره برداری تحویل کارفرما می دهد و کارفرما فقط مسئولیت بهره برداری را به عهده  دارد و همچنین تامین موقت منابع مالی نیز به عهده پیمانکار است و پس از تکمیل، هزینه ها به وی پرداخت می شود.

5- پیمان با مبلغ ثابت Fixed price contract: 

پیمانی است که مبلغ آن در مناقصه اعلام یا براساس فهرست بها تعیین می شود.

6- پیمان با مبلغ مقطوع Firm fixed price contract - fixed price contract : 

پیمانی است که مبلغ آن ثابت بوده و هیچ گونه تعدیل قیمت به آن تعلق نمی گیرد.  این نوع پیمان با پیمانکاری منعقد می شود که تجربه اجرایی این قبیل کارها را داشته باشد و تمام مسئولیت قیمت متوجه وی است و ضمنا بیشترین انگیزه را برای کنترل هزینه ها و کارایی بیشتر پیمانکار دارد.

7- پیمان یک قلم Lump sum contract:

- پیمان با مبلغ ثابت که براساس مناقصه تک قیمتی منعقد شده است.

- پیمانی است با مبلغ ثابت برای انجام یک طرح یا کار مشخص، کار یا طرح، با محدوده مشخص و شرایط از پیش تعیین شده و با توافق اولیه انجام می شود.

8- پیمان متره Measurement contract: 

پیمانی است که در آن، با اندازه گیری مقدار کار انجام شده، پس از تکمیل کار، و قیمت گذاری آن براساس فهرست بهای مورد توافق، از مبلغ پیمان اطمینان حاصل می شود.

9- پیمان با تعدیل قیمت Contract with adjustment:

 پیمانی است که قیمت یا مبلغ آن با استفاده از فرمول از قبل توافق شده تعدیل می شود.

10- پیمان مختلط مقطوع و فهرست بها  Firm fixed price and unit price contract:

پیمانی است که قسمت هایی از آن (که دقیقا مشخص شده است) به صورت مقطوع و بقیه قسمت ها (که هنگام عقد پیمان دقیقا مشخص نیست) به صورت فهرست بها است.

11- پیمان طرح و اجرا Design and construct contract: 

پیمانی است که پیمانکار پروژه ای را براساس اطلاعات ارائه شده به وسیله کارفرما، طراحی و اجرا می کند.

12- پیمان امانی Cost reimbursement contract:

این پیمان براساس هزینه های انجام شده است.

13- پیمان امانی با سقف هزینه Target cost contract:

 پیمانی است که در آن سقف هزینه اولیه برآورد می شود و پس از خاتمه کار تفاوت بین سقف هزینه و هزینه  واقعی براساس توافق بین کارفرما و پیمانکار سرشکن می شود.

14- پیمان امانی ذی نفع Cost plus contract:

پیمانی است که پرداخت به پیمانکار براساس هزینه های واقعی به علاوه درصدی از هزینه ها یا دستمزد انجام می شود.

15- پیمان امانی ذی نفع با مبلغ ثابتCost plus fixed fee contract:

 پیمانی است که مبلغ آن براساس توافق در بدو قرارداد تعیین و ثابت است، این قیمت ثابت با هزینه های عملی تغییر نمی کند مگر اینکه کارهای مورد پیمان تغییر پیدا کند، این نوع قرارداد برای پیمانکار انگیزه ای برای کنترل هزینه ها پدید می آورد و در غیر این صورت خسارت زیادی را متحمل خواهد شد.

16- پیمان امانی ذی نفع با درصد سود  Cost plus a percentage fee contract:

- قراردادی است که قیمت کار پیمانکار مقطوع نیست، اما معادل درصد تعیین شده (به عنوان سود) علاوه بر هزینه های مستند به پیمانکار پرداخت می شود.

 17- پیمان امانی ذی نفع با قیمت ثابت و پاداش Cost plus award fee contract:

قرارداد بر مبنای پرداخت هزینه ها که شامل دو قسمت است؛

1- قیمت مبنای ثابت اولیه

2- مبلغی به عنوان پاداش که تمام یا قسمتی از آن در طول کار به پیمانکار پرداخت می شود. این پاداش انگیزه ای است که پیمانکار در منابع مالی و زمان صرفه جویی کند و کیفیت فنی کار را نیز مدنظر قرار دهد و میزان پرداخت پاداش بر مبنای قضاوت و ارزیابی کار پیمانکار از طرف کارفرما براساس پیمان تعیین می شود.

دکترای حقوق خصوصی