افق آشتی

محسن رنانی از اقتصاددانان برجسته کشور با بحرانی خواندن شرایط اقتصادی کشوری بر این باور است که حل مشکلات اقتصادی در گرو وفاق و آشتی ملی و عفو عمومی است.

رنانی که در همایش «افزایش مقاومت، تنوع تولید» سخن می گفت، با برشمردن مشکلات پیش روی اقتصاد کشور اظهار داشت: مانند جنگ تحمیلی که همه گروه های سیاسی متفق القول بودند که برای دفع دشمن باید همکاری کنیم، رکود فعلی خطرناک تر از جنگ است، چون پتانسیل مخرب ۱۰ میلیون بیکار و ۱۱ میلیون حاشیه نشین پشت سر آن است و با یک حادثه یا واقعه پیش بینی نشده می تواند موجب یک بی ثباتی اجتماعی و سیاسی بشود.

این اقتصاددان بر این باور است که نخستین اقدام نظام سیاسی باید اعلام آشتی ملی برای تمام حوادث و اختلافات سال های اخیر که موجب شکاف و نقار در فضای سیاسی و اجتماعی ما شده است، باشد. این اقدامات باید با این قصد باشد که همه افراد این برداشت و احساس را به دست آورند که کشور دارد به سوی یک افق با ثبات و آینده ای روشن و متحد حرکت می کند. من امیدوارم همه فعالان سیاسی ارشد کشور به خطیر بودن شرایط پی ببرند و عزمی برای ایجاد اتحاد ملی برای خروج از رکود فراهم شود.

افق امید

بنابراین از نظر من تنها یک راه برای خروج اقتصاد کشور از بن بست رکودی وجود دارد و آن اجماع و عزم نظام سیاسی برای ایجاد افق امید بخش و آینده ای بی ابهام در فضای سیاسی و اقتصادی کشور است تا اقتصاد کشور افق پیدا کند و سرمایه های موجود به تحرک درآید. در واقع اقتصاد ما با کمبود سرمایه روبه رو نیست. چون چیزی حدود سه تا چهار برابر نیاز کشور، سرمایه گذاری صنعتی کرده ایم.شهرک های صنعتی ما با یک چهارم ظرفیت کار می کنند. این بدین معنی است که آنها می توانند چهار برابر وضع موجود، تولید کنند.

همچنین اقتصاد ما با مشکل کمبود نیروی انسانی روبه رو نیست. ما فقط 5 میلیون دانش آموخته دانشگاهی بیکار داریم. مشکل اقتصاد حتی نقدینگی هم نیست. اگر اقتصاد ما افق پیدا کند همین نقدینگی یک میلیون میلیارد تومانی موجود که به گردش درآید، می تواند نیاز ما را مرتفع کند. چون سرعت گردش پول می تواند تا دو برابر وضع کنونی بالا برود، بنابراین به این معنی است که نقدینگی کنونی می تواند تا دو برابر وضع کنونی عملکرد اقتصادی داشته باشد.

بنابراین مشکل اصلی اقتصاد ما عدم اطمینان ها و بی ثباتی های سیاسی و کلان و تنش های خارجی است که موجب بی افق شدن اقتصاد ما شده و برای حل این مسئله نیز باید نظام سیاسی همت و قیام کند و کاری از دست دولت ساخته نیست.

دعوای سیاسیون در تریبون ها

اقتصاد ما نیازمند افق است و افق اقتصادی مستلزم ثبات سیاسی است و ثبات سیاسی نیازمند درک مشترک و واحد مقامات سیاسی از اولویت های کشور است و داشتن اولویت های مشترک برای کشور نیازمند گفت وگوی موثر و مستمر و جدی میان مقامات است. متاسفانه اکنون مقامات سیاسی ما درک مشترکی از مشکلات کشور ندارند.

آنان به جای گفت و گوی جدی با یکدیگر، نقدها و جواب نقدهای یکدیگر را از پشت تریبون ها و سخنرانی ها و مصاحبه ها می دهند و همین کارشان افق سیاسی و اقتصادی ما را تیره تر می کند. آنان به جای اینکه بنشینند در خلوت و با یکدیگر گفت و گو و بحث و حتی دعوا کنند و به یک نقطه نظر مشترک برسند و همه به آن پایبند باشند، دائما نظرات متعارض با یکدیگر می دهند و زهر ابهام و سم بی ثباتی را در جان این اقتصاد می ریزند.

حرکت به سوی بن بست

من معتقدم هنوز این وفاق سیاسی در بین سیاستمداران برای مبارزه با رکود ایجاد نشده است. ما داریم از رکود خارج می شویم اما نه به سمت رونق بلکه به سمت بن بست. اگر نظام سیاسی تصمیم نگیرد که از دولت برای مبارزه با رکود حمایت کند و همه بخش ها و نهادهای عمومی کشور زیر نظر فرماندهی اقتصادی فعالیت نکنند، وضعیت بدی در انتظار کشور است.

اگر مانند جنگ تمام نهادها و دستگاهای دولتی و شبه دولتی و عمومی گوش به فرمان فرماندهی اقتصاد بودند شاید می توانستیم خیلی سریع از رکود خارج شویم. اما اکنون بسیاری از بخش های بیرونی دولت نه تنها برای خروج از رکود دولت را یاری نمی کنند بلکه با بی ثبات کردن فضای کشور، موجب ابهام در اقتصاد و تداوم رکود می شوند.

اگر این وفاق و درک مشترک و همکاری وجود داشت دیگر نیروهای نظامی جایگزین وزیر خارجه نمی شوند و مصاحبه ای که قرار است وزیر خارجه انجام بدهد یا بیانیه ای را که باید مقامات سیاسی صادر کنند، نظامی ها تنظیم و اعلام نمی کردند. برای خروج از رکود نخست همه باید به حوزه های مرتبط با خودشان برگردند.

کشور مانند بیماری است که همزمان بیماری های متعددی دارد و اگر جراح به این بیمار دست بزند دچار تشنج می شود. در چنین شرایطی درمان در بن بست قرار می گیرد. ما اکنون در آستانه بن بست اقتصادی هستیم و تنها راه این است که نظام سیاسی برای اصلاح این وضع قیام کند.

نخستین اقدام نظام سیاسی باید اعلام آشتی ملی برای تمام حوادث و اختلافات سال های اخیر که موجب شکاف و نقار در فضای سیاسی و اجتماعی ما شده است، باشد. این اقدامات باید با این قصد باشد که همه افراد این برداشت و احساس را به دست آورند که کشور دارد به سوی یک افق با ثبات و به سوی آینده ای روشن و متحد حرکت می کند. من امیدوارم همه فعالان سیاسی ارشد کشور به خطیر بودن شرایط پی ببرند و عزمی برای ایجاد اتحاد ملی برای خروج از رکود فراهم شود.