از ظرفیت های سرمایه گذاری در کشور همسایه غافل نشویم

ازبکستان در زمان اتحادیه جماهیر شوروی مرکز تأمین پنبه کل اتحادیه شوروی بود که سالانه بالای 2 میلیون تن پنبه تولید می کرد و تقریباً تمام نیاز پنبه این کشور بزرگ را تأمین می کرد، بعد از استقلال کشور ازبکستان کماکان این کشور در حال تولید پنبه است، با این تفاوت که پس از استقلال مسئولان این کشور متوجه شدند که حجم انبوه پنبه به درد آنها نمی خورد و در کنار آن نیاز به سایر محصولات کشاورزی دارند، از این رو سطح زیر کشت پنبه را کاهش دادند و به سطح یک میلیون تن در سال پنبه محلوج رساندند و مابقی زمین ها را بنا به مصالح کشور زیر کشت سایر اقلام کشاورزی بردند؛ ازبکستان در واقع تاکنون در منطقه بزرگ ترین تولیدکننده پنبه بوده که سالانه یک میلیون تن پنبه برداشت می کند.

این کشور تا چندسال گذشته نزدیک70 و 80درصد این محصول را صادر می کرد و این در حالی بود که مصارف خود کشور ازبکستان چیزی حدود 150 هزار تن در سال بوده است.

ایران نیز همواره خریدار پنبه از این کشور محسوب می شود. در این کشور فصل برداشت پنبه که ماه های مهرو آبان است جشن پنبه می گیرند و همزمان با آن نمایشگاه پنبه برگزار می کنند و از تمام کشورهای دنیا نیز خریداران پنبه در آن جشن سه روزه که شامل جشن و سمینار و عرضه محصولات پنبه است به بررسی نمونه های پنبه و بستن قراردادهای مختلف می پردازند.

به عبارتی کل پنبه قابل فروش این کشور طی همان سه،  چهار روزه خواهد بود که در این روزها این محصولات را به صورت عمده در نمایشگاه ها در معرض دید عموم قرار می دهند و همانجا نیز قراردادهای فروش را می بندند. باید افزود هر ساله از ایران هیأت هایی- که بیشتر از بخش خصوصی است نظیر، کارخانجات و تجار که نیاز به خرید پنبه دارند- در این برنامه ها شرکت  و از آن بازدید می کنند و مزارع پنبه را می بینند؛ پنبه پاک کنی ها را می بینند، کارخانجات را می بینند و اگر کسی خریدار باشد آن زمان بهترین وقت برای خرید پنبه است.

باید افزود کشورهای آسیای میانه نظیر تاجیکستان و ترکمنستان از آنجایی که زمین حاصلخیز و آب فراوانی دارند زمین های زراعی و کشاورزی شان را به صورت طویل المدت اجاره می دهند و از آنجایی که خودشان منابع مالی لازم را ندارند این مزارع را تبدیل به کشت و صنعت های بزرگ می کنند و آن را اجاره می دهند تا تمام زمین ها زیر کشت برود و یک منبع درآمد مالی برای خودشان نیز محسوب بشود و از سوی دیگر مزارع آنها حاصلخیز  شود و به لحاظ صنعتی توسعه پیدا  می کند.

این زمین ها که به صورت، 30، 40 یا 50 ساله اجاره داده می شوند حتی بعضاً با متقاضیانی از کشورهای اروپایی نیز روبه رو می شوند، این در حالی است که ما نیز می توانیم علاوه بر واردات پنبه نسبت به استفاده از سایر محصولات کشاورزی این کشور نظیر احداث کارخانجات پنبه پاک کنی تا کاشت سایر محصولات کشاورزی از این اراضی اقدام کنیم. باید یادآور شد این کشور این ظرفیت را برای مالکین خارجی نیز ایجاد کرده تا آنان بتوانند علاوه بر کاشت محصولات نسبت به فروش یا صادرات آن نیز اقدام کنند که این بهترین فرصت برای ایرانیان یا سرمایه گذاران ایرانی خواهد بود.

باید خاطرنشان کرد، این یک تجارت خوب برای ایران است و با توجه به مشکل خشکسالی و کم آبی که در کشور وجود دارد، می تواند منبع درآمد ارزی خوبی برای کشور باشد. هر چند در ادامه نیاز به حمایت دولت دارد و چه بسا سرمایه داران و تجار به پشتوانه های سیاسی و حکومتی نیاز داشته باشند تا از بازگشت سرمایه و ارزش افزوده محصول خود مطمئن شوند اما بیش از همه این قبیل سرمایه گذاری ها به پشتوانه های سیاسی نیاز دارد.

باید یادآور شد که جهت هر گونه اقدام در این راستا لازم است هر سرمایه گذاری که در صدد این قبیل سرمایه گذاری های است نسبت به هزینه اجاره زمین تا هزینه آبیاری، قیمت فروش محصول و. . . پیش بینی های لازم را لحاظ کند تا طرح های اقتصادی از توجیه اقتصادی لازم برخوردار باشند. باید برای انجام چنین طرح های اقتصادی هزینه های کلی نظیر هزینه حمل و نقل، عوارض ورود و خروج، عوارض صادرات و سایر عوامل لازم در طرح اقتصادی لحاظ شود تا طرح از توجیه اقتصادی لازم برخوردار شده و نسبت به بازدهی و سودده بودن آن مطمئن شد و سپس نسبت به سرمایه گذاری اقدام کرد.

به عبارتی لازم است قبل از اجرا و عملیاتی کردن این قبیل طرح ها توجیهات اقتصادی آن روی کاغذ نوشته و بررسی شود، کارشناسان مالی آن را ببینند و با چشم باز نسبت به سرمایه گذاری اقدام کنند. این مهم را نیز باید یادآور شد که دولت این کشورها نیز بابت اجاره زمین های 30 ساله حتماً نسبت به اخذ ضمانت ها لازم اقدام خواهند کرد، پس ضروری است شخص سرمایه گذار نیز با هدف سرمایه گذاری طولانی مدت نسبت به این قبیل سرمایه گذاری ها اقدامات لازم را انجام دهد، چراکه دولت و سایر عوامل در این کشور نیز منافع ملی سرزمین خودشان را در نظر خواهند گرفت و هزینه هایی که بابت ایجاد شغل تا به کارگیری نیروی بومی در این منطقه صورت خواهد گرفت برای مسئولان این کشور از جمله اهداف طولانی مدت تلقی می شود.

کارشناس اقتصادی