هشدار وزیر راه و شهرسازی نسبت به ۲ بحران عمده در حوزه شهری/ فرو ریختن پلاسکو نماد بحران زندگی مدرن در ایران است

فرصت امروز: به گفته وزیر راه و شهرسازی، پلاسکو به عنوان ساختمانی که نماد زندگی مدرن در ایران بود نشان داد که بحران زندگی مدرن در ایران وجود دارد؛ این نماد زندگی مدرن بیش از ۵۰ سال دوام نیاورد و فرو ریخت که به دلیل اهمیت موضوع نباید آن را به یک حادثه تقلیل دهیم، زیرا فرو ریختن پلاسکو نشانه بحران های جدی در دوران مدرن است.

عباس آخوندی روز گذشته در سومین همایش توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی گفت: زندگی مدرن در ایران با بحران مواجه شده و اساساا زندگی مدرن نه تنها از جنبه شهرسازی بلکه از جنبه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی دچار بحران است لذا در این زمینه نیاز به تغییرات بنیادین و سیاستگذاری های جدید داریم.

به گفته آخوندی، این بحران زندگی مدرن نه فقط در ایران بلکه در افغانستان و سوریه نیز مشاهده می شود و نشان می دهد چگونه زندگی مدرن تبدیل به جنگ و تخریب شده است.

او ادامه داد: در حوزه شهری با دو بحران عمده قابلیت زندگی و بحران حرکت و جابه جایی روبه رو هستیم و شاهدیم که هزاران میلیارد تومان برای شهرها در طی سالیان هزینه شده است اما نهایتا شهرها قابلیت زندگی را ندارند و هر روز با انواع گرفتاری های مختلف مواجهند، بنابراین یک جای کار ایراد اساسی دارد که باید در صدد حل آن با اجماع ملی برآییم.

وی افزود: حرکت و جابه جایی در شهر و از حومه به شهر با معضلات جدی روبه رواست و ترافیک های طولانی مدت سبب خشونت شهروندان شده است و همه اینها می گوید که باید اتفاقاتی ورای اتفاقات روی داده به وقوع بپیوندد.

نیاز تغییر نگرش در مسئولان

آخوندی یادآور شد: اخیرا مهندس تقی زاده مطرح کرد که تجربه ۱۰، ۱۵ ساله اخیر در ساخت آزادراه ها مسئله ترافیک را حل نکرد به همین دلیل نیازمند تغییر نگرش هستیم و همین موضوع موجب شد که اکثر رسانه ها آن را به تمسخر بگیرند.

او با تاکید بر اینکه سیاست خودرومحوری حتما بحران در جابه جایی و کیفیت زندگی ایجاد می کند، گفت: گفتن این حرف اگرچه ساده است اما عمل کردن به آن بسیار دشوار خواهد بود، تجربه های موفق در دنیا ابعاد توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی را کاملا شناخته و تشریح کرده اند اما اصلی ترین مسئله این است که چگونه باید این سیاست را اجرا کنیم، بنابراین تغییر نگرش یکی از پیچیده ترین کارهایی است که باید انجام داد و دشوارترین مرحله از اجرای سیاست توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی است زیرا به دنبال طرح تغییر نگرش مشکلات نمودار می شوند.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: از روزی که به وزارتخانه آمدم بحث جابه جایی بین حومه و تهران از کرج و ورامین و بقیه مکان های پیرامونی تهران مطرح شده بود، همیشه نیز بر این موضوع تاکید داشتم که در کنار بحث های توسعه جاده ای نیم نگاهی به ریل نیز داشته باشیم، باید اعتراف کنم که در اجرای این اندیشه در هیچ سطحی موفق نشدم.

توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی

او همچنین به بازدید خود از اتوبان همت اشاره کرد و گفت: چهار سال است در حال بحث با سازمان برنامه و بودجه هستیم که برابر بودجه آزادراه برای دو خط ریلی جدید در مسیر کرج- تهران بودجه ای اختصاص یابد تا بتوانیم دسترسی را که هم اکنون وجود دارد از طریق ریل گسترش دهیم و به نوعی حمل و نقل یکپارچه را با وصل خطوط ریلی به مترو محقق کنیم که متاسفانه امکان آن تاکنون فراهم نشد و می خواهم تاکید کنم که تغییر نگرش در ایران بسیار پیچیده و دشوار است.

وزیر راه و شهرسازی همچنین به پیگیری نکردن موضوعات مهم از سوی برخی نمایندگان شهرها خبر داد و گفت: اساسا زندگی شهری در ایران هیچ چاره ای جز توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی ندارد و این دستاوردی جهانی است که همراهی همگان از جمله نمایندگان مجلس را می طلبد.

مفهوم شهرسازی ریل پایه به معنای شهرفروشی نیست

آخوندی ضمن نقد سخنان هاشمی، رئیس شورای شهر تهران در این همایش تاکید کرد: مفهوم شهرسازی ریل پایه و نهادینه کردن آن به معنای شهرفروشی نیست بلکه شهرسازی ریل پایه به دنبال آن است که پیرامون مراکز حمل و نقل عمومی تمرکز جمعیت و اسکان مردم را داشته باشد و این موضوع با تغییر نگرش ایجاد خواهد شد.

وی گفت: تغییر نگرش نیاز به یک نظریه، اندیشه و برنامه ای دارد که علاوه بر سازگاری درونی منجر به تولید محصول شود و در این راه حتما نیازمند یک رسانه است.

پیرامون کلانشهر تهران کانون های فقر به شدت گسترش یافت

وی همچنین به بحث فقر اشاره کرد و یادآور شد: تجربه نشان می دهد در بسیاری از مکان هایی که شبکه ریل ایجاد شد و بعدها شهرها شکل گرفتند اساسا کانون فقر تشکیل نشد که نمونه بارز آن کشور ژاپن است. متاسفانه در ایران و پیرامون کلانشهر تهران کانون های فقر به شدت گسترش یافتند و این کار یکی از اثرات مهمش این است که دسترسی ارزان، آسان و برابر برای گروه های کم درآمد به خدمات شهری در حد قابل قبولی انجام نشده است؛ خدماتی که در نهایت موجب ارتقای منزلت اجتماعی خواهند بود.

او گفت: در حال حاضر وقتی طرح های مبارزه با فقر را در دولت و مجلس بررسی می کنیم شاهد هستیم که عموما بر توزیع پول متمرکز است، درحالی که معتقدیم راه های کاهش فقر توسعه حمل و نقل همگانی و یکپارچه کردن آن است. اگر می خواهیم در دوران مدرن خوب زندگی کنیم نیاز به حمل و نقل ریلی سالم، ایمن و ارزان داریم.

آخوندی با طرح این پرسش که آیا اساسا توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی در ادبیات مبارزه با فقر مطرح شده است یا خیر گفت: بررسی ها نشان می دهد همچنان در مبارزه با فقر نظام توزیع مطرح می شود درحالی که واقعیت چیزی فرای آن است. اینکه گفته می شود شهروندان امکان دسترسی پیاده از محل سکونت شان به اولین ایستگاه را داشته باشند یک جمله ساده خبری نیست بلکه این جمله تمام جان مایه شهروندمداری است، اینکه چگونه انسان در شهرها به موضوع مهم تبدیل شود.

وی همچنین گفت: اگر از حقوق شهروندی صحبت می کنیم بدین معناست که شهر مجموعه انسانی است قبل از آنکه مجموعه کالبدی باشد و اگر از شهرسازی صحبت می کنیم باید شهروندمحوری در همه جا تجلی یابد.

وزیر راه و شهرسازی در پایان گفت: حل مسئله شهرها به تنهایی با همت یک وزیر به سرانجام نمی رسد بلکه نیازمند همگرایی، نظام مدیریت شهری و ملی است که امیدوارم این کار با همراهی همگان به پیش رود. مهم باور عمومی است زیرا معتقدیم به محض آنکه باور عمومی ایجاد شود تغییر وضعیت موجود کار دشواری نخواهد بود.