توتال در ایران پتروشیمی می سازد

امضای تفاهم نامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت توتال در روزهای نخست سال جاری برای ساخت مجتمع پتروشیمی می‌تواند سرآغاز کار جدی و عملیاتی در این صنعت باشد. به‌ویژه اینکه این طرح با مشارکت بخش خصوصی اجرا خواهد شد. در این باره مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی از نهایی شدن این توافقات در هفته اول اردیبهشت خبر می‌دهد.

فرازن گلچین، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی درباره جزییات این تفاهم نامه به «فرصت امروز» می‌گوید: «قرار است شرکت فرانسوی توتال در ساخت مجتمع پتروشیمی سرمایه‌گذاری کند تا محصولات جدیدی به‌خصوص در پایین‌دستی پتروشیمی تولید شود. بر حسب اطلاعات موجود قرار است این شرکت علاوه بر سرمایه‌گذاری، بازاریابی فروش محصولات را نیز برعهده بگیرد. با وجود این ایران و این شرکت در سود و زیان این همکاری سهیم هستند، ‌همچنین براساس اطلاعات موجود قرار است بخش عمده محصولات تولید شده در این مجتمع، به شرکت ELPE فروخته شود.»

براساس اعلام شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مجتمع پتروشیمی توتال شامل یک واحد کراکر بخار در منطقه ساحلی با مقیاس جهانی و برپایه ترکیبی از خوراک اتان، نفتا، ال.پی.‌جی و سایر خوراک‌های مایع موجود خواهد بود. این مجتمع پتروشیمی افزون بر واحد کراکر، واحد‌های پایین دستی مربوط را برای عرضه محصولات خود دربازارهای داخلی و بین‌المللی شامل خواهد شد.

گلچین درباره بخش خصوصی همراه توتال دراین طرح می‌افزاید: «در حال حاضر، مجتمع‌های پتروشیمی بیش از آنکه خصوصی باشند، ‌خصولتی هستند. این مجتمع‌ها می‌توانند علاوه بر فعالیت بالادستی در پایین دستی پتروشیمی فعالیت کنند. از این رو پیش‌بینی می‌کنیم شریک توتال در این طرح یکی از فعالان بزرگ خصولتی خواهد بود، اگرچه هنوز مشخص نیست که چه شرکتی همراه توتال خواهد بود.»

وی با بیان اینکه برای شرکت توتال همکاری با ایران یعنی تضمین خوراک مورد نیاز در بخش‌های مختلف پتروشیمی، می‌افزاید: «جذابیت سرمایه‌گذاری در ایران برای سرمایه‌گذاران بالا است. ساخت مجتمع ساحلی توتال با بخش خصوصی تایید‌کننده این جذابیت است. ایران زیرساخت‌های خوبی را برای ایجاد مجتمع‌های پتروشیمی در بالادستی، میان دستی و پایین دستی دارد. به‌طوری که جذابیتی که سرمایه‌گذاری در ایران دارد، بیش از 1.7 برابر بیش از قطر است.»

بدون شک در انعقاد قرارداد نهایی میان ایران و شرکت توتال آنچه باید مورد توجه و اولویت باشد، انتقال تکنولوژی و فناوری روز در صنعت پتروشیمی است. اگرچه تولید محصولات مشترک میان ایران و برند معروف توتال گام مثبتی است اما نباید خودکفایی در این صنعت را فراموش کرد.

گلچین در این باره می‌گوید: «خطرناک‌ترین کالا برای کشور در شرایط پسابرجام، کالای وارداتی است اینکه کشور بازار کالای کشور یا شرکتی نشود از این رو جوینت ونچر شدن با شرکتی برای ما در شرایط کنونی پیشرفت خوبی است اما باید سطح هوشیاری بالایی نیز داشته باشیم تا بتوانیم با تسهیل کردن قوانین سخت سرمایه‌گذاری با حفظ اولویت‌ها، انتقال تکنولوژی در صنعت پتروشیمی را فراهم کنیم.»

در حال حاضر، شرکت فرانسوی توتال مطالعات و ارزیابی مقدماتی ساخت مجتمع پتروشیمی مورد توافق را بر طبق قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران در دست اقدام دارد و امید است که این تفاهم‌نامه منجر به عقد قرارداد همکاری شود. در این باره امیرحسین فلاح مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی روز گذشته به خبرنگار شانا اعلام کرد: مذاکرات ساخت تاسیسات پتروشیمی ایرانی با همکاری شرکت فرانسوی توتال همچنان ادامه دارد و قرار است هیأت فرانسوی اواخر ماه آوریل (دهه نخست اردیبهشت ماه) به منظور نهایی شدن توافقات ساخت پتروشیمی ایرانی به تهران بیایند.

اما در این باره علی صالحی عضو اتاق بازرگانی از انعقاد تفاهم نامه همکاری میان شرکت ملی صنایع پتروشیمی و توتال ابراز خرسندی می‌کند و به «فرصت امروز» می‌گوید: «اتاق بازرگانی اطلاعاتی از جزییات تفاهم نامه ساخت مجتمع پتروشیمی ندارد و ما نمی‌دانیم که توتال از شریک خود چه می‌خواهد تا در صورت تمایل بخش خصوصی حضور خود را اعلام کند.»

وی می‌افزاید: «این احتمال وجود دارد که تفاهم نامه در قالب یک تفاهم نامه کتبی باقی بماند و عملیاتی نشود با این وجود انعقاد این تفاهم‌نامه برای ایران برد محسوب می‌شود. مطمئن هستم که در صورت انعقاد قرارداد اجرایی، بخش خصوصی که در این طرح مشارکت خواهد داشت، بخش خصوصی حقیقی نیست و همانند همیشه بخش خصولتی در کنار دولت حضور خواهد داشت.»

اگرچه تفاهم نامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توتال امضا و اعلام شده است اما هیچ‌کدام از مسئولان شرکت ملی پتروشیمی حاضر به گفت‌وگو برای ارائه جزییات بیشتر نشدند. برای نمونه محمد حسن پیوندی یکی از مسئولان پتروشیمی ضمن بی‌اطلاعی از این تفاهم‌نامه به «فرصت امروز» می‌گوید: «در این باره تنها معاون وزیر در پتروشیمی باید پاسخگو باشد.»

خبرنگار ما برای شناسایی بخش خصوصی مورد نظر شرکت ملی صنایع پتروشیمی با چندین فعال در این زمینه گفت‌وگو انجام داد که بی‌نتیجه بود، اما عادل نژادسلیم مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «مذاکراتی با شرکت توتال انجام دادیم اما نتیجه بخش نبود بدون شک ما شریک توتال در تفاهم صورت گرفته نخواهیم بود. اگرچه پیش‌بینی می‌شود که این تفاهم نامه عملیاتی نشود.»

با اینکه این روزها اخبار خوبی از همکاری جدی سرمایه‌گذاران خارجی در صنعت پتروشیمی شنیده می‌شود و پیش‌بینی می‌شود در کنار توتال فرانسه چند شرکت آلمانی نیز تفاهم‌نامه‌های همکاری منعقد کنند.

* ارتباط با کارشناس: ebrahimi1941@gmail.com