متاسفانه یکی از معضلات دهه های اخیر آسیبی می باشد که ورزش های سنگین از جمله وزنه برداری، برخی ورزشی های رزمی، سوارکاری و… به بدن و ناحیه نشیمنگاه وارد می کنند. یکی از این بیماری هایی که بر اثر فشار زیاد در ناحیه نشیمنگاه به وجود می آید، فیستول مقعدی می باشد که از دسته بیماریهای عفونی به شمار می رود.
اگر این سوال را دارید که فیستول مقعدی چیست، چگونه به وجود می آید و چه علائمی دارد، با ما همراه باشید.
فیستول مقعدی یک تونل کوچک است که یک آبسه (حفره عفونی در مقعد) را به یک سوراخ روی پوست اطراف مقعد متصل می کند.
مقعد دهانه خارجی است که مدفوع از طریق آن از بدن خارج می شود. درست در داخل آن که کانال رکتوم نام دارد، تعدادی غده کوچک وجود دارند که مخاط ترشح می کنند. گاهی اوقات، این غدد مسدود می شوند و ممکن است عفونی شده و منجر به آبسه شوند. حدود نیمی از این آبسه ها ممکن است به فیستول تبدیل شوند.
در بیشتر روزهای هفته به مدت 30 دقیقه یا بیشتر می توانید فعالیت بدنی سبک مانند پیاده روی داشته باشید. ورزش حرکات منظم روده را تقویت می کند و جریان خون را در تمام قسمت های بدن شما افزایش می دهد، که می تواند باعث کمک به بهبود وضعیت فیستول شود.
اما از طرفی همانطور که گفتیم، ورزش های سنگین که به خصوص در آنها احتمال وارد شدن فشار یا ضربه مقعد وجود دارد، مانند انواع ورزش های رزمی، کشتی، سوارکاری و… می توانند باعث ایجاد آبسه در ناحیه نشیمنگاه شده که به دنبال آبسه فیستول بوجود می آید.
پاسخ به این سوال قطعا مثبت است! چون همانطور که گفتیم، بسیاری از کارهایی که باعث فشار به مقعد می شوند، احتمال ابتلا به بیماریهای نشیمنگاهی را افزایش می دهند. که بیماری بواسیر یا هموروئید یکی از همین بیماری ها می باشد.
دلیل اصلی فیستول مقعدی گرفتگی غدد مقعد و تشکیل آبسه در آنها است. سایر شرایط بسیار کمتر رایج هستند که می توانند باعث ایجاد فیستول مقعدی شوند و شامل موارد زیر هستند:
درد آنورکتال، تورم، سلولیت پری آنال (قرمزی پوست) و تب شایع ترین علائم و نشانه های فیستول هستند. گاهی اوقات، خونریزی مقعدی یا علائم ادراری، مانند مشکل در شروع جریان ادرار یا ادرار دردناک، ممکن است وجود داشته باشد.
بیماران مبتلا به فیستول معمولاً سابقه آبسه مقعدی دارند که قبلاً تخلیه شده است. درد آنورکتال، ترشح از پوست پری آنال، تحریک پوست پری آنال و گاهی خونریزی مقعدی می تواند نشانه های فیستول در آنورکتال باشد.
زمانی که بیمار به پزشک مراجعه می کند، معمولا شرح حالی خلاصه و دقیق در مورد علائم آنورکتال و سابقه پزشکی گذشته او پس از معاینه فیزیکی ضروری است. یافته های رایجی که منجر به تشخیص آبسه پری رکتوم می شود تب، قرمزی، تورم و حساسیت به لمس است. با این حال، در حالی که اکثر آبسه ها در قسمت بیرونی پوست اطراف مقعد قابل مشاهده هستند، مهم است که تشخیص داده شود که ممکن است هیچ تظاهرات خارجی آبسه وجود نداشته باشد، به جز شکایت از درد یا فشار مقعدی. معاینه دیجیتال رکتوم ممکن است باعث درد شدید شود.
هنگام تشخیص فیستول مقعدی، معمولاً در معاینه یک سوراخ خارجی که چرک، خون یا مدفوع را تخلیه می کند، دیده می شود. بافت انباشته در دهانه خارجی نشان دهنده ابتلا فرد به فیستول است. معاینه رکتال دیجیتال ممکن است از دهانه خارجی چرک خارج شود. برخی از فیستول ها خود به خود بسته می شوند و زهکشی ممکن است متناوب باشد و شناسایی آنها در زمان مراجعه به مطب سخت می شود. گاهی اوقات میتوان یک «بند ناف» یا مجرا از دهانه خارجی به سمت کانال مقعد لمس کرد که نشان دهنده قسمتی است که سوراخ داخلی فیستول وجود دارد.
وقتی متوجه شدید که به بیماری فیستول مقعدی دچار شدید، چند راه پیش رو دارید و می توانید به چند متخصص مراجعه کنید. که عبارتند از:
این پزشکان با آگاهی از تمام روش های درمان، میتوانند بهترین گزینه را نسبت به شرایط فرد انتخاب کنند.
در حال حاضر، هیچ درمان دارویی برای این مشکل در دسترس نیست و می توان گفت جراحی همیشه برای درمان فیستول مقعدی ضروری است. اگر فیستول عضله اسفنکتر را هم درگیر کرده باشد، فیستولوتومی ممکن است انجام شود. این روش شامل باز کردن طول کل کانال فیستول است، در نتیجه دهانه داخلی کانال مقعدی به دهانه خارجی متصل می شود و شیاری ایجاد می شود که از داخل به بیرون بهبود می یابد.
جراحی ممکن است همزمان با تخلیه آبسه انجام شود، اگرچه معمولاً فیستول تا هفته ها پس از تخلیه آبسه آشکار نمی شود. فیستولوتومی یا همان جراحی یک درمان طولانی مدت با درصد موفقیت بالا (92-97٪) است. این میزان موفقیت بالا باید متعادل باشد، البته با خطر بی اختیاری (توانایی کنترل مدفوع) که با تقسیم عضله اسفنکتر مقعدی همراه است. بنابراین، جراح باید ارزیابی کند که آیا فیستولوتومی برای یک بیمار با شرایط خاص مناسب است یا خیر.
امروزه درمان فیستول با لیزر جدیدترین راه است. در کل می توان گفت که بسیاری از بیماری ها با اشعه لیزر قابل درمان هستند. زیرا بسیار ساده است و بدون درد سر! در این روش کل کانال چرکی برش خورده و پس از تخلیه با همان اشعه لیزر جوش می خورد.
دوره نقاهت بسیار کوتاه است و بیمار تا چند روز فقط ممکن است خروج خونابه داشته باشد که پس از عمل طبیعی است.
علاوه بر فیستولوتومی، تعدادی گزینه درمانی جراحی دیگر برای فیستول مقعدی وجود دارد که شامل برش ماهیچه های اسفنکتر نمی شود. دو روش رایج مورد استفاده در این بیماران عبارتند از فلپ پیشرفت اندوآنال و روش LIFT.
فلپ پیشرفت اندوآنال روشی است که معمولاً برای فیستول های پیچیده یا بیمارانی با خطر بالقوه افزایش یافته برای رنج بی اختیاری ناشی از فیستولوتومی سنتی اختصاص داده می شود. در این روش، دهانه داخلی فیستول توسط بافت سالم قسمتی از پوست پوشانده می شود تا نقطه منشا فیستول بسته شود. میزان عود تا 50 درصد موارد گزارش شده است. برخی شرایط مانند بیماری کرون، بدخیمی، بافت پرتودهی شده و تلاش های قبلی برای ترمیم، و سیگار کشیدن، احتمال شکست را افزایش می دهند. اگرچه عضله اسفنکتر در این روش تقسیم نشده است، بی اختیاری خفیف تا متوسط هنوز گزارش شده است.
یکی دیگر از درمانهای بدون برش اسفنکتر برای فیستول مقعدی، روش LIFT (بسته شدن مجرای فیستول بین اسفنکتری) است. این روش شامل تقسیم مجرای فیستول در فضای بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی است. این روش از تقسیم عضله اسفنکتر جلوگیری می کند و میزان موفقیت مشابه فلپ پیشرفت اندوآنال را دارد.
منبع انواع دانستی های بیماری فیستول مقعدی:
https://cliniczarei.com/tag/%d9%81%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%88%d9%84/