کاهش تولید حتمی است

صنعت دامپروری کشور با افت و خیزهایی همراه است و دامداران شیری و گوشتی با مشکلات زیادی روزگار می‌گذرانند. در سال‌های گذشته گاهی علوفه و کنجاله چنان نایاب و گران می‌شد که برخی از دامداران عطای تولید را به لقای آن بخشیدند اما در یکی، دو سال اخیر مشکل نایابی علوفه حل شد. اکنون افزایش قیمت علوفه، کاهش قیمت شیر و گوشت و تفاوت قیمت شیر و گوشت از تولید تا مصرف‌، چالش‌های اصلی صنعت دامپروری کشور
به شمار می‌رود.

دامداران ضرر می‌دهند

حسین نعمتی، رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرکزی دامداران، با اشاره به مشکلات کنونی صنعت دامپروری به «فرصت امروز» می‌گوید: درحالی‌که قیمت علوفه خشبی نسبت به سال گذشته صددرصد افزایش یافته اما دامداران همچنان شیرخام را زیر قیمت مصوب می‌فروشند و فروش شیر زیر قیمت مصوب، یعنی اینکه دامداران در حال ضرر کردن هستند. وی تصریح می‌کند: صبر و تحمل دامداران زیاد است و دو سالی می‌شود که در حال ضرر دادن هستند و کارشان را از روی اجبار ادامه می‌دهند. آنها در این دو سال با فروش گوساله، تجهیزات دامداری و... به تولید ادامه داده‌اند اما دیگر نمی‌توانند حتی شکم گاوهای‌شان را سیر کنند. دولت باید تمهیداتی در این زمینه بیندیشد در غیر‌این صورت دام‌های شیری برای کشتار به کشتارگاه‌ها رهسپار شده و گله‌های بزرگ شیری از بین می‌روند.

تفاوت قیمت 2900 تومانی شیرخام و ماست

نعمتی ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم در این زمینه نظر کارشناسی بدهیم به نظر من گپ میان خرید شیر خام و قیمت مصرف‌کننده خیلی زیاد است. یک ماست 900 گرمی از 3900 تا 4200 تومان است، درحالی‌که ماده اولیه آن،‌ که شیر خام است به قیمت 1100 تومان خریداری شده و در برخی موارد نیز چربی آن گرفته می‌شود. حال باید دید فاصله 1100 تا 4000 تومان که مبلغ کمی هم نیست (2900 تومان) کجاست؟ آیا هزینه است که اگر چنین باشد پس ما مشکل درآمد هزینه و مدیریت داریم. وی تصریح می‌کند: نباید مواد اولیه محصولی 1100 باشد و محصول نهایی 4000 تومان به دست مصرف‌کننده برسد. مشکل اصلی ما همینجاست؛ در حمل‌و‌نقل، سهم 30 درصدی فروشگاه‌ها و غیره. چرا دامداران که تولید‌کننده مواد اولیه هستند باید کمتر از 5 درصد سود ببرند اما فروشگاه‌ها دست‌کم از سود 30 درصدی بهره‌مند شوند؟

قدرت چانه‌زنی صنایع لبنی بالاست

رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرکزی دامداران، خواستار عرضه محصولات لبنی براساس عرضه و تقاضا شده و اظهار می‌کند: موضوع عرضه و تقاضا یک قانون است و کسی نمی‌تواند آن را نفی کند. اگر براساس آن محصول فروخته شود مشکلی نیست اما دولت در موضوع شیر اگر با افزایش قیمت اندک روبه‌رو شود، سریعا وارد می‌شود و روی آن دست می‌گذارد و قیمت‌گذاری می‌کند. حتی برخوردهای حقوقی و قانونی با دامداران انجام می‌دهد. این در حالی است که صنایع لبنی در چند برهه قیمت‌ها را افزایش داده‌اند. برای نمونه امسال13/8 درصد قیمت صنایع لبنی افزایش یافته و نه‌تنها یک ریال از آن به جیب دامدار نرفته، بلکه قیمت شیر خام کاهش نیز داشته است.وی در پاسخ به این پرسش «فرصت امروز» مبنی بر قدرت چانه‌زنی صنایع لبنی می‌گوید: به هر حال قدرت چانه‌زنی و لابی صنایع لبنی قوی‌تر از دامداران است. قیمت‌گذاری صنایع لبنی زیر نظر وزارت صنعت انجام می‌شود و اینکه بگوییم این افزایش قیمت‌ها درست است یا نه نمی‌توانیم نظر بدهیم.

دام‌های صنعتی در فرآورده‌های گوشتی

وضعیت دامداران گوشتی نیز بهتر از شیری نیست و درحالی‌که آنها نیز از یک‌سو با مشکلات اقتصادی مواجه هستند از سوی دیگر خبر واردات گوشت قرمز و صنعتی موجب دلسردی بیشترشان شده است. نعمتی، رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرکزی دامداران، در این زمینه تصریح می‌کند: چرا باید از گوشت دام‌های صنعتی و بی‌‌کیفیت در صنایع فرآورده‌های گوشتی استفاده کنیم؟ درحالی‌که گاوهای شیری که از گله‌ها حذف می‌شوند، جایگزین بسیار خوبی برای گوشت صنعتی هستند. وی ادامه می‌دهد: 90 درصد گوشت قرمز در کشور تولید می‌شود و برای پوشش 10 درصد باقیمانده تنها به اجرای یک برنامه مدون نیاز داریم. البته اتحادیه دامداران این برنامه را نیز به وزارت جهاد کشاورزی ارائه داده و اگر اجرا شود با سنگین کردن وزن بره‌ها تا 6-5 کیلوگرم می‌توان 10 درصد کمبود را تأمین کرد.
نعمتی همچنین با انتقاد از فاصله قیمت گوشت از دامداری تا فروشگاه‌ها و قصابی‌ها می‌گوید: برای نمونه قیمت هر کیلوگرم گوساله پرواری از دامدار 10هزار تومان است، درحالی‌که همان گوشت در قصابی و فروشگاه‌ها به بیش از 30 هزار تومان می‌رسد. فاصله میان تولید تا مصرف نیز معمولاً در اختیار واسطه‌هاست.

کشتار گاوهای شیری یکی پس از دیگری

رضایی، دامدار نمونه کشور، با ابراز گلایه از شرایط دشوار دامداران به «فرصت امروز» می‌گوید: وضعیت سختی را پشت سر می‌‌گذاریم و امسال شرایط سخت‌تر هم شده است. از یک‌سو مصوبه قانونی دولت برای خرید شیر اجرا نمی‌شود و قیمت تمام شده با سود حاصل از فروش شیر خام تفاوت 157 تومانی است. صنایع لبنی در بهترین حالت باکیفیت‌ترین شیرخام را از دامداران 1250 تومان می‌خرند. وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر با افزایش قیمت برخی نهاده‌ها و علوفه‌های دامی مواجه هستیم. در مجموع وضعیت دامداران و صنعت دامپروری مناسب نیست و گاوهای شیری یکی پس از دیگری به کشتارگاه‌ها فرستاده می‌شوند.

گوشت وارداتی ارزان‌تر است

این دامدار نمونه کشور، درخصوص گوشت و دام‌های گوشتی نیز ابراز نگرانی و اظهار می‌کند: در این زمینه واردات یکی از مواردی است که به ما آسیب می‌زند و در حال حاضر پرواربندها همه متضرر شده‌اند. وضعیت نامناسب اقتصادی مردم و ناتوانی مالی آنها نیز مزید بر علت شده است. دولت باید برای واردات تعرفه بگذارد و از تولید داخل حمایت کند. وقتی قیمت گوشت وارداتی کمتر از داخلی است، مصرف‌کننده به سمت محصول ارزان‌تر می‌رود و تولید آسیب می‌بیند.

با این شرایط و وضعیت آیا می‌توان به رونق صنعت دامپروری کشور امیدوار بود؟ نعمتی، رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرکزی دامداران، در پاسخ به این پرسش صریحا می‌گوید: با توجه به مشکلات اقتصادی دولت و مسائل مالی که دامداران با آن درگیر هستند و مدیریت نادرست عرضه و تقاضا، به ادامه کار صنعت دامپروری خوشبین نیستم. با ادامه این وضعیت در آینده تولید شیر و گوشت در کشور کاهش خواهد یافت. امیدوارم این صنعت بزرگ و پراهمیت بیش از این ضربه نخورد و بتواند همچنان سرپا باشد.