کارکرد شرکت‌‌های مشاوره سرمایه‌گذاری

نیاز به استفاده از خدمات مشاوره‌ای در زمینه سرمایه‌گذاری و نقش این نهاد‌های مشاوره‌ای در جریان سرمایه‌گذاری در سطوح خرد و کلان زمینه‌های شکل‌گیری شرکت‌های مشاوره‌ای را در فضای سرمایه‌گذاری به وجود آورده است‌. در همین راستا یکی از الزامات دستیابی به توسعه پایدار و موثر به‌ویژه در کشور‌های در حال توسعه؛ انتخاب، اولویت‌بندی و ارزیابی دقیق طرح‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری است. هر چند ظهور و بروز شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری، طرح‌نویسی و ارزیابی طرح‌ها در کشور ما بهانه‌ای برای دریافت تسهیلات بانکی است، در کشورهای توسعه‌یافته این نهاد‌ها از جایگاه دانشی و تخصصی در زمینه پیشبرد اهداف فردی و جمعی اقتصادی برخوردارند و یک مولفه مهم در زمینه توسعه فعالیت‌های مالی و سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند.

مصــطفی خسروشاهی، رییس هیات‌مدیره انجمن شرکـــــت‌های مشــاوره سرمایه‌گذاری و نظارت بر اجرای طرح‌ها در رابطه با فلسفه شکل‌گیری این شرکت‌ها به «فرصت امروز» می‌گوید: به طور کلی دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی نیازمند ابزارها و نهادهایی است که بشر طی فرآیند تکاملی خود آنها را به وجود آورده است. تخصصی شدن امور به‌خصوص پس از شکل‌گیری انقلاب صنعتی در غرب لزوم ایجاد نهاد‌های مالی و پولی را به وجود آورد.

در همین راستا یکی از نهاد‌های توسعه‌ای شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری بود که با هدف ایجاد ارتباط بین نهاد‌های مالی و پولی و صاحبان ایده و طرح‌های کسب‌و‌کاری در فرآیند سرمایه‌گذاری شکل گرفت که تا حد زیادی بر امکان اجرایی بودن یک طرح اقتصادی یا سرمایه‌گذاری تمرکز داشت‌ که در حال حاضر به بلوغ و تکامل لازم رسیده است.

نیاز به استفاده از خدمات مشاوره‌ای در زمینه سرمایه‌گذاری و نقش این نهاد‌های مشاوره‌ای در جریان سرمایه‌گذاری در سطوح خرد و کلان زمینه‌های شکل‌گیری شرکت‌های مشاوره‌ای را در فضای سرمایه‌گذاری به وجود آورده است‌. در همین راستا یکی از الزامات دستیابی به توسعه پایدار و موثر به‌ویژه در کشور‌های در حال توسعه؛ انتخاب، اولویت‌بندی و ارزیابی دقیق طرح‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری است. هر چند ظهور و بروز شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری، طرح‌نویسی و ارزیابی طرح‌ها در کشور ما بهانه‌ای برای دریافت تسهیلات بانکی است، در کشورهای توسعه‌یافته این نهاد‌ها از جایگاه دانشی و تخصصی در زمینه پیشبرد اهداف فردی و جمعی اقتصادی برخوردارند و یک مولفه مهم در زمینه توسعه فعالیت‌های مالی و سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند.

مصــطفی خسروشاهی، رییس هیات‌مدیره انجمن شرکـــــت‌های مشــاوره سرمایه‌گذاری و نظارت بر اجرای طرح‌ها در رابطه با فلسفه شکل‌گیری این شرکت‌ها به «فرصت امروز» می‌گوید: به طور کلی دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی نیازمند ابزارها و نهادهایی است که بشر طی فرآیند تکاملی خود آنها را به وجود آورده است. تخصصی شدن امور به‌خصوص پس از شکل‌گیری انقلاب صنعتی در غرب لزوم ایجاد نهاد‌های مالی و پولی را به وجود آورد. در همین راستا یکی از نهاد‌های توسعه‌ای شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری بود که با هدف ایجاد ارتباط بین نهاد‌های مالی و پولی و صاحبان ایده و طرح‌های کسب‌و‌کاری در فرآیند سرمایه‌گذاری شکل گرفت که تا حد زیادی بر امکان اجرایی بودن یک طرح اقتصادی یا سرمایه‌گذاری تمرکز داشت‌ که در حال حاضر به بلوغ و تکامل لازم رسیده است.

جهت‌دهی در فرآیند سرمایه‌گذاری

این کارشناس سرمایه‌گذاری ادامه می‌دهد: شرکت‌های مشـــاوره‌ای سرمایه‌گذاری انتقال‌دهنـده نیـــــروی محرکه سرمایه در جهت سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های سودآور هستند. این انتقال باید به‌گونه‌ای باشد که کمترین ریسک را برای سرمایه‌گذاران در بر داشته باشد. وی در ادامه می‌گوید: دانش مهم‌ترین ابزار توسعه اقتصادی در جوامع مختلف است به طوری که در فرآیند تولید و رشد اقتصادی اصلی‌ترین عامل و نهاده محسوب می‌شود بنابراین نهاد‌های مشاوره‌ای هم بر پایه این دانش تخصصی پایه‌گذاری شده‌اند‌. بنابراین مهندسی مالی یک طرح سرمایه‌گذاری مهم‌ترین عامل در موفقیت یا عدم موفقیت آن است‌. 

خسروشاهی می‌گوید: توسعه سرمایه‌گذاری در جهان نهادهایی را ایجاد کرده که به هدایت و جهت‌دهی سرمایه‌ها و اولویت‌بندی فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازد. شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری همگام با توسعه سایر بخش‌های اقتصادی به رشد و بلوغ رسیده‌اند و امروز اثرگذار‌ترین عامل تحرک اقتصاد در کشور‌های مختلف هستند. رییس انجمن شرکت‌های مشاوره‌ای سرمایه‌گذاری ایران می‌افزاید: شکل‌گیری سازمان برنامه و بودجه در کشور نیازی بود که براساس الزامات فن سرمایه‌گذاری در کشور ایجاد شد که یک نهاد دولتی است و در ادامه همین روند شرکت‌های خصوصی مشاوره سرمایه‌گذاری شکل گرفتند که به‌عنوان یک نهاد ارزیابی از سوی نهاد‌های پولی مورد پذیرش واقع شده‌اند‌. 

خسروشاهی در پاسخ به این پرسش که فضای عمومی جامعه چقدر از خدمات مشاوره‌ای در بخش سرمایه‌گذاری استفاده می‌کند، می‌گوید: استقبال در سال‌های اخیر خوب بوده و مردم به این ضرورت رسیده‌اند که برای بهبود عملکرد سرمایه و اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری به مشاوران کارآمد نیاز دارند‌. از سوی دیگر الزامات قانونی که در این زمینه برای کاهش ریسک تسهیلات بانکی و کاهش خطرپذیری سرمایه‌گذاری به وجود آمده باعث شده شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری جایگاه مناسب‌تری پیدا کنند‌. وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر این فرهنگ در جامعه (چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی) به وجود آمده که سرمایه‌گذاران به منظور ارزیابی دقیق و کاهش ریسک باید از دانش تخصصی افرادی که در این زمینه فعال هستند استفاده کنند. 

رییس انجمن شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری می‌گوید: در حال حاضر بیش از 300 شرکت مشاوره‌ای در زمینه سرمایه‌گذاری و ارزیابی طرح‌ها در کشور فعالند که تحت نظام کانون مشاوران اعتباری و سرمایه‌گذاری بانکی رتبه‌بندی شده‌اند و از این تعداد حدود 100 شرکت عضو انجمن هستند و این نتیجه رشد این فرهنگ در سال‌های اخیر است‌. 

خسروشاهی در رابطه با زمینه‌های فعالیت این شرکت‌ها ادامه می‌دهد: عموما شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری در زمینه‌های تخصصی مربوط به خود فعالند و تفکیکی به لحاظ تخصص و دانشی که دارند در بین این شرکت‌ها وجود دارد و در زمینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری‌های صنعتی، معدنی، بازرگانی‌، توریسم، کشاورزی و غیره به ارائه خدمات مشاوره‌ای و طرح‌نویسی اقدام می‌کنند.

رتبه‌بندی شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری 

این کارشناس سرمایه‌گذاری در پاسخ به این سوال که آیا رتبه‌بندی برای نشان دادن سطح کیفی این شرکت‌ها وجود دارد یا خیر، می‌افزاید: در حال حاضر برای شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری سه رتبه‌بندی الف، ب و ج وجود دارد که هر کدام به سه درجه تقسیم می‌شوند‌. شرکت‌های تازه وارد به این رتبه‌بندی درجه ج سه دریافت می‌کنند و شرکت‌های با سابقه فعالیت و مقیاس و حجم کار بهتر رتبه‌های بالاتری دریافت می‌کنند‌. برترین رتبه الف یک است که در حال حاضر در کشور شرکتی با این سطح کیفی وجود ندارد. خسرو شاهی ادامه می‌دهد: در ایران این رتبه‌بندی توسط کانون مشاوران اعتباری و سرمایه‌گذاری بانکی انجام می‌شود‌. معیار‌های رتبه‌بندی هم براساس تجربه، سطح دانش، ساختار سازمانی، مهارت، تخصص، تعداد موفقیت در طرح‌های قبلی و حجم سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود، البته در سطوح بالاتر مسئولیت اجتماعی این شرکت‌ها هم سنجیده و در رتبه‌بندی لحاظ می‌شود‌. 
وی می‌افزاید: نکته اساسی در خصوص رتبه‌بندی شرکــت‌های مشــــاوره سرمایه‌گذاری این است که بنا به رتبه بندی‌ها شرکت‌ها ملزم به رعایت سقف مشخصی از حجم سرمایه‌گذاری برای ارائه خدمات مشاوره‌ای هستند‌.

نقش شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری در اقتصاد 

مهم‌ترین نکته‌ای که در استفاده از خدمات مشاوره‌ای در زمینه سرمایه‌گذاری وجود دارد کاهش ریسک در فرآیند اجرای یک طرح اقتصادی است. همان‌طور که اطلاع دارید سرمایه‌گذاری در طرح‌های مختلف همواره در انتخاب بین ریسک و بازده خلاصه می‌شود بنابراین کاهش ریسک یک عامل موثر در موفقیت طرح‌های سرمایه‌گذاری است. 

خسرو‌شاهی در این باره می‌گوید: نقش شرکت‌های مشاوره‌ای در اجرای موفق پروژه‌های اقتصادی بر کسی پوشیده نیست بنابراین طرح‌های اقتصادی باید قابلیت دفاع در تریبون عمومی را داشته باشند اما متاسفانه در حال حاضر به‌خصوص در طرح‌های دولتی این مهم دیده نمی‌شود و همین امر باعث ناتمام ماندن بسیاری از پروژه‌های اقتصادی است. وی ادامه می‌دهد: در بخش خصوصی هم وضع به همین منوال است و در حال حاضر بیش از 14 هزار طرح نیمه تمام در کشور وجود دارد و دست‌کم 90 هزار میلیارد تومان حجم مطالبات بانکی از طرح‌های نیمه تمام است. لذا استفاده از قابلیت‌های بالقوه این شرکت‌ها در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری بسیار موثر است‌.

شروع کار و امکانات لازم 

راه‌اندازی یک شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری در نگاه اول کار دشواری نیست و احتیاج به سرمایه آنچنانی ندارد و با 100 هزار تومان می‌توانید یک شرکت مشاوره‌ای در زمینه سرمایه‌گذاری راه‌اندازی کنید. علاوه بر این هزینه‌های اجاره و تجهیز یک دفتر کار هم هست اما نباید انتظار داشته باشید که بدون داشتن تخصص لازم بتوانید مشتریان خاصی جذب کنید‌. مهم‌ترین عامل موفقیت شما در راه‌اندازی و ادامه فعالیت یک شرکت مشاوره‌ای داشتن تجربه کاری و تخصص بالاست‌. این مسئله شاخص اعتماد مشتری را در کار شما افزایش خواهد داد‌. استخدام افراد با تجربه و دارای دانش، نخستین و مهم‌ترین گام در ارائه خدمات مشاوره‌ای سرمایه‌گذاری موفق است‌. در نهایت با چهار تا پنج نیروی متخصص می‌توانید یک شرکت مشاوره‌ای را در بدو امر اداره کنید‌.