پیشرفت، پسرفت یا درجا زدن

ترکیه در چند روز اخیر تحولات و اتفاقات بسیاری را پشت سر گذاشته است که به ترتیب زمان وقوع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. حمله تروریستی به فرودگاه آتاتورک استانبول

2. بهبود و عادی‌سازی روابط میان ترکیه و روسیه و کاهش محدودیت‌های اقتصادی از جانب روسیه

3. از سرگیری فصل سی‌وسوم مذاکرات عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا

4. چاپ مقاله وزیر امورخارجه ترکیه در روزنامه روسی «کامرسانت» روسیه

بدون شک مورد اول تمامی اتفاقات اقتصادی چند روز اخیر را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. شامگاه سه‌شنبه ۲۸ ژوئن بود که اقدام تروریستی دیگری در ترکیه به وقوع پیوست. طی این اقدام تروریستی سه مرد مسلح، حاضرین سالن خروجی فرودگاه آتاتورک (فرودگاه اصلی استانبول) را به گلوله بستند و سپس به سالن ورودی طبقه پایین فرودگاه رفتند و در حال درگیری مسلحانه با ماموران پلیس، قبل از ورود به این سالن، در یک اقدام انتحاری، مواد منفجره همراه خود را منفجر کردند.

طی آمار اعلام شده توسط دولت ترکیه و به نقل از فاکان آلا وزیر کشور ترکیه، در حمله تروریستی در فرودگاه آتاتورک استانبول 44 نفر کشته شدند و 92 نفر نیز در بیمارستان تحت مداوا قرار دارند.

در توضیحات ارائه شده توسط وزیر کشور ترکیه به اعضای مجلس ملی کبیر دولت ترکیه آمده است که: به‌موجب اطلاعات دریافتی از منابع دادستانی، یکی از انتحارگرها شهروند روسی داغستانی‌تبار، دومی قرقیز و سومی نیز ازبک بوده است.

وی در ادامه سخنان خود تأکید کرد: در ارتباط با سازمان تروریستی داعش تاکنون 5 هزار و 310 نفر تحت نظر قرار گرفته‌اند که از این تعداد هزار و 654 نفر دستگیر و مورد بازجویی قرار گرفته‌اند. از این عده 791 نفر تبعه خارجی بودند.

واکنش دنیا به اقدام تروریستی در استانبول

اکثر کشور‌ها و مقامات برجسته دنیا اقدام تروریستی فرودگاه آتاتورک ترکیه را محکوم کردند. به دنبال حمله تروریستی در استانبول، پرچم‌های کشورهای عضو در برابر ساختمان پیمان دفاعی ناتو در بروکسل نیمه برافراشته شد. از سوی دیگر، شهرداری یکی از مناطق بروکسل در ساختمان شهرداری که اکثرا ترک نشین است، در کنار پرچم بلژیک پرچم ترکیه را نیز نصب کرد. برج ایفل هم با هدف اعلام اتحاد با مردم ترکیه در برابر حمله تروریستی در فرودگاه آتاتورک استانبول، به رنگ‌های سرخ و سفید پرچم ترکیه در آمد.

بهبود روابط میان ترکیه و روسیه

اخبار منتشر شده در تاریخ 30 ژوئن حاکی از رفع محدودیت‌های اقتصادی روسیه علیه ترکیه در آینده نزدیک بود. پوتین و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه، با انجام یک گفت‌وگوی تلفنی، در خصوص آغاز روند عادی‌سازی روابط میان دو کشور، به توافق رسیدند. دیمیتری مدودف نخست‌وزیر روسیه ابراز داشته است که بنا به دستور ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، به محدودیت‌های اقتصادی علیه ترکیه به شکلی تدریجی پایان خواهند داد. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز رسما اعلام کرده است که در مکالمه تلفنی اخیر بین رجب طیب اردوغان و ولادیمیرپوتین رهبران ترکیه و روسیه، درخصوص عادی شدن روابط مذاکره شده است.

فصل سی و سوم مذاکرات عضویت ترکیه با اتحادیه اروپا گشوده شد

فصل سی و سوم مذاکرات عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا با عنوان «مقررات مالی و بودجه‌ای» مجددا در یک کنفرانس بین دولتی با حضور مقامات ترکیه و این اتحادیه در بروکسل، پایتخت بلژیک در دستور کار قرار گرفت. بدون شک خروج انگلستان از اتحادیه اروپا در نتیجه این مذاکرات تاثیرگذار خواهد بود.

چاپ مقاله وزیر امورخارجه ترکیه در روزنامه روسی «کامرسانت»

چاووش اوغلو، وزیر امورخارجه ترکیه که برای شرکت در اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی حوزه دریای سیاه در شهر سوچی روسیه به‌سر می‌برد در مقاله‌ای در روزنامه روسی «کمرسانت» به ارزیابی اهمیت روابط ترکیه و روسیه پرداخت. چاووش اوغلو ضمن اشاره به اینکه روابط ترکیه و روسیه نه تنها دو کشور بلکه یک منطقه جغرافیای وسیع را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: آنچه وظیفه ماست استوار ساختن روابط دوستانه دو کشور بر محور همکاری است.

وزیر امورخارجه ترکیه ضمن اشاره به تیرگی روابط ترکیه و روسیه در پی حادثه 24 نوامبر سال 2015، اعلام داشت: رئیس‌جمهوری ترکیه در نامه‌ای که به همتای روسیه‌ای ارسال شد، ضمن ابراز تسلیت به خانواده خلبانی که در جریان سرنگونی هواپیمای جنگی روسیه از سوی ترکیه جان باخته بود، خاطرنشان کرد که دیگر وقت آن رسیده است که گام‌های لازم برداشته شده و صفحه جدیدی در روابط دو کشور گشوده شود.

چاووش اوغلو ضمن اشاره به وجود روابط اقتصادی و اجتماعی عمیق میان ترکیه و روسیه گفت: ملل ترکیه و روسیه از ما انتظار آینده‌نگری را دارند. پاسخگویی به این انتظارات و گشودن صفحه جدید در روابط دو کشور صمیمی‌ترین خواست و آرزوی ماست.

افزایش میزان صادرات ترکیه و شاخص‌های بورس استانبول

وزارت گمرک و تجارت و مرکز آمار ترکیه طی گزارشی اعلام کردند: میزان صادرات ترکیه در ماه مه سال جاری در مقایسه با زمان مشابه آن در سال گذشته با 9.6درصد افزایش به 12میلیارد و 140میلیون دلار، نرخ واردات نیز با 3.8درصد کاهش به 17میلیارد و 194 میلون دلار رسیده است. براساس این گزارش، کسری تجارت خارجی ترکیه در ماه مه امسال نیز با 25.5درصد کاهش به 5میلیارد و 54میلیون دلار رسیده و در ماه مه سال گذشته میزان صادرات ترکیه نسبت به واردات 62درصد بود که در مدت مشابه امسال به 70.6درصد افزایش یافته است.

دوره ماه ژانویه تا مه سال جاری

میزان صادرات ترکیه در پنج ماهه نخست امسال در مقایسه با زمان مشابه آن در سال گذشته با 4.4درصد کاهش به 58میلیارد و 789میلیون دلار رسیده است. میزان واردات نیز در خلال دوره ماه ژانویه تا مه امسال در مقایسه با زمان مشابه آن در سال گذشته با 9.5درصد کاهش به 80میلیارد و 174میلیون دلار و میزان کسری تجارت خارجی نیز در دوره مذکور با 21درصد کاهش به 21میلیارد و 385میلیون دلار رسیده است.

بررسی وضعیت بورس استانبول در صبح جمعه اول جولای 2016 از افزایش 105 واحد در بورس که از بی‌تاثیری اتفاقات تروریستی اخیر بر آن است خبر می‌دهد.

روزنامه صباح ترکیه طی گزارشی با عنوان «رشد اقتصادی و تجارت خارجی ترکیه» از زبان آندره ساپیر پروفسور اقتصاد دانشگاه بروکسل و مشاور اقتصادی رومانو پرودی، رئیس سابق کمیسیون اروپا ضمن تأکید به اینکه اقتصاد ترکیه در این مدت رشد خوبی داشته، نوشته است: «ترکیه چندین بار دوره‌های خوب و بد را پشت سر گذاشته است، ولی در عین حال اصلاحات مهمی را انجام داده است. این اصلاحات سبب رشد ترکیه در بازارهای خارجی و داخلی طی 10 سال اخیر شده است. رشد اقتصادی ترکیه، نه با درآمدهای کاذب بلکه با تجارت خارجی و قابلیت مدرنیزه شدن حاصل شده است.»

حال باید منتظر نشست و نظاره‌گر ماند که آیا رشد‌های اقصادی کماکان بدون تاثیرپذیری از حملات تروریستی اخیر به روند رو به رشد خود ادامه خواهند داد یا نه؟

آماری که مؤسسه آمار ترکیه tuik هر ماهه منتشر می‌کند، تأثیرات این اقدام تروریستی بر اقتصاد و گردشکری ترکیه را به خوبی تجزیه و تحلیل خواهد کرد. حال باید تا پایان ماه جولای که موعد نشر آمار اقتصادی ماه پرحادثه ژوئن در ترکیه است صبر کرد و چشم به آماری که اعلام خواهد شد دوخت.