معاون پژوهشهای مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری گفت: نظام سیاستگذاری کشور در مقوله مدیریت آب و منابع آبی، راه را به اشتباه رفته و کار خود را بهدرستی انجام نداده است. به گزارش ایرنا، محمد فاضلی شامگاه یکشنبه در نشست نقد و بررسی مستند «مادرکشی» در محل ساختمان جامعه مهندسان مشاور تهران اظهار داشت: براساس آمار و ارقام، بین سالهای 94- 1387 سالانه بهطور متوسط 2.2 میلیارد دلار از بودجه کشور صرف سدسازی شده است.
به گفته این مقام مسئول، این ارقام بهجز فاینانسها (تامین مالی خارجی)، جلب مشارکتهای مردمی و هزینه مطالعه سدهاست. وی افزود: وزارت نیرو در سالهای گذشته در اقدامی حیرتانگیز بودجه منابع آبهای زیرزمینی را 18 تا 23 برابر کرده است که به این ترتیب 3 هزار و 250 میلیارد ریال (325 میلیارد تومان) صرف احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی میشود که البته 80 درصد آن هنوز تخصیصنیافته است. فاضلی ادامه داد: سوال اینجاست وقتی بحران کشور مصرف بیرویه آبهای زیرزمینی و فرونشست زمین و بیابانزاییهای ناشی از آن است، چرا عمده منابع بودجه برای آبهای زیرزمینی صرف شده است؟
وی صرف 200 میلیارد ریال از بودجه کشور در بخش آبهای زیرزمینی و سالانه 70 میلیارد ریال در آبهای سطحی را نشان عدم تعادلی عمیق در این زمینه دانست. معاون پژوهشهای مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری تصریح کرد: بدتر از آن، زمانی است که همین افراد ادعا میکنند که «ما فقط مهندس و مشاور بودیم» یا «ما مامور بودیم و معذور» که بهنوعی «فرار به جلو» و «بزرگترین دروغ این کشور» است.
فاضلی در ادامه به بخشهایی از فیلم «مادرکشی» اشاره کرد و گفت: 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود، در حالی که پولها به سمت سدسازی رفته است؛ به طور اساسی مسئله سدسازی نیست، بلکه این فیلم نظام تدبیر کشور شامل مقامهای مسئول، نمایندگان مجلس، مهندسان، مردم، رسانهها و... را زیر سوال میبرد. وی اضافه کرد: اگر منتقدان و دلسوزان نبودند، به طور قطع مسیر اشتباه گذشته را ادامه میدادیم.
استاد دانشگاه شهید بهشتی به طرح این پرسش پرداخت که «چرا وزارت نیرو اعلام نمیکند که توسط نمایندگان مجلس برای ساخت سدهای جدید تحت فشار است»؟ وی گفت: سیاستگذاری یعنی پرداختن به جزییات و اگر برخی مسئولان وزارت نیرو تاکنون کلیگوییهایی هم در این زمینه داشتهاند، مسئله حل نمیشود. این مقام مسئول یادآور شد: امنیت غذایی نکته دیگری بود که در این فیلم بدان اشاره شد، اما هیچکس تایید نمیکند امنیت غذایی با کشاورزی نابهرهور حاصل میشود.
وی افزود: براساس آمار بودجه، در سال 1389 مبلغ یک میلیارد دلار سهم ساخت کانالها و سازههای وزارت نیرو بوده که 152 میلیون دلار هزینه تحقیقات آن بوده است؛ این در حالی است که مجموع بودجه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سالهای 89- 1384 حدود 600 میلیارد ریال بوده است. وی خاطرنشان کرد در بودجه سال 1395 کل کشور نیز 59 هزار میلیارد ریال به این منظور در نظر گرفته شده است. فاضلی ادامه داد: سرانه مصرف آب کشور در 40 سال گذشته از 5 هزار و 200 متر مکعب به یک هزار و 700 متر مکعب در سال رسیده، اما هنوز شاهدیم راهکارها، نقشههای سدها، سازهها و کانالها با فناوری و به شیوه دهه 30 شمسی ساخته میشوند.
وی تصریح کرد: مستند مادرکشی به روشنی نشان میدهد سدسازها کار خود را در سطح عالی به انجام رساندند؛ بهموقع لابی کردند، آمار و داده جمع کردند، فشار آوردند و بر کارهای نادرست خود سرپوش گذاشتند و اگر فشارهای اجتماعی نبود، امروز مشکلات سد گتوند هم نمایان نمیشد. معاون پژوهشهای مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در پایان تاکید کرد، نظام سیاستگذاری کشور کار خود را در این موضوع بهخوبی انجام ندادهاند و این مسئله اساسی کشور است.
به گزارش ایرنا، مستند مادرکشی، نگاهی آسیبشناسانه به وضعیت حکمرانی آب در ایران دارد. این فیلم میکوشد با تصویر کشیدن مظاهر و نتایج بحران آب، علل مختلف بهوجود آمدن این بحران را در ایران بررسی کند. سدسازیهای بیرویه و دخالت در اکوسیستم طبیعی، حفر بیرویه چاههای عمیق، انتقال آب بین حوضههای مختلف آبریز، از بین رفتن منابع زیرزمینی آب، بهرهوری پایین و برنامهریزی غلط در کشاورزی و جایگزینی مدیریت دولتی بهجای مدیریت مردمی، از جمله مواردی است که این مستند در تحلیل دلایل بحران آب به آن میپردازد.