مجوز تولید 10هزار مگاوات، تولید 200مگاوات

استفاده از سوخت‌های فسیلی دیر یا زود روزی تمام می‌شود، با این نگاه است که استفاده از سوخت‌های دیگر از جمله انرژی نو اهمیت می‌یابد. متاسفانه با وجود ظرفیت بالای انرژی باد، حداقل استفاده از این نیرو می‌شود، طوری که کمتر از 200 مگاوات برق توسط نیروگاه‌های بادی به مدار وارد می‌شود. انرژی باد یک منبع انرژی تجدید‌پذیر است که مانند سوخت‌های فسیلی آلوده‌کننده محیط زیست نیست و لازم است توسعه یابد. انرژی باد مزایای فراوانی دارد و در حال تبدیل شدن به یک منبع انرژی در دنیا است، از این رو لازم است توسعه نیروگاه‌های بادی در کشور به‌عنوان یک منبع تولیدی برق مورد توجه قرار گیرد و در این میان بخش خصوصی می‌تواند بیش از بخش دولتی حرفی برای گفتن داشته باشد.

در همین راستا در برنامه پنجم توسعه استفاده از انرژی باد و تولید برق از آن مورد توجه قرار گرفته و سهم بخش خصوصی در این بخش پنج هزار مگاوات تعیین شده است اما متاسفانه با وجود پایان یافتن برنامه پنجم تحقق این امر به خوبی صورت نگرفته زیرا براساس گفته یوسف آرمودلی، مدیرعامل سازمان انرژی‌های نو ایران در این باره تنها 150 تا 200 مگاوات محقق شده است.

بی‌تمایلی بخش خصوصی

وی با اعلام این مطلب به «فرصت امروز» می‌گوید: «خلأ بزرگ نیروگاه‌های بادی در کشور به‌خوبی احساس می‌شود، در حالی که وضعیت اقلیمی کشور به‌گونه‌ای است که می‌توان از این انرژی بهره زیادی برد. در واقع سرمایه‌گذار بخش خصوصی به دلیل به‌صرفه نبودن تمایلی برای سرمایه‌گذاری ندارد و دولت و وزارت نیرو نیز به دلیل کمبود بودجه توان ورود ندارند. مهم‌تر از همه نقش بانک‌هاست که متاسفانه صاحبان ثروت در این بخش نیز بـرای ســرمایه‌گذاری علاقه‌ای نشان نمی‌دهند.»

بخـش خصوصــی برای سرمایه‌گذاری در ایجاد و توسعه نیروگاه‌های بادی تنها 25درصد آورده خود را می‌آورد و بیش از این برای آن صرفه اقتصادی ندارد. صاحبان سرمایه حتی برای خرید توربین‌ها و تجهیزات مورد نیاز به بانک‌های داخل نیاز دارند که کمتر بانکی حاضر است در این بخش همراه شود و رسما صنعت تولید برق بادی به دلیل بی‌اهمیت بودن کار معلق می‌ماند.

تاکید بر تخصیص اعتبار از سوی دولت

آرمودلی با تایید این مطالب به قیمت کنونی خرید هر مگاوات برق بادی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «وزارت نیرو حاضر است برای هر مگاوات برق بادی 460 تومان پرداخت کند، در حالی خود باید برق را به قیمت 46 تومان توزیع کند. مابه‌التفاوت این خریدوفروش بسیار بالاست. درست در این نقطه است که نقش دولت باید پررنگ شود؛ دولت باید از محل صرفه‌جویی سوخت بودجه‌ای را برای حمایت از انرژی باد در نظر بگیرد اما در نهایت می‌بینیم که ردیف بودجه‌ای اختصاصی به آن تخصیص داده نمی‌شود، چرا باید این‌گونه باشد؟»

تلاش سازمان انرژی‌های نو ایران برای تخصیص بودجه خاص برای حمایت از انرژی‌های پاک همچون باد بی‌نتیجه مانده است زیرا با وجود نامه‌نگاری‌های این سازمان این رقم به طور ویژه دیده نمی‌شود. آرمودلی در این باره می‌گوید: «خیلی تلاش کردیم اما نتیجه‌ای عاید ما نشده است، در واقع به دلیل ساختار نادرست حمایت از توسعه نیروگاه‌های بادی به خوبی انجام نمی‌شود اما با این حال بخش خصوصی تمایل دارد در این صنعت حضور یابد.»

مجوز تولید 10 هزار مگاوات توسط نیروگاه‌های بادی

در حالی که طبق قانون مجوز تولید 10 هزار مگاوات توسط نیروگاه‌های بادی صادر شده است اما شاهد آن هستیم که کمتر از انتظار و حتی طبق برنامه پنجم توسعه تولید برق بادی داریم. هم‌اکنون نیروگاه منجیل با 100 مگاوات بیشترین تولید برق بادی را به خود اختصاص داده است و بعداز آن نیروگاه بینالود در رأس قرار دارد. این در حالی ‌است که در بیشتر شهرهای کشور امکان ایجاد نیروگاه بادی وجود دارد. هم ‌اکنــون در خارک، زابل، ماهشهر، شیراز، اصفهان، تبریز، قزوین و سرعین نیز نیروگاه‌های بادی فعال شده‌اند و به‌زودی در کردستان نیز نیروگاه دیگری ایجاد خواهد شد.

خوشبختانه در دو سال اخیر شرکت‌های متعددی برای سرمایه‌گذاری در ایجاد برق بادی رضایت خود را اعلام کرده‌اند و سازمان انرژی‌های نو ایران نیز با همکاری خوب توانسته نظر آنها را برای تداوم فعالیت جلب کند، با این وجود باید در چند سال آینده امید بسیار داشت که رقم برق بادی از 200 مگاوات افزایش یابد.

آرمودلی در این زمینه می‌گویــد: «شــرکت‌های متعددی برای فعالیت در این حوزه اعلام آمادگی کرده‌ و حتی تجهیزات مورد نیاز خود را نیز خریداری کرده‌اند که تا پایان سال به کشور وارد می‌شود اما اینکه بخواهیم اعلام کنیم تا پایان سال چقدر دیگر به ظرفیت تولید برق بادی کشور افزوده می‌شود، دشوار است.»

بخش خصوصی نگران است

مشکلات و دغدغه‌های بخش خصوصی در احداث و توسعه نیروگاه‌های بادی در صورت شناسایی درست، قابل حل خواهد بود اما نکته جالب اینجاست که سرمایه‌دارانی که در این عرصه تمایل به فعالیت دارند کمتر حاضر به گفت‌وگو هستند. تعداد قابل ملاحظه‌ای بخش خصوصی برای پروژه‌های بادی با شرایط دارای قرارداد خرید تضمینی و دارای قرارداد ماده 19 با سازمان انرژی‌های نو ایران وارد کار شدند اما حاضر نشدند که از این مشکلات بگویند چراکه نگران بودند.

با این وجود با یکی از نیروگاه‌های بادی در حال بهره‌برداری موفق به گفت‌وگو شدیم. محسن مبشر عضو هیات‌مدیره شرکت برق سبز بینالود با اشاره به اینکه مهم‌ترین درخواست نیروگاه‌های بادی بخش خصوصی از دولت و وزارت نیرو حمایت همه‌جانبه از این صنعت نوپاست به فرصت امروز می‌گوید: «این شرکت از سال 89 در قالب بخش خصوصی فعالیت خود را با 43 توربین آغاز کرده و هم‌اکنون وضعیت تولید برق این شرکت 4/28 مگاوات است و در تلاش هستیم با نصب دو توربین دیگر در ایام دهه فجر ظرفیتمان را چهار مگاوات نیز ارتقا دهیم.»

وی لازمــه تــوســعـه نیروگاه‌های بادی در کشور را افزایش نرخ برق تولیدی از این صنعت دانست و افزود: «برای توسعه کارمان به حمایت جدی نیازمندیم. این نیروگاه با نرخ ارز قدیمی احداث و سپس به بخش خصوصی واگذار شده است، از این رو وزارت نیرو بابت هر مگاوات 130 تومان به ما پرداخت می‌کند، این مبلغ بسیار اندک است و درخواست ما افزایش آن به 450 تومان است تا بتوانیم سیاست افزایش تولید را عملیاتی کنیم، در غیر‌این‌صورت در اجرای پروژه توسعه‌ای موفقیت چندانی نخواهیم داشت.»

در حقیقت صنعت نوپای استفاده از انرژی‌های نو تنها در سایه حمایت دولت می‌تواند جایگاهی برای خود داشته باشد، در این غیر ‌این صورت نمی‌تواند در کنار صنعت تولید برق از سوخت فسیلی حرفی برای گفتن داشته باشد، البته به جز حمایت‌های مادی لازم است دولت در تهیه توربین‌های بادی نیز به دنبال راهکار جدی باشد چراکه اگر امکان خرید توربین‌های بادی برای بخش خصوصی از کشورهای اروپایی فراهم شود میزان تولیدی آنها نیز افزایش می‌یابد. مبشر در این زمینه می‌افزاید: «توربین‌های موجود از کشور چین وارد شده است که توانایی تولید آنها در مقایسه با توربین‌های اروپایی محدودتر است. اگر بتوانیم از اروپا تجهیزات مورد نیاز را تامین کنیم، قطعا میزان تولید نیز افزایش می‌یابد و فعالیت ما بیشتر مقرون‌به‌صرفه خواهد شد.»

حال با این شرایط باید امیدوار بود که آینده استفاده از انرژی‌های نو در کشور روشن باشد.