پس از لغو تحریمهای اعمال شده بر صنعت انرژی ایران همزمان با آغاز مرحله اجرایی برجام، قیمت نفت خام به دلیل چشمانداز افزایش چشمگیر صادرات نفت خام ایران در بازارهای جهانی به پایینترین میزان خود از سال 2003 تاکنون رسیده است. به گزارش رویترز، آژانس بینالمللی انرژی اتمی طی گزارشی، رسما اعلام کرد که ایران به تمامی تعهدات خود در چارچوب توافق جامع هستهای عمل کرده است. در پی انتشار رسمی این گزارش، دولت ایالات متحده آمریکا فورا تحریمهای وضع شده علیه ایران را لغو کرد. این اقدام دولت آمریکا در حالی صورت پذیرفت که کارشناسان و فعالان حوزه نفت معتقدند لغو تحریمها زمینه را برای افزایش صادرات نفت خام ایران به روزانه 2میلیون بشکه فراهم میکند.
در این رابطه ایران بهعنوان یکی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک اعلام کرد که قصد دارد روزانه 500 هزار بشکه نفت خام به میزان تولید خود اضافه کند. در پی اعلام این خبر، یکی از تحلیلگران بانک بارکلیز به رویترز گفت که افزایش تولید نفت خام ایران در بدترین زمان ممکن صورت میپذیرد، چراکه تولید حداکثری نفت توسط کشورهای تولیدکننده و وجود رقمی معادل یک میلیون بشکه نفت خام مازاد در بازار سبب شده است تا ارزش این محصول از اواسط سال 2004 میلادی به اینسو به میزان 75درصد کاهش یابد.
نگرانیهای حاصل از بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت که سرشار از نفت مازاد هستند سبب شد تا قیمت شاخص جهانی برنت در روز دوشنبه گذشته به 27 دلار و 67 سنت در هر بشکه برسد که این میزان کمترین قیمت این شاخص بینالمللی نفتی از سال 2003 تاکنون به شمار میرود. آخرین قیمت منتشر شده از شاخص برنت تا ساعت 5:23 دقیقه صبح به وقت گرینویچ 28 دلار و 55 سنت بوده است که این رقم همچنان یک درصد کمتر از قیمت نهایی برنت در روز جمعه گذشته است.
نفت خام ایالات متحده آمریکا نیز کاهشی 38 سنتی را تجربه کرد و به قیمت 29 دلار و 4 سنت در هر بشکه معامله شد که این مقدار فاصله چندانی با پایینترین قیمت آن یعنی 28 دلار و 36 سنت در سال 2003 میلادی ندارد. با این حال معاملهگران و کارشناسان بازارهای جهانی نفت خام معتقدند که کاهش اخیر در قیمتها نوعی واکنش سریع و عجولانه از بازار به اعلام خبر افزایش 500 هزار بشکهای تولید نفت خام ایران است، آنها معتقدند که ادعای ایران مبنی بر افزایش تولید خود چندان واقعبینانه به نظر نمیرسد.
در این راستا، ویرندرا چوهان تحلیلگر موسسه مشاورهای Energy Aspects میگوید: «اگر در 12 الی 18 ماه گذشته به ادعاهای ایران توجه کرده باشید، مقامات این کشور از قصد خود برای افزایش یک میلیون بشکهای تولید نفت خام خود به محض لغو تحریمهای بینالمللی خبر دادهاند، در حالی که هماکنون از افزایش 500 هزار بشکهای تولید خود سخن میگویند.» وی ادامه داد: «مقامات تهران بهخوبی از چالشهای پیش روی خود در زمینه فروش نفت این کشور در بازار و ظرفیت بازارهای جهانی برای پذیرش نفت خام ایران آگاهند.»
در همین ارتباط کارشناسان و تحلیلگران حوزه انرژی معتقدند ایران برای دستیابی به حداکثر توان خود برای تولید نفت خام نیازمند زمان است، چراکه زیرساختهای این کشور در دوران تحریم به دلیل عدم ورود سرمایههای خارجی به این بخش آسیب دیده است. با وجود تحلیلها و پیشبینیهای صورت گرفته، ایران بیش از 12 نفتکش غولپیکر در اختیار دارد که تانکرهای فوقالعاده بزرگ آنها سرشار از نفت بوده و آماده صدور به بازارهای بینالمللی است، این موضوع سبب شده است تا بسیاری از فعالان حوزه نفت انتظار کاهش بیشتر قیمت نفت در روزهای آینده را داشته باشند.