ضرورت تشکیل کمیته هماهنگی صادرات برق و گاز طبیعی

مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت نیرو بر ضرورت تشکیل کمیته هماهنگی صادرات برق و گاز طبیعی تاکید کرد. بهرام نظام‌الملکی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: ریاست جمهوری به تشکیل این کمیته اقدام کرده تا با هماهنگی بیشتر بین وزارتخانه‌های نفت و نیرو از فرصت‌های موجود حداکثر منافع کلان اقتصادی برای کشور ایجاد شود. همچنین صادرات این دو کالا به‌صورت دو کالای مکمل در کشور افزایش یابد.

به گفته نظام الملکی، با وجود سازوکارهای موجود بین وزارت نیرو و وزارت نفت برای تعیین قیمت سوخت نیروگاه‌های خصوصی و حمایت از صادرکنندگان خصوصی برق برای رفع تنگناهای تولید برق در کشور و ممانعت از رقابت‌های مخرب در بازارهای جهانی صادرات انرژی کشور تشکیل این کمیته لازم و ضروری است.

وی با اشاره به پیشنهادات موجود در این زمینه گفت: با توجه به اینکه مسائل مربوط به تجارت بین‌المللی برق ازجمله موضوعات راهبردی در اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی کشور بوده و در بررسی و اتخاذ تصمیمات، علاوه بر منافع و موضوعات بخشی برق لازم است منافع کلان سیاسی و اقتصادی و امنیتی کشور مدنظر قرار گیرد، پیشنهاد می‌شود کلیه تصمیمات مرتبط با آن در کمیته‌ای زیر نظر معاون اول رئیس‌جمهور و وزرای نفت و نیرو بررسی و تصمیم‌گیری شود.

مدیرکل دفتر توسعه صادرات وزارت نیرو گفت: در حال حاضر ایران با تمامی کشورهای همسایه (به استثنای کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس) دارای ارتباط الکتریکی است. علاوه بر آن وجود نیروی انسانی متخصص و ماهر و بالا بودن سطح خود اتکایی در صنعت برق و ساخت تجهیزات برق در منطقه خاورمیانه و آسیای میانه از برتری نسبی برخوردار است. وی با بیان‌اینکه موارد ذکر شده شرایط و قابلیت‌هایی را در بخش برق برای کشور ایجاد کرده که امکان جذب سرمایه خارجی، افزایش تولید و افزایش همکاری‌های فنی، اقتصادی را در منطقه فراهم خواهد کرد، تاکید کرد: در بخش گاز طبیعی، ایران با داشتن حدود 34 تریلیون متر مکعب ذخایر گازی دومین دارنده این ذخایر و با تولید روزانه 600 میلیون متر مکعب سومین تولید‌کننده گاز در جهان به شمار می‌رود و 18/5 درصد گازهای جهان در ایران است. 

به گفته وی، مقایسه تغییرات قیمت گاز و برق صادراتی کشور در سال‌های اخیر در کشور و همچنین بررسی‌های صورت گرفته در این زمینه بیانگر این است که قیمت گاز در مقایسه با قیمت برق وابستگی بیشتری به قیمت جهانی نفت دارد و درنتیجه درآمدهای حاصل از صادرات برق پایدارتر از درآمدهای صادرات گاز است. وی تصریح کرد: با کاهش 50درصدی قیمت نفت از 100 دلار به50 دلار در هر بشکه قیمت گاز صادراتی کشور از 45سنت در هر متر مکعب به 25 سنت (حدود 44 درصد) کاهش یافته است. این در حالی است که قیمت برق صادراتی به کشور عراق به‌عنوان بزرگ‌ترین خریدار برق کشور از 12 سنت در هر کیلووات ساعت به 10 سنت به ازای هر متر مکعب کاهش یافته است (16/6 درصد) و گزارش‌های بین‌المللی نیز وابستگی بیشتر قیمت گاز طبیعی به نفت را تایید می‌کند. 

وی با اشاره به پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول و سایر مراجع بین‌المللی اظهار کرد: پایین بودن نرخ نفت و گاز برای سال‌های آینده نیز وجود دارد، ثبات و پایداری درآمدهای ارزی حاصل از صادرات برق و ارزش افزوده بیشتر این بخش در مقایسه با صادرات گاز طبیعی، باید بر ضرورت و نقش صادرات برق بیشتر از گذشته تاکید کرد. وی ادامه داد: علاوه بر این، سایر صرفه‌های فنی و اقتصادی برق به‌گونه‌ای است که صرف‌نظر از یک کالای اقتصادی قابل صدور، ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون کاهش ذخیره تولید به کمتر از 10 درصد و اختلاف افق روزانه و تفاوت پیک فصلی با کشورهای همجوار از دیگر مزایای مبادلات خارجی برق است که بهره‌وری نیروگاه‌ها را افزایش می‌دهد. 

وی تصریح کرد: مزایای حاصل از اجرای این طرح در چهار بخش کاهش ذخیره تولید و مشکلات ساختاری بخش برق، افزایش تقاضای گاز در نیروگاه‌ها با استفاده از سرمایه خارجی، بررسی تقاضای برق و گاز طبیعی در بازارهای بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای تبدیل و انتقال برق و افزایش قدرت چانه زنی در صادرات گاز و برق عنوان شده است. وی با اشاره به لزوم تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرکز تبادلات برق منطقه، اظهار کرد: صادرات و تبادل برق در ایران بیش از 10 سال سابقه دارد، اما این امر تاکنون بر پایه هیچ برنامه و مدل خاصی صورت نگرفته است و هم‌اکنون نیز بعد از گذشت بیش از یک دهه تاکنون هیچ گونه برنامه عملیاتی خاصی در خصوص ارتقای شرایط کشور برای تبدیل شدن به هاب منطقه صورت نگرفته است.