خلاهای قانونی آموزش تبلیغات در کشور

تبلیغات دوره های متنوع در زمینه آموزش تبلیغات این روزها در تمامی فضاهای مجازی و غیر مجازی به چشم می خورد. تعداد این تبلیغات آنقدر افزایش یافته که جذب دانش پژوه نیز در آن با مشکلاتی روبه رو شده است. البته شاید در حال حاضر علت این مشکل به این خاطر باشد که تعداد مدرسان به نسبت شاگردان رو به رشد است و بسیاری از فعالان با گذراندن دوره ای تخصصی در کشوری غیر  از ایران شروع به تدریس می کنند.

همین روند حرکتی باعث شده بسیاری از سرفصل های آموزش داده شده در حوزه تبلیغات یک شکل باشد و دانشجویانی که از سر علاقه به چنین آموزشگاه هایی مراجعه می کنند به دلیل تکرار نکته های آموزشی از ادامه راه دلسرد شوند.

در نتیجه برگزاری دوره های آموزشی تخصصی تبلیغات در کشورمان به یکی از چالش های مهم تبدیل شده است؛ چالشی که باید هرچه سریع تر در جهت رفع آن راهکاری درست ارائه شود تا باعث ایجاد مشکلات بزرگ تری در صنعت تبلیغات کشور نشود.

برای بررسی چرایی این مسئله و راه حل های مواجهه با آن گفت وگویی با دکتر ساعد جنانی، مدرس، عضو هیات مدیره و مسئول کمیته آموزش انجمن صنفی شرکت های تبلیغاتی ایران داشته ایم. جنانی علاوه بر پاسخ به سوالات مختلف ما، به عملکرد کمیته آموزش انجمن صنفی شرکت های تبلیغاتی ایران نیز پرداخته است.

انجمن صنفی شرکت های تبلیغاتی برای بخش آموزش فعالان این حوزه تا به حال چه راهکارهایی را ارائه داده و چه عملکردی را در پیش خواهد گرفت؟

یکی از اهداف و رسالت های اصلی انجمن صنفی شرکت های تبلیغاتی به عنوان تنها تشکل صنفی و قانونی صنعت تبلیغات کشور، آموزش است. این آموزش با هدف ارتقای سطح دانش فنی و حرفه ای اعضا و فعالان حوزه تبلیغات انجام می شود. البته در این میان تعریف استانداردهای حرفه ای برای تبلیغات نیز جزو وظایف انجمن است. در این چارچوب انجمن 16 کمیته را تشکیل داده است.

یکی از این کمیته ها به طور خاص روی مبحث آموزش متمرکز است. هنوز توجه جدی از طرف وزارت علوم به رشته تبلیغات صورت نگرفته است به غیر از دوره کارشناسی ارشد تبلیغات که مستقلا در دانشکده صدا و سیما چند دوره دانشجو پذیرفت. البته دو سه سالی است دانشگاه علمی و کاربردی رشته های مرتبط با تبلیغات را راه اندازی کرده است.

انجمن در تلاش است که سرفصل های دروس متناسب با نیاز بازار و صنعت تبلیغات را تعریف کند. در این راستا انجمن جهت برگزاری دوره های تخصصی اقدام به عقد تفاهم نامه های متعددی با مراکز مختلف کرده  است. برای مثال تفاهم  نامه ای با اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران در جهت آموزش متقاضیان تاسیس کانون های تبلیغاتی منعقد شده است.

در این دوره ها سعی شده مدرسین علاوه بر انتقال دانش آکادمیک، تجربیات عملی و کاربردی خود را نیز منتقل کنند. کسانی که سال ها در این حوزه کار کرده و کمپین های زیادی را اجرا کرده  اند قطعا اطلاعات شان می تواند برای افراد تازه وارد این حوزه مفید باشد. انجمن به همین منظور مدرسه تبلیغات را راه اندازی کرده  است. این مدرسه با الگویابی از شیوه های آموزش تبلیغات در کشورهای پیشرفته جهان و با در نظر گرفتن پیوستگی و توازن مورد نیاز میان مباحث نظری، پژوهشی و مهارت های کاربردی دوره های آموزشی کوتاه مدت – میان مدت و دوره های جامع را طراحی کرده است.

ساختار دوره های آموزشی اغلب به شکل کارگاهی بوده و مباحث تخصصی در تلفیق با مثال ها و نمونه های عملی اجرا شده، آموزش داده می شود تا سرمایه های انسانی مورد نیاز کشور در حوزه های تبلیغات و مدیریت برند برای آژانس های تبلیغاتی و حتی صاحبان برند تامین شود.

بعد از برگزاری نخستین دوره مدرسه تبلیغات انجمن صنفی، بازخوردهای مختلفی در گروه های تلگرامی مرتبط با تبلیغات مطرح شد و عده ای عنوان کردند که منابع تدریس شده در این دوره فرقی با موسسات دیگر ندارد، پاسخ شما در این باره چیست؟

تا به امروز فقط یک دوره از این مدرسه برگزار شده است. دوره مورد نظر نیز کاملا با دوره های آموزشی مابقی موسسات هم از لحاظ سرفصل و هم از لحاظ کارگاه آموزشی متفاوت بوده است. در کنار این دوره ها، دوره های جامعی نیز برگزار خواهد شد.

انجمن در راستای برگزاری این دوره ها با کمبود فضای آموزشی نیز مواجه بود که خوشبختانه این مشکل حل شده و در آینده نزدیک دوره های مختلفی مانند کپی رایتینگ، روانشناسی تبلیغات، مدیریت آژانس های تبلیغاتی، مدیریت پروژه های تبلیغاتی، مدیریت برند، برنامه ریزی رسانه های تبلیغاتی، دوره جامع برند و دوره جامع تبلیغات و... برگزار خواهد شد.

بعید می دانم که دوره هایی با این رویکرد در جای دیگری برگزار شده باشد. به هرحال انجمن محلی برای گردهمایی های فعالان این عرصه است. البته انجمن مشتاقانه آماده شنیدن دیدگاه های مختلف کارشناسان این حوزه است.

استقبال از نخستین دوره ای که برگزار کرده اید، چطور بوده است؟

استقبال از دوره اول قابل قبول بوده است. مشارکت بیشتر فعالان در این دوره ها نیاز به فضای آموزشی بزرگ تری دارد که انجمن در حال تهیه آن است. به هرحال انجمن یک NGO بوده و غیر انتقاعی است و طبعا بودجه زیادی در اختیار ندارد، اما با این حال تلاش می کند این فضای آموزشی را برای اعضا و فعالان آماده کند. با آماده سازی این فضاها مطمئنا دوره ها با حضور گسترده تری برگزار خواهد شد.

آیا کمیته آموزشی انجمن تا به حال نظارتی برروی دوره های آموزشی که توسط موسسات دیگر برگزار شده داشته و از کم و کیف آنها اطلاع دقیقی دارد؟

به نظر می رسد موسسات دیگر مجوزهای لازم را برای راه اندازی چنین آموزشگاه یا مدرسه تبلیغات کسب نکرده اند. اصولا روی عملکرد موسسات آموزشی باید وزارت علوم و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درحوزه تبلیغات نظارت داشته باشند. خوشبختانه چندی ا ست که از لحاظ آموزشی سازمان های مربوطه تعامل خوبی با انجمن دارند و اگر بخواهند دوره ای در زمینه تبلیغات برگزار کنند، حتما با کمیته آموزش مشورت می کنند.

درحوزه نظارت روی این گونه موسسات هم انجمن همیشه اعلام آمادگی کرده  است. متاسفانه هنوز قانون جامع تبلیغات باوجود پیگیری های فراوان انجمن تصویب نشده و تبلیغات کشور با خلاء های قانونی مختلفی روبه رو است و برخی افراد در این حوزه از همین خلأ ها به نفع منافع خود بهره برداری می کنند.

ارزیابی تان از سطح دانش تبلیغات فعالان این حوزه چیست؟ به نظرتان افراد آکادمیک می توانند باعث ایجاد تحول در این حوزه شوند؟

در حال حاضر افراد آکادمیک و کسانی که به صورت تجربی وارد تبلیغات شده اند، در کنارهم فعالیت می کنند. البته افراد تجربی پیشینه ای از خدمات تبلیغ را دارا بوده اند و با علاقه وارد این کسب و کار شده اند.

برای مثال کسانی که در زمینه چاپ، گرافیک عکس و فیلم تخصصی داشته اند، وارد این حوزه شده اند. ولی از اواخر دهه 70 شمسی بودجه تبلیغات کشور بیشتر به سوی تبلیغات ATL (بالای خطی) و استفاده از رسانه های اصلی نظیر صداوسیما – محیطی و رسانه چاپی حرکت کرده و تبلیغات B. T. L بودجه های کمتری داشته است، بنابراین آژانس های مختلف در این حوزه کمپین های زیادی را ارائه و اجرا کرد ه اند؛ کمپین هایی که دیگر بعید است بتوان صرفا براساس تجربه و بدون داشتن سواد و تخصص لازم مانند گذشته اجرا کرد. پس نیاز به داشتن دانش هایی مانند تحقیقات بازار، خلاقیت و ایده پردازی و مدیا پلن و... اساسی است.

آنها باید ساختار سازمانی و نیروهای تخصصی این حوزه ها را برای انجام کمپین های تبلیغاتی داشته باشند تا خروجی لازم را ارائه کنند. بخشی از این نگاه تخصصی و اجرای کمپین های اثربخش به تولیدکنندگان و سفارش دهندگان تبلیغاتی برمی گردد.

این بخش از مشتریان صنعت تبلیغات نیز با توجه به بودجه ها و ارزشی که منابع مالی برای آنان دارد نگاه علمی تری پیدا کرده و سعی می کنند با وسواس کامل سراغ آژانس ها بروند و در این راستا از نظر کسانی استفاده می کنند که تخصصی تر و علمی تر با پشتوانه تحقیقات بازار عمل کرده اند و اثربخشی و ثمربخشی لازم را نشان داده اند.

ارتباط با نویسنده: nargesfaraji1389@yahoo.com